Με μόνο ένα μήνυμα μέσω WhatsApp, η Violetta απαντά αμέσως, ακόμα και μετά τα μεσάνυχτα: «Είμαι εδώ για να σου δώσω τα εργαλεία που χρειάζεσαι για να δημιουργήσεις σχέσεις χωρίς βία». Παρόλο που η Violetta είναι απλώς ένα chatbot έχει ήδη στηρίξει πάνω από 260.000 γυναίκες στο Μεξικό τον τελευταίο χρόνο.

Χρησιμοποιώντας την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI), μία ομάδα γυναικών – οι Floretta Mayerson, Sara Kalach, Sasha Glatt και Carla Pilgram – ξεκίνησαν την πρωτοβουλία κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid-19, όταν εκατομμύρια γυναίκες παρέμειναν κλεισμένες στα σπίτια τους, μαζί με τον υπόλοιπο κόσμο, συχνά έχοντας στον ίδιο χώρο τον κακοποιητή τους.

Δεκάδες χιλιάδες χρήστριες του Διαδικτύου – θύματα έμφυλης βίας που πλήττει μία στις τρεις γυναίκες παγκοσμίως – στράφηκαν τότε στην τεχνολογία για να αναζητήσουν βοήθεια.

«Γέφυρα» που διευκολύνει τη διαδικασία ακρόασης

Συχνά, η ντροπή, ο φόβος μην κριθούν και η έλλειψη στήριξης από το οικογενειακό περιβάλλον είναι παράγοντες που εμποδίζουν πολλές γυναίκες να κάνουν το πρώτο βήμα για να ξεφύγουν από τον κύκλο της βίας.

Η Macarena Estefan, επικεφαλής στο τμήμα Ψυχολογίας της εταιρείας Violetta, εξηγεί ότι στόχος του chatbot είναι να αποτελέσει μια γέφυρα «που διευκολύνει τη διαδικασία ακρόασης».

Οι τέσσερις ιδρύτριες συνειδητοποίησαν ότι πολλοί άνθρωποι στρέφονται σε μηχανές αναζήτησης, όπως η Google, για να δώσουν απαντήσεις στους προβληματισμούς τους – πολύ πριν πάρουν την απόφαση να απευθυνθούν σε κάποιον ειδικό. «Ένα θύμα μπορεί να χρειαστεί από ένα έως πέντε χρόνια για να μιλήσει», λέει η Estefan.

Η εφαρμογή παραπέμπει τους χρήστες – περισσότερο από το 70% των οποίων είναι γυναίκες – που βιώνουν ακραίες καταστάσεις σε μία γραμμή βοήθειας, η οποία στελεχώνεται από ψυχοθεραπευτές.

Από την εποχή της πανδημίας, το chatbot έχει καταφέρει να κατευθύνει 40.000 άτομα σε ειδικούς, ενώ προσφέρει επίσης πληροφορίες επικοινωνίας για διάφορες νομικές οργανώσεις.

Διαβασε ακομα

Οι γυναικοκτονίες στην Τουρκία δεν έχουν τέλος

Η Sophia και η Sara

Το Sophia Chat – το chatbot που δημιουργήθηκε από την Spring ACT, μια ελβετική ΜΚΟ – εμφανίστηκε επίσης κατά τη διάρκεια της πανδημίας και έχει βοηθήσει περισσότερα από 40.000 θύματα βίας από την έναρξή του.

Η ιδρύτρια και διευθύνουσα σύμβουλος Rhiana Spring συνεργάζεται με μια ομάδα κοινωνικών λειτουργών, ψυχολόγων, προγραμματιστών και δικηγόρων, οι οποίοι έχουν εκπαιδεύσει τη Sophia.

«Ξεκινήσαμε [να δουλεύουμε] τη Sophia τρία χρόνια πριν το ChatGPT γίνει παγκόσμιο φαινόμενο. Υπάρχουν πολλές σημαντικές διαφορές, καθώς δεν σου ζητάει να συνδεθείς και οι πληροφορίες του bot είναι [πολύ] ακριβείς. Εργαζόμαστε με μια επαληθευμένη βάση δεδομένων», εξηγεί.

Το 2022, η Sophia ξεκίνησε στο Περού, λόγω των υψηλών ποσοστών έμφυλης βίας στη χώρα των Άνδεων: Περισσότερες από τις μισές Περουβιανές γυναίκες και κορίτσια έχουν βιώσει κάποιο είδος σωματικής και ψυχολογικής βίας.

Η βάση δεδομένων της Sophia περιλαμβάνει ιδρύματα, όπως το Κέντρο Έκτακτης Ανάγκης Γυναικών (CEM), την Εθνική Αστυνομία του Περού και άλλες υπηρεσίες.

Επιπλέον, η εικονική βοηθός Sara ξεκίνησε στη Δομινικανή Δημοκρατία το 2023 για να βοηθήσει γυναίκες, κορίτσια και εφήβους που είναι θύματα έμφυλης βίας.

Σπουδαία ψηφιακά εργαλεία

Έναν χρόνο αργότερα, το chatbot María εμφανίστηκε στην Ονδούρα. Και στις δύο χώρες – με τα υψηλότερα ποσοστά γυναικοκτονιών ανά κάτοικο στη Λατινική Αμερική – η νεοφυής επιχείρηση 1MillionBot – με έδρα την Ισπανία – ανέπτυξε αυτά τα chatbots σε συνεργασία με το Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (UNDP).

Η Sara έχει κατευθύνει περισσότερες από 3.000 χρήστριες σε δημόσια ιδρύματα και καταφύγια γυναικών της Δομινικανής Δημοκρατίας. Η Raquel Pomares, διευθύντρια της νεοσύστατης επιχείρησης που συντονίζει το Sara και το María, λέει ότι η ομάδα επικεντρώνεται στη βελτίωση της ποιότητας των πληροφοριών γύρω από τη έμφυλη βία: «Πιστεύουμε ότι είναι ένα ισχυρό εργαλείο […] οι εκπαιδευτικές [δυνατότητες] που έχει το chatbot είναι αναμφισβήτητες».

Η Macarena Estefan αναφέρει ότι τα chatbots είναι σπουδαία ψηφιακά εργαλεία, «όμως σε άλλες περιπτώσεις, είναι πολύ σημαντικό οι άνθρωποι να μιλούν με έναν επαγγελματία. Γνωρίζουμε τους περιορισμούς που έχει αυτή η τεχνολογία».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Violetta, η Sophia, η Sara και η María μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε υπολογιστή ή σε κινητό τηλέφωνο μέσω WhatsApp και Telegram.

Διαβασε ακομα

Είναι η απαγόρευση κυκλοφορίας των ανδρών η λύση στη βία κατά των γυναικών;

Το AinoAid στην Ισπανία

Η τοπική αστυνομία της Βαλένθια (PLV), στην Ισπανία, τελειοποιεί επί του παρόντος το AinoAid, ένα chatbot που δημιουργήθηκε στη Φινλανδία το 2021, στο πλαίσιο του έργου Improve, το οποίο λαμβάνει χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το AinoAid™ βρίσκεται επί του παρόντος σε διαδικασία δοκιμών, αντλεί πληροφορίες και, κυρίως, εξασκείται στις αλληλεπιδράσεις με ανθρώπους. «Το chatbot δεν αντικαθιστά τους ανθρώπους, διότι χρειαζόμαστε επαγγελματίες από τον τομέα της υγείας έως τον αστυνομικό τομέα», λέει η Anna Juusela, διευθύνουσα σύμβουλος της WeEncourage, ενός από τους εταίρους του έργου που ανέπτυξε αρχικά το AinoAid, το οποίο σήμερα βοηθά 600 χρήστες μηνιαίως.

Αυτό το ψηφιακό εργαλείο – το οποίο θα είναι διαθέσιμο σε πέντε χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας και της Αυστρίας, μέχρι το τέλος του 2024 – επικεντρώνεται στην παροχή γνώσεων στους επαγγελματίες, όπως οι αστυνομικοί, σχετικά με το πώς να βελτιώσουν την ανταπόκρισή τους.

Διαβασε ακομα

Μπορεί η Τεχνητή Νοημοσύνη να γίνει το αντίδοτο στην επιδημία μοναξιάς;

Από την άποψη αυτή, ο Joachim Kersten, ένας από τους συντονιστές του Improve, πιστεύει ότι συχνά οι Αρχές «δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν την έμφυλη βία επειδή γενικά δεν έχουν τα κατάλληλα προσόντα», με αποτέλεσμα πολλές γυναίκες να φοβούνται ακόμη και να απευθυνθούν στα αστυνομικά τμήματα.

Με πληροφορίες από El Pais