Να διορθώσει τις λανθασμένες αντιλήψεις για τον HIV, αυξάνοντας την ευαισθητοποίηση, επιδιώκει ένα νέο video game, το οποίο παρακινήσει τους εφήβους να αναζητήσουν συμβουλευτικές υπηρεσίες, αλλά και να κάνουν τεστ για τον ιό που προκαλεί το AIDS.

Οι έφηβοι αποτελούσαν περίπου το 20% των νέων περιστατικών μόλυνσης από τον ιό HIV στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2020. Το πραγματικό ποσοστό, ωστόσο, είναι πιθανό να είναι υψηλότερο, καθώς οι έφηβοι είναι λιγότερο πιθανό, από οποιαδήποτε άλλη ηλικιακή ομάδα, να έχουν επίγνωση της κατάστασής τους σχετικά με τον HIV, ενώ ενδέχεται να μεταδίδουν τον ιό σε άλλους εν αγνοία τους.

Χαρακτηριστικό είναι άλλωστε πως μόλις το 9% των μαθητών γυμνασίου στις Ηνωμένες Πολιτείες αναφέρουν ότι έχουν κάνει τεστ για HIV.

Οι λόγοι γι αυτό ποικίλουν και περιλαμβάνουν ανεπαρκή σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, κοινωνικούς και οικονομικούς φραγμούς, αλλά και το συνεχιζόμενο στίγμα γύρω από τον HIV, μαζί με εσφαλμένες αντιλήψεις όσον αφορά στην ασφάλεια της εξέτασης.

«Τα παιδιά της ηλικιακής αυτής ομάδας συχνά αισθάνονται ότι είναι αθάνατα και επομένως δεν σκέφτονται ότι μπορεί να αντιμετωπίζουν μια κατάσταση που θα ήταν δυνητικά σοβαρή ή απειλητική για τη ζωή», τονίζει στο “futurity” η Lynn E. Fiellin, καθηγήτρια γενικής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Yale.

«Έχουμε δει επίσης μια τάση στην οποία, επειδή η θεραπεία του HIV έχει γίνει πολύ πιο αποτελεσματική, ορισμένοι έφηβοι και νεαροί ενήλικες να πιστεύουν πως, “Ω, καλά, αν το πάρω, μπορώ απλώς να το αντιμετωπίσω και δεν είναι κάτι σπουδαίο”», προσθέτει.

Προκειμένου να αντιμετωπίσουν αυτές τις παρανοήσεις, να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση και ιδανικά να παρακινήσουν τους εφήβους να κάνουν τεστ και να αναζητήσουν συμβουλές για τον HIV (HTC), η Fiellin και οι συνεργάτες της διεξήγαγαν μια τυχαιοποιημένη δοκιμή σε ελεγχόμενο περιβάλλον, χρησιμοποιώντας την επίδραση ενός βιντεοπαιχνιδιού που ονομάζεται PlayTest!.

Το PlayTest! είναι βασισμένο σε ένα προηγούμενο video game, το PlayForward, το οποίο ανέπτυξαν ερευνητές για παιδιά ηλικίας 11 έως 14 ετών, εστιάζοντας στην πρόληψη για τον HIV, καθώς και στη μείωση του κινδύνου μόλυνσης.

«Η δεύτερη έκδοση περιλαμβάνει μερικά από τα μέρη πρόληψης κατά του HIV που υπήρχαν στο πρώτο παιχνίδι, ωστόσο τώρα είναι πραγματικά επικεντρωμένη στην υποστήριξη και όχι στην πρόληψη», εξηγεί η Fiellin, προσθέτοντας: «Έτσι, για παράδειγμα, στο πρώτο, είχαμε ένα ολόκληρο μίνι παιχνίδι σχετικά με τις τεχνικές άρνησης και το πώς να αποφύγουμε επικίνδυνους ανθρώπους και ριψοκίνδυνες καταστάσεις. Με αυτό το παιχνίδι, το ανατρέψαμε και δημιουργήσαμε ένα νέο, γύρω από τις δεξιότητες πειθούς όπου εσείς ως παίκτης πρέπει να πείσετε τους ανθρώπους να αποκτήσουν ενσυναίσθηση όσον αφορά στην υγεία τους. Είναι η εκμάθηση μιας εντελώς διαφορετικής ικανότητας σχετικά με την προώθηση θετικών πραγμάτων, σε αντίθεση με την αποφυγή αρνητικών πραγμάτων».

Για τη νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Adolescent Health, οι συγγραφείς έβαλαν στο «μικροσκόπιό» τους 287 συμμετέχοντες ηλικίας από 14 έως 18 ετών. Πήρε μέρος ίσος αριθμός αγοριών και κοριτσιών, ίσος αριθμός ηλικιακών ομάδων και ίσος αριθμός διαφορετικών φυλετικών ομάδων, ενώ οι 145 έφηβοι έπαιξαν το PlayTest! και οι άλλοι 142 διάφορα εμπορικά βιντεοπαιχνίδια χωρίς εκπαιδευτικό περιεχόμενο. Κάθε έφηβος έπαιζε το παιχνίδι του για περίπου μία ώρα την εβδομάδα μετά το σχολείο, για τέσσερις έως έξι εβδομάδες.

Η έρευνα διεξήχθη σε συνεργασία με σχολικά κέντρα υγείας (SBHCs), νέες κλινικές υγειονομικής περίθαλψης που είναι διαθέσιμες σε ορισμένα σχολεία και παρέχουν πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή υγειονομική περίθαλψη για μαθητές, καθώς και με εμπιστευτικές υπηρεσίες σεξουαλικής υγείας για εφήβους που θέλουν να κάνουν τεστ ή αναζητούν συμβουλές (HTC).

Όλοι οι συμμετέχοντες έπρεπε να παρακολουθήσουν μαθήματα σε ένα σχολείο με SBHC, καθώς η ιδέα ήταν ότι τα παιδιά που θα κατέληγαν να θέλουν να κάνουν τεστ για HIV μετά το PlayTest! θα μπορούσαν απλώς να πάνε στο κέντρο υγείας του σχολείου τους και να πάρουν ένα.

Στο PlayTest!, ο παίκτης δημιουργεί ένα avatar που περιηγείται σε ένα σύνολο ιστοριών ή προκλήσεων. Μέσα σε αυτές τις ιστορίες υπάρχουν διάφορα μίνι-παιχνίδια που βασίζονται σε δεξιότητες και πρέπει να ολοκληρώσουν, ώστε να ξεκλειδώσουν το επόμενο μέρος της ιστορίας.

Αρχικός στόχος αυτής της μελέτης ήταν να μετρηθεί το ποσοστό των συμμετεχόντων που αναζήτησαν συμβουλές εντός της εξάμηνης περιόδου μελέτης και δευτερευόντως η καταγραφή στάσεων, προθέσεων, γνώσων και αυτο-αποτελεσματικότητας που σχετίζονται με το HTC (HIV testing and counselling).

Η πανδημία ωστόσο του κορονοϊού ανάγκασε τους συγγραφείς να τροποποιήσουν τα αποτελέσματα.

«Γνωρίζαμε ότι μόλις έκλειναν τα σχολεία, τα παιδιά δεν θα είχαν πρόσβαση στα σχολικά κέντρα υγείας τους, επομένως δεν μπορούσαν να ζητήσουν εξετάσεις εκεί», αναφέρει η Fiellin, συμπληρώνοντας: «Κανείς δεν επρόκειτο να πηγαίνει τακτικά σε μια κλινική κατά τους πρώτους έξι μήνες της πανδημίας. Έτσι, με βάση τη βιβλιογραφία, έπρεπε να τροποποιήσουμε το πρωταρχικό μας αποτέλεσμα ώστε να μην είναι το πραγματικό τεστ HIV, αλλά οι στάσεις γύρω από το τεστ HIV».

Μετά την ολοκλήρωση της δοκιμής, οι ερευνητές συνέλεξαν δεδομένα παρακολούθησης από το 92% των συμμετεχόντων για έξι μήνες. Μεταξύ των συμμετεχόντων που έπαιξαν τυχαία το PlayTest!, το 70% ανέφερε θετική αλλαγή στη στάση του σχετικά με την αναζήτηση συμβουλών και τον έλεγχο για HIV.

«Είμαστε εξαιρετικά περήφανοι για τα υψηλά ποσοστά διατήρησης και παρακολούθησης αυτού του έργου, ειδικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας», υπογραμμίζει, από την πλευρά της, η Tyra Pendergrass Boomer, αναπληρώτρια διευθύντρια του play2PREVENT Lab, Yale Center for Health and Learning Games, καταλήγοντας:

«Πολλά από αυτά μπορούν να αποδοθούν στην ικανότητά μας να χρησιμοποιούμε αποτελεσματικά την τεχνολογία για τη συλλογή δεδομένων παρακολούθησης με τρόπο φιλικό προς τους εφήβους, τις συνεργασίες μας με τα σχολεία και τη σχέση που μπόρεσε να δημιουργήσει η ερευνητική μας ομάδα με τους συμμετέχοντες στη μελέτη».

Πηγή: Futurity