Η Ιαπωνία έχει αρχίσει να ξεμένει από εργατικό δυναμικό. Με ποσοστό ανεργίας μόλις 2,5%, ραγδαία γήρανση του πληθυσμού και μείωση των γεννήσεων, η εξεύρεση ανθρώπων για να καλύψουν θέσεις ως οδηγοί ταξί, baristas και σερβιτόροι αποδεικνύεται μεγάλη πρόκληση για την οικονομία της χώρας.

Ένας εφευρέτης, ο Kentaro Yoshifuji, ενδεχομένως να έχει βρει μια λύση που όχι μόνο επιτρέπει στα άτομα με αναπηρία μεγαλύτερη πρόσβαση στους χώρους εργασίας, αξιοποιώντας ενδεχομένως ένα εξαιρετικά ανεκμετάλλευτο τμήμα του πληθυσμού, αλλά θα μπορούσε μια μέρα να επιτρέψει στους ηλικιωμένους να παραμείνουν ενεργοί ακόμη και όταν το σώμα τους «δεν βοηθά», με κυριότερο στόχο να καταπολεμηθεί η μοναξιά – και ό,τι αυτή επιφέρει – σε αυτές τις ηλικίες.

Στην είσοδο του καφέ Dawn στο κέντρο του Τόκιο, δεν υποδέχεται τους πελάτες κάποιος άνθρωπος, αλλά ένα ρομπότ που διαθέτει φιλική φωνή, δύο χέρια με τα οποία μπορεί να κάνει χειρονομίες και ένα πρόσωπο εμπνευσμένο από την παραδοσιακή μάσκα του ιαπωνικού θεάτρου Νοh.

Ένα άλλο ρομπότ συνοδεύει τον επισκέπτη στο τραπέζι του, παίρνει την παραγγελία και τον ρωτά για την ημέρα του, ενώ ένα τρίτο σερβίρει τον καφέ, μεταφέροντας τον δίσκο στο τραπέζι.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη 分身ロボットカフェDAWN ver.β (@dawncafe2021)

Η εφεύρεση της «τηλεμεταφοράς»

Όπως είναι αναμενόμενο από μια χώρα που πρωτοπορεί στον τεχνολογικό τομέα και τη ρομποτική από τη δεκαετία του 1970, η Ιαπωνία φιλοξενεί μια σειρά από ρομποτικά καφέ. Ωστόσο, τα περισσότερα χρησιμοποιούν μηχανές που λειτουργούν με Τεχνητή Νοημοσύνη, ενώ τα πράγματα στο Dawn είναι πολύ διαφορετικά.

Κάθε ένα από τα ρομπότ ελέγχεται από έναν άνθρωπο ή «πιλότο», όπως τα αποκαλεί ο δημιουργός τους Kentaro Yoshifuji. Χρησιμοποιώντας ένα τηλέφωνο, ένα tablet ή ακόμη και απλώς μια τεχνολογία για την παρακολούθηση των κινήσεων των ματιών τους, τα άτομα μπορούν να ελέγχουν το ρομπότ τους από οπουδήποτε στον κόσμο, αλληλεπιδρώντας με τους πελάτες και κατευθύνοντας τα ανθρωποειδή μέσα στον χώρο του καφέ.

Ο Yoshifuji, μάλιστα, λέει ότι έχει εφεύρει την «τηλεμεταφορά».

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη 分身ロボットカフェDAWN ver.β (@dawncafe2021)

Τα ρομπότ OriHime και οι πιλότοι τους αποτελούν μεγάλο μέρος του προσωπικού του Dawn – υπάρχουν μέχρι και 90 στο μητρώο της εταιρείας – αν και η προετοιμασία του φαγητού και του ποτού εξακολουθεί να γίνεται σε μεγάλο βαθμό από ανθρώπους. Αυτό σημαίνει πως αν σε μια δεδομένη ημέρα υπάρχουν δέκα υπάλληλοι που φαίνονται στο καφέ, τουλάχιστον άλλοι τόσοι απασχολούνται επίσης εξ αποστάσεως, από τα σπίτια τους.

Η εταιρεία τονίζει πως δεν πρόκειται μόνο για μια λύση για άτομα με αναπηρία αλλά και για όσους θέλουν να κρατούν επαφή με την πατρίδα, όπως ένα μέλος του προσωπικού που ζει στην Ιταλία αλλά, μέσω του ρομπότ OriHime, «τηλεμεταφέρεται» στο Τόκιο μερικές φορές την εβδομάδα, διατηρώντας μια στενότερη επαφή με τους συμπατριώτες και τη χώρα της.

Παρών στις διαλέξεις και τις εξετάσεις

Η καφετέρια άνοιξε το 2021, σε μια εποχή που η Ιαπωνία είχε θέσει σε ισχύ μια σειρά αυστηρών κανόνων σχετικά με την κοινωνική αποστασιοποίηση στο κοινό, αν και ποτέ δεν υποβλήθηκε σε πλήρη αποκλεισμό εξαιτίας της πανδημίας του Covid-19.

Έτσι, είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί έγινε γρήγορα επιτυχία, καθώςοι πελάτες δεν φοβόντουσαν ότι θα κολλούσαν, αφού ο σερβιτόρος με τον οποίο έρχονταν σε άμεση επαφή δεν ήταν άνθρωπος, αλλά ρομπότ.

Ο Yoshifuji σκέφτηκε την ιδέα για τα συγκεκριμένα ρομπότ όταν ήταν φοιτητής που σπούδαζε ρομποτική. Από το λύκειο, ακόμα, χρησιμοποιούσε αναπηρικό αμαξίδιο, συχνά μην μπορώντας καν να βγει από το δωμάτιό του.

Μία ημέρα, ένας καθηγητής τού είπε ότι θα τον έκοβε στο μάθημα αν δεν έπαιρνε μέρος στις παρουσιάσεις αυτοπροσώπως. Έτσι, σάρωσε το πρόσωπό του και έφτιαξε μία ειδική μάσκα την οποία χρησιμοποιούσε για να παρακολουθεί τα μαθήματα ως ρομπότ: άκουγε τις διαλέξεις, σήκωνε χέρι, έκανε ερωτήσεις.  

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη 分身ロボットカフェDAWN ver.β (@dawncafe2021)

Ανοίγοντας τις πόρτες

Αν το OriHime δημιουργήθηκε ως εργαλείο για να βοηθήσει τον Yoshifuji και άλλους να παρακολουθούν τα μαθήματα στο σχολείο και το πανεπιστήμιο, γρήγορα έγινε φανερό ότι αυτό δεν ήταν αρκετό.

«Όταν [τα άτομα με αναπηρία] αποφοιτούν από το σχολείο δεν μπορούν να βρουν δουλειά. Δεν έχουν πουθενά να πάνε να εργαστούνκαι το ποσοστό απασχόλησης είναι περίπου 5%, ενώ το ποσοστό που πηγαίνει στο κολέγιο είναι περίπου 3%», λέει ο ίδιος, αφού όλες οι υποδομές έχουν σχεδιαστεί για ανθρώπους που περπατούν.

Ο αποκλεισμός, όμως, «μπορεί να οδηγήσει στη μοναξιά, στην άνοια και επίσης στην κατάθλιψη. Έτσι προσπαθούμε να λύσουμε αυτά τα ζητήματα μέσω του OriHime», αναφέρει ο Yoshifuji.

Το Dawn δυσκολεύτηκε οικονομικά τα δύο πρώτα χρόνια λειτουργίας του, δεδομένου του μεγάλου αρχικού κόστους της τεχνολογίας, ενώ υπήρξαν και διάφορα μικρά προβλήματα, μεταξύ των οποίων και ο αγώνας για τη δημιουργία μιας ασφαλούς σύνδεσης δικτύου για τα ρομπότ. Οι πιλότοι έπρεπε επίσης να εκπαιδεύονται να μην είναι «πολύ ευγενικοί», λέει ο Yoshifuji – διαφορετικά οι άνθρωποι υπέθεταν ότι ήταν Tεχνητή Nοημοσύνη.

Ωστόσο, σύμφωνα με τον Independent, η καφετέρια έχει πλέον κέρδη για δεύτερη συνεχή χρονιά, μια βασική απόδειξη της βιωσιμότητας του μοντέλου που επέτρεψε στην εταιρεία να εξετάσει το ενδεχόμενο να ανοίξει περισσότερα υποκαταστήματα.

Ο Yoshifuji, από την άλλη, έχει πολύ ευρύτερες φιλοδοξίες για τη διαφορά που μπορούν να κάνουν τα ρομπότ του στην ιαπωνική κοινωνία – οραματίζεται τη χρήση τους σε όλα τα σχολεία, τα κολέγια και τα μεγάλα γραφεία της χώρας, καταρρίπτοντας τα εμπόδια κινητικότητας που εμποδίζουν μεγάλο αριθμό ατόμων με αναπηρία να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους ή να ενταχθούν στο εργατικό δυναμικό.

Διαβασε ακομα

Σε αυτό το καφέ θα φας, θα πιεις και θα χαλαρώσεις παρέα με ένα καπιμπάρα

Σϋντομα, ελπίζει να δει τους πιλότους του να «αποφοιτούν» από την εργασία στο καφέ και να βρίσκουν ακόμη καλύτερες θέσεις εργασίας αλλού, χάρη στις πόρτες που μπορεί να ανοίξει το OriHime.