Η συμμετοχή γυναικών σε διαγωνισμό ομορφιάς δεν είναι κάτι καινούργιο. Κάποιες ποζάρουν, κάποιες παίζουν με την κάμερα και η ομορφιά τους παγώνει για πάντα σε αυτή τη στιγμή του χρόνου. Όπως πολλά άλλα καλλιστεία που διοργανώνονται σε χώρες σε όλο τον κόσμο, οι διαγωνιζόμενες είναι νέες, αδύνατες και ενσαρκώνουν πολλά από τα πρότυπα που ορίζουν την παραδοσιακή «ομορφιά».

Αλλά εκεί τελειώνουν οι ομοιότητες με τα παραδοσιακά καλλιστεία. Καμία από αυτές τις γυναίκες δεν είναι πραγματική – τα πάντα πάνω τους, ακόμη και τα συναισθήματα που αναδεικνύονται στα πρόσωπά τους, δημιουργούνται από την τεχνητή νοημοσύνη (AI) και πρόκειται για τα πρώτα καλλιστεία ομορφιάς με τεχνητή νοημοσύνη στον κόσμο.

Κάθε μία έχει έναν δημιουργό ή μια ομάδα δημιουργών, οι οποίοι χρησιμοποιούν προγράμματα όπως το DALL-E 3 της Open AI, το Midjourney ή το Stable Diffusion για να δημιουργήσουν τις εικόνες των γυναικών.

Οι διαγωνιζόμενες έχουν επιλεγεί από μια ομάδα περισσότερων από 1.500 συμμετεχόντων για να φτάσουν στον τελικό του “Miss AI”, που έχει προγραμματιστεί να διεξαχθεί στα τέλη Ιουνίου και να μεταδοθεί διαδικτυακά από τους διοργανωτές του “The World AI Creator Awards”.

Για τους εμπλεκόμενους, η εκδήλωση είναι μια ευκαιρία να αναδειχθούν και να απομυθοποιηθούν οι ικανότητες της τεχνολογίας. Αλλά για άλλους, αντιπροσωπεύει μία επιβεβαίωση των μη ρεαλιστικών προτύπων ομορφιάς που συχνά συνδέονται με φυλετικά και έμφυλα στερεότυπα, και τροφοδοτούνται από τον συνεχώς αυξανόμενο αριθμό των ψηφιακά επεξεργασμένων εικόνων στο Διαδίκτυο.

Κάθε μία από τις διαγωνιζόμενες έχει μια ξεχωριστή προσωπικότητα και ένα ξεχωριστό πρόσωπο, ενώ όπως κάνουν κι οι πραγματικές διαγωνιζόμενες στα καλλιστεία, ορισμένα avatars της Al προωθούν και συγκεκριμένους σκοπούς.

Μία, με το όνομα Aiyana Rainbow, κάνει αναρτήσεις για την υποστήριξη της LGBTQ κοινότητας, με μαλλιά και όνομα στα χρώματα του ουράνιου τόξου. Μια άλλη, η Anne Kerdi, κάνει αναρτήσεις για τον καθαρισμό των ωκεανών, στη γενέτειρά της στη Γαλλία και τα ταξίδια. Η Zara Shatavari, δημοσιεύει στο ιστολόγιό της συμβουλές για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης ή στρατηγικές για την απώλεια «επίμονου λίπους στην κοιλιά».

Στερεότυπα και Τεχνητή Νοημοσύνη

Όλες είναι όμορφες. Αλλά, απηχώντας την πραγματικότητα των περισσότερων σύγχρονων νικητριών των καλλιστείων ομορφιάς Miss USA από την έναρξη του διαγωνισμού το 1921, οι περισσότερες είναι λευκές, αδύνατες, έχουν μακριά μαλλιά και συμμετρικά χαρακτηριστικά, ανέφερε η κοινωνιολόγος και συγγραφέας, Hilary Levey Friedman.

Όπως υπογραμμίζει, οι φυλετικές και έμφυλες προκαταλήψεις που έχουν εμπεδωθεί στα πρότυπα ομορφιάς, εισχωρούν με τη σειρά τους στα προγράμματα που χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη για τη δημιουργία των εικόνων – δεδομένου ότι έχουν «μάθει» από τους σωρούς δεδομένων στο Διαδίκτυο που περιέχουν ήδη αυτές τις προκαταλήψεις.

Ως εκ τούτου, η έρευνα έχει διαπιστώσει ότι η τεχνητή νοημοσύνη αντανακλά αυτά τα έμφυλα και φυλετικά στερεότυπα κατά τη δημιουργία εικόνων, μετατρέποντας την ομορφιά σε ένα ομοιογενές ιδεώδες.

Τα περισσότερα από τα μοντέλα στη λίστα των υποψήφιων για το βραβείο “Miss AI”, είναι «ανοιχτόχρωμες και η συντριπτική πλειοψηφία εξακολουθεί να είναι λευκές γυναίκες, εξακολουθούν να είναι αδύνατες, εξακολουθούν να μην αποκλίνουν πολύ από το κυρίαρχο πρότυπο ομορφιάς» δήλωσε ο επιστημονικός συνεργάτης στο Κέντρο Leverhulme για το μέλλον της νοημοσύνης στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, Kerry McInerney.

«Αυτά τα εργαλεία είναι φτιαγμένα για να αναπαράγουν και να μεγεθύνουν τα υπάρχοντα πρότυπα», πρόσθεσε. «Δεν φτιάχνονται απαραίτητα για να τα αμφισβητήσουν, ακόμη και αν πωλούνται ως εργαλεία που ενισχύουν τη δημιουργικότητα, οπότε όταν πρόκειται για τα πρότυπα ομορφιάς τα αντιγράφουν, τα οποία είναι ενεργά σεξιστικά, λιποφοβικά, ρατσιστικά και στη συνέχεια τα επαναλαμβάνουν».

Είναι η τεχνολογία το πρόβλημα;

Η Open AI αναγνώρισε ότι θεωρεί ότι «το DALL-E 3 παράγει εικόνες ανθρώπων που ταιριάζουν με στερεότυπα και συμβατικά ιδανικά ομορφιάς». Όμως, ενώ οι εικόνες AI μπορούν να διαιωνίσουν αυτά τα πρότυπα, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η τεχνολογία δεν αντιπροσωπεύει ένα νέο φαινόμενο καθώς κυκλοφορούν αμέτρητες ψηφιακά επεξεργασμένες εικόνες στο Διαδίκτυο, ενισχυμένων με φίλτρα.

«Ούτε τα πρότυπα ομορφιάς των influencers δεν είναι πραγματικά» δήλωσε στο CNN ο Furkan Sahin, ένας από τους δημιουργούς της Seren Ay. «Φαίνονται τέλειες, όπως στην τεχνητή νοημοσύνη».

Αν και η κριτής Sally-Ann Fawcett αναγνώρισε ότι «υπάρχει πολύς δρόμος να διανύσουμε» πρόσθεσε πως θα «θέλαμε γυναίκες που να είναι διαφορετικές από κάθε άποψη, στο μέγεθος, στην ηλικία, στα ελαττώματα. Χρειάστηκαν 50 χρόνια για να φτάσουν τα καλλιστεία εκεί που είναι σήμερα, με την Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να γίνει πιο γρήγορα».

Η Fawcett, η οποία έχει γράψει τέσσερα βιβλία σχετικά με τα καλλιστεία και είναι επικεφαλής κριτής στο διαγωνισμό Miss GB, πρόσθεσε ότι είχε «αμφιβολίες» όταν την προσέγγισαν για πρώτη φορά οι διοργανωτές του διαγωνισμού, αλλά μετά σκέφτηκε ότι είναι μία ευκαιρία να αλλάξει η δημόσια αντίληψη για την τεχνητή νοημοσύνη.

Οι δημιουργοί αυτών των μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης προσθέτουν ότι η ίδια η τεχνολογία δεν είναι απαραίτητα το πρόβλημα. «Η τεχνητή νοημοσύνη το κάνει τέλειο, αλλά το τέλειο είναι το πώς το θέλουν οι άνθρωποι» δήλωσε, σημειώνοντας πως δεν αλλάζει πραγματικά κανένα πρότυπο ομορφιάς.

Παρομοίως, η Sofía Novales, υπεύθυνη έργου στην εταιρεία The Clueless Press που δημιούργησε το δημοφιλές μοντέλο AI Aitana López, η οποία βρίσκεται στην κριτική επιτροπή των καλλιστείων, δήλωσε ότι «δεν είμαστε εδώ για να λύσουμε αυτό το μακροχρόνιο πρόβλημα».

«Στόχος μας όμως είναι να ενθαρρύνουμε τις προσωπικότητες της AI να είναι διαφορετικές και να αναγνωρίσουμε τα υπάρχοντα ζητήματα που αφορούν τα πρότυπα ομορφιάς».

Διαγωνισμός πέρα από την ομορφιά;

Οι διοργανωτές του διαγωνισμού αναφέρουν, πάντως, ότι οι συμμετέχοντες δεν θα κριθούν μόνο για την ομορφιά των μοντέλων τους.

Θα κερδίζουν πόντους από τη χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης από τους δημιουργούς τους καθώς και για την επιρροή τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Επιπλέον, θα πρέπει να απαντήσουν σε ερωτήσεις όπως «αν μπορούσατε να έχετε ένα όνειρο για να κάνετε τον κόσμο καλύτερο, ποιο θα ήταν αυτό;».

Με πληροφορίες από CNN