icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Οι σκιερές περιοχές σε σεληνιακούς κρατήρες μπορεί να είναι αρκετά ψυχρές για να διαφυλάξουν το DNA των ειδών εν μέσω «κλιματικών και κοινωνικών καταστροφών» στη Γη

Μία νέα, άκρως καινοτόμα και φιλόδοξη, ιδέα φαίνεται να προτείνουν οι επιστήμονες για τη διασφάλιση της βιοποικιλότητας του πλανήτη: Μια εφεδρική αποθήκη γενετικών δεδομένων των ζώωνειδικά όσων απειλούνται με εξαφάνιση – που θα καταψύχεται και θα αποθηκεύεται στο φεγγάρι.

Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στα τέλη του Ιουλίου στο περιοδικό BioScience, οι ερευνητές προτείνουν την κατασκευή ενός «κουτιού» που θα είναι γεμάτο με κρυοσυντηρημένα κύτταρα από ένα ευρύ φάσμα ζωικών ειδών – και στη συνέχεια την αποστολή του σε μια σκιερή περιοχή στο φεγγάρι, όπου οι συνθήκες είναι αρκετά ψυχρές για να διατηρηθούν τα δείγματα κατεψυγμένα.

«Ο σκοπός είναι πραγματικά να δημιουργηθεί ένα βιοαποθετήριο ώστε να εξασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη διασφάλιση των ειδών υπό εξαφάνιση», λέει ο John Bischof, ένας από τους συγγραφέας της μελέτης. «Αυτός είναι ένας τρόπος να φυλάξουμε πολύ σημαντικό γενετικό υλικό σε ένα μέρος όπου θα είναι ασφαλές».

Η ιδέα της δημιουργίας ενός αποθετηρίου για την προστασία της βιοποικιλότητας κυοφορείται εδώ και δεκαετίες. Η επικεφαλής συγγραφέας, Mary Hagedorn, έχει περάσει 20 χρόνια εργασίας στην κρυοσυντήρηση κοραλλιών, με τους ειδικούς πλέον να εργάζονται για τη δημιουργία μίας «βιοτράπεζας» που θα περιέχει δείγματα από κάθε είδος κοράλλια στη Γη.

Ένα σεληνιακό βιοαποθετήριο για ένα ευρύ φάσμα ζώων

Το σχέδιο προβλέπει να χρησιμοποιηθεί ένας τύπος κυττάρου δέρματος, γνωστός ως ινοβλαστικό κύτταρο, το οποίο μπορεί εύκολα να κρυοσυντηρηθεί. Όταν τα κύτταρα καταψύχονται, παραμένουν ζωντανά, πράγμα που σημαίνει ότι θα μπορούσαν να κλωνοποιηθούν στο μέλλον.

Ωστόσο, τα κρυοσυντηρημένα κύτταρα πρέπει να καταψύχονται στους μείον 196 βαθμούς Κελσίου, γιατί αλλιώς καταστρέφονται. Στη Γη, αυτό σημαίνει ότι τα δείγματα πρέπει να ψύχονται με υγρό άζωτο, να καταναλώνεται ενέργεια και να συντηρούνται από ανθρώπινο προσωπικό. Μια διακοπή σε οποιονδήποτε από αυτούς τους πόρους θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη συλλογή.

Από την άλλη, στις μόνιμα σκιασμένες περιοχές της σελήνης που δεν δέχονται ποτέ το φως του ήλιου – όπως τα δάπεδα κρατήρων κοντά στους πόλους της – η θερμοκρασία περιβάλλοντος μπορεί να είναι αρκετά χαμηλή ώστε να διατηρηθούν τα κρυοσυντηρημένα κύτταρα βιώσιμα, χωρίς καμία συντήρηση ή τεχνητό σύστημα ψύξης.

Προκλήσεις ακόμα και στη Σελήνη

Φυσικά, ακόμη και στο φεγγάρι, μια συλλογή ζωικών κυττάρων θα αντιμετώπιζε κινδύνους: Με λεπτή ατμόσφαιρα, το φεγγάρι είναι εκτεθειμένο στην ηλιακή και κοσμική ακτινοβολία που μπορεί να υποβαθμίσει το DNA.

Για να το καταπολεμήσει αυτό, η ομάδα σχεδιάζει να σχεδιάσει ένα κουτί που θα μπορεί να προστατεύει τα κρυοσυντηρημένα δείγματα από την ακτινοβολία κατά τη διαδρομή προς τον σεληνιακό προορισμό τους, και στη συνέχεια να θάψει την αποθήκη αρκετά μέτρα κάτω από το έδαφος.

Η ομάδα έχει ακόμη ένα σωρό προκλήσεις να σκεφτεί πριν το σχέδιό της καρποφορήσει. Έτσι, δημοσιοποίησαν την ιδέα τους με την ελπίδα να βρουν νέους συνεργάτες που μπορούν να φέρουν νέες προοπτικές στο έργο.

«Ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους γράψαμε το τη μελέτη ήταν για να αρχίσουν να σκέφτονται οι άνθρωποι και να αποκτήσουμε ένα ευρύτερο κοινό», λέει η Hagedorn. «Χρειαζόμαστε περισσότερους ανθρώπους που ενδιαφέρονται να συνεργαστούν μαζί μας. Να ακούσουμε τη φωνή τους, να ακούσουμε τις ιδέες τους».

Με τη σύμπραξη της NASA

Σύντομα, οι επιστήμονες ίσως έχουν την ευκαιρία να δοκιμάσουν την ιδέα τους. Όταν η NASA ακύρωσε τον Ιούλιο την προγραμματισμένη αποστολή VIPER στον νότιο πόλο της Σελήνης λόγω προϋπολογισμού, άφησε μια κενή θέση σε μια επερχόμενη διαστημική πτήση τον Σεπτέμβριο του 2025.

Οι ερευνητές έμαθαν ότι η NASA αναζητούσε προτάσεις για έργα που θα μπορούσαν να καλύψουν αυτή τη θέση, οπότε συγκεντρώθηκαν και συνέταξαν ένα σχέδιο.

«Ο στόχος είναι να πετάξουμε με το κουτί, να μετρήσουμε την ποσότητα της ακτινοβολίας στο εξωτερικό και το εσωτερικό του και στη συνέχεια να εκτελέσουμε πειράματα στη Γη, εκθέτοντας κρυοσυντηρημένα κύτταρα σε αυτό το επίπεδο ακτινοβολίας», λέει η Hagedorn.

Η ομάδα εξετάζει επίσης το ενδεχόμενο να διεξάγουν πειράματα στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.

Με πληροφορίες από Smithsonian Magazine