Ο όρος slacktivism, προέρχεται από τα συνθετικά slacker, (χαλαρός, τεμπέλης) και από τον ακτιβισμό. Χρησιμοποιείται για να περιγράψει πράξεις ακτιβισμού στο internet, οι οποίες θεωρούνται τεμπέλικες.

Τα σύγχρονα κινήματα απαιτούν πολυδιάστατες μορφές δράσεις και μία από αυτές είναι η επικοινωνία και η διάδοσή τους

Το Urban Dictionary περιγράφει τον όρο ως την «αυταπάτη που νιώθεις ότι βοηθάς, κάνοντας like, κοινοποιώντας ή δημοσιεύοντας κάτι».

Ένας συγγενικός όρος του slacktivism είναι το clicktivism, το οποίο περιγράφει διαδικτυακές δράσεις με ένα κλικ, όπως είναι η συλλογή υπογραφών για έναν σκοπό ή οι εκκλήσεις προς πολιτικούς.

Για αρκετούς, οι slacktivists είναι «χαλαροί ακτιβιστές», οι οποίοι εκφράζουν την υποστήριξή τους σε έναν σκοπό, αλλάζοντας μία εικόνα προφίλ ή χρησιμοποιώντας ένα hashtag.

Συχνά οι πράξεις διαδικτυακού ακτιβισμού χαρακτηρίζονται ως τεμπέλικες και αναποτελεσματικές. Είναι όμως πραγματικά έτσι;

Πώς λειτουργεί ο διαδικτυακός ακτιβισμός

Ο όρος slacktivism πρωτοεμφανίστηκε στα μέσα της δεκαετίας του ‘90 για να περιγράψει απλές και αβλαβείς δράσεις ακτιβιστών, όπως ήταν η δεντροφύτευση.

Καθώς το internet και τα social media εξαπλώθηκαν, ο όρος άρχισε να συνδέεται με μορφές ακτιβισμού οι οποίες δεν απαιτούσαν από τα άτομα να σηκωθούν από την καρέκλα τους.

Σταδιακά, ο όρος απέκτησε αρνητική χροιά. Όμως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.

Έρευνες έχουν δείξει πως ο διαδικτυακός ακτιβισμός μπορεί να αρκετά πιο αποτελεσματικός, απ’ ό,τι υποθέτουν οι περισσότεροι. Άλλωστε, μεγάλο μέρος των σύγχρονων κινημάτων έχει βασιστεί στα social media ώστε να αποκτήσει περαιτέρω δυναμική και ορατότητα.

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα, είναι το κίνημα Black Lives Matter, το οποίο μέσω των social media κατάφερε να ταξιδέψει σε ολόκληρο τον κόσμο.

Ο διαδικτυακός ακτιβισμός στα social media μπορεί να λειτουργεί ως ένα δίκοπο μαχαίρι

Πολλά ακόμα κινήματα κατάφεραν να διαδοθούν σε ολόκληρο τον κόσμο χάρη σε μορφές δράσεις που εμπίπτουν στο slacktivism. Δεν είναι όμως μόνο τα κινήματα, αλλά και ιστορίες ανθρώπων από κάθε γωνιά του κόσμου, οι οποίες χωρίς αυτήν τη μορφή δράσης, δεν θα γίνονταν γνωστές.

Τα σύγχρονα κινήματα απαιτούν πολυδιάστατες μορφές δράσεις και μία από αυτές είναι η επικοινωνία και η διάδοσή τους. Ακριβώς σε αυτό το σημείο έρχεται να λειτουργήσει ενισχυτικά το slacktivism.

Επιπλέον, αρκετοί ειδικοί αναφέρουν πως ένα πολιτικά ανενεργό άτομο είναι πιθανότερο να ενεργοποιηθεί μέσω του διαδικτυακού ακτιβισμού, παρά το αντίθετο. Επομένως το slacktivism έρχεται να ενισχύει την επικοινωνία μεταξύ κοινωνίας και ομάδων δράσης.

Ως τέτοιο λοιπόν, μπορεί να λειτουργήσει πλεονεκτικά και να έχει πραγματικά αποτελέσματα. Παρόλα αυτά, οι ειδικοί προειδοποιούν πως υπάρχουν αρκετοί κίνδυνοι στο slacktivism, οι οποίοι δεν αφορούν την τεμπελιά, αλλά την ίδια την πληροφορία που διαδίδεται.

Το σκοτεινό κομμάτι του διαδικτυακού ακτιβισμού

Τα social media χρησιμοποιούνται για την επικοινωνία και τη διάδοση πληροφοριών από όλους. Το slacktivism δεν είναι ένα εργαλείο που βρίσκεται στα χέρια μόνο των κοινωνικών κινημάτων, ούτε περιορίζεται ανάμεσα στο πολιτικό φάσμα Δεξιάς και Αριστεράς. Ως εκ τούτου, λειτουργεί ως ένα δίκοπο μαχαίρι.

Από τη μία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένα ισχυρό εργαλείο για τη διάδοση ουσιαστικών μηνυμάτων και να δώσει βήμα σε φωνές που εναλλακτικά δεν θα ακούγονταν. Από την άλλη, η ευκολία της επικοινωνίας, δημιουργεί και την εύκολη παραπληροφόρηση.

Διαβασε ακομα

Ai vs AI: Ένας καλλιτέχνης ρωτά την Τεχνητή Νοημοσύνη όλα όσα δεν μπορεί να απαντήσει

Πολλές ομάδες μάλιστα, χρησιμοποιούν εσκεμμένα εργαλεία που παρέχουν τα social media για να διακινούν fake news, τα οποία μετά εμποτίζονται στις κοινωνίες.

Λόγω του slacktivism, γίνεται εύκολη υπόθεση και με περιορισμένη ευθύνη το κλικ και η κοινοποίηση μίας πληροφορίας, χωρίς απαραίτητα να φιλτραριστεί η πηγή και η εγκυρότητά της. Το πρόβλημα επομένως δεν βρίσκεται στην τεμπελιά του ακτιβισμού από τον καναπέ, αλλά στις ίδιες τις πληροφορίες που μπορεί να διαδοθούν.

Γι΄ αυτόν ακριβώς τον λόγο χρειάζεται μία γενιά κοινωνικά υπεύθυνων χρηστών στο διαδίκτυο, ώστε ο ακτιβισμός στα social media να αρχίσει να αλλάζει την κοινωνία προς το καλύτερο.