Από την Ατλαντίδα μέχρι το Ελ Ντοράντο και το Άβαλον, διάφοροι θρύλοι κάνουν λόγο για χαμένους πολιτισμούς που κάποτε εξαφανίστηκαν. Ενώ συνήθως θεωρούνται αποκυήματα της φαντασίας, μια νέα μελέτη αποκαλύπτει στοιχεία για «έναν χαμένο κόσμο» κάτω από τον Ειρηνικό Ωκεανό.

Οι επιστήμονες του ETH της Ζυρίχης και του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια (Caltech) ανακάλυψαν τεράστιες δομές βαθιά στον Ειρηνικό που «δεν θα έπρεπε να υπάρχουν».

Τα μυστηριώδη αυτά ευρήματα – τα οποία κάνουν τα σεισμικά κύματα στην περιοχή να συμπεριφέρονται παράξενα – θα μπορούσαν να είναι η απόδειξη για την ύπαρξη μιας περιοχής που εξαφανίστηκε εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια πριν.

Σύμφωνα με τις τρέχουσες επιστημονικές θεωρίες, όλα αυτά στον κάτω μανδύα, περίπου 1.000 χιλιόμετρα κάτω από το νερό, «δεν θα έπρεπε να βρίσκονταν εκεί».

Τα ευρήματα, που περιγράφονται ως «μείζον μυστήριο», αμφισβητούν «την τρέχουσα κατανόησή μας για το πώς λειτουργεί η Γη», σύμφωνα με τους ερευνητές.

«Ο καθορισμός της δομής της Γης είναι υψίστης σημασίας για την αποκάλυψη της εσωτερικής της δυναμικής», σημειώνει η ερευνητική ομάδα στην αναφορά της που δημοσιεύτηκε στο Scientific Reports.

«Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν διαφορετικές προελεύσεις για τις ανωμαλίες στον κάτω μανδύα της Γης».

Η Γη αποτελείται από τρία στρώματα – τον φλοιό, τον μανδύα και τον πυρήνα, ο οποίος αργότερα διαχωρίστηκε σε «εσωτερικό» και «εξωτερικό».

Το πρόβλημα είναι ότι κανείς δεν μπορεί να δει μέσα στη Γη, ούτε μπορεί κανείς να τρυπήσει αρκετά βαθιά για να πάρει δείγματα πετρωμάτων από τον μανδύα.

Αντίθετα, οι επιστήμονες μελετούν τις ταχύτητες των σεισμικών κυμάτων – τις δονήσεις που προκαλούνται από τους σεισμούς και τις εκρήξεις – καθώς ταξιδεύουν στο εσωτερικό του πλανήτη.

Οι σεισμογραφικοί σταθμοί καταγράφουν αυτά τα κύματα και με βάση αυτές τις καταγραφές οι ειδικοί μπορούν να βγάλουν συμπεράσματα για τη δομή και τη σύνθεση της Γης.

«Αυτό μοιάζει πολύ με το πώς οι γιατροί χρησιμοποιούν τον υπέρηχο για να απεικονίσουν όργανα, μύες ή φλέβες μέσα στο σώμα χωρίς να το ανοίξουν», εξηγεί η ETH Zurich.

Είναι επίσης γνωστό ότι η λιθόσφαιρα της Γης – το βραχώδες, εξώτατο κέλυφός της, που περιλαμβάνει το ανώτερο τμήμα του μανδύα και τον φλοιό – σχηματίζεται από περίπου 15 τεκτονικές πλάκες.

Η σεισμική δραστηριότητα μπορεί να ανιχνευθεί κατά μήκος των ορίων της τεκτονικής πλάκας, όπου οι πλάκες τρίβονται μεταξύ τους.

Αλλά από το αρχαίο παρελθόν, μεγάλες πλάκες έχουν εξαφανιστεί από τον μανδύα της Γης μέσω της «καταβύθισης».

Αυτή είναι η γεωλογική διαδικασία κατά την οποία η άκρη μιας πλάκας πιέζεται κάτω από την άκρη μιας άλλης – και με την πάροδο του χρόνου μια ολόκληρη πλάκα μπορεί να χαθεί.

Στο παρελθόν, οι σεισμολόγοι είχαν καθορίσει τη θέση των βυθισμένων τεκτονικών πλακών σε όλο τον μανδύα της Γης, αλλά πάντα βρίσκονταν κάτω από ζώνες βύθισης.

Στη νέα μελέτη, οι ερευνητές του ETH Ζυρίχης και του Caltech χρησιμοποίησαν μια υπολογιστική τεχνική που ονομάζεται «αναστροφή πλήρους κυματομορφής» η οποία δημιουργεί μια τρισδιάστατη εικόνα της Γης χρησιμοποιώντας δεδομένα σεισμικών κυμάτων.

Εντόπισαν περιοχές κάτω από τον Ειρηνικό που μοιάζουν με υπολείμματα βυθισμένων πλακών, αλλά πολύ μακριά από τα όρια των πλακών, χωρίς γεωλογικές ενδείξεις προηγούμενης καταβύθισης.

Ο Ειρηνικός είναι μια μεγάλη πλάκα, επομένως δεν θα έπρεπε να υπάρχει κανένα υλικό υποβύθισης κάτω από αυτό.

Αυτό υποδηλώνει ότι οι ανωμαλίες δεν είναι χαμένες καταβυθισμένες πλάκες. Ωστόσο, το τι πραγματικά είναι – ή τι σημαίνει για την εσωτερική δυναμική της Γης – είναι κάτι σαν αίνιγμα.

«Είναι σαν ένας γιατρός που εξετάζει την κυκλοφορία του αίματος με υπερήχους για δεκαετίες και βρίσκει τις αρτηρίες ακριβώς εκεί που τις περιμένει», δήλωσε ο συν-συγγραφέας καθηγητής Andreas Fichtner, σεισμολόγος στο ETH Zurich.

«Τότε, αν του δώσεις ένα νέο, καλύτερο εργαλείο εξέτασης, βλέπει ξαφνικά μια αρτηρία στον γλουτό που δεν ανήκει πραγματικά εκεί. Αυτό ακριβώς νιώθουμε για τα νέα ευρήματα».

Ωστόσο, οι ερευνητές έχουν μερικές θεωρίες για τις ανωμαλίες, οι οποίες χρειάζονται ωστόσο περισσότερες πληροφορίες για τα κύματα – όχι μόνο την ταχύτητά τους – ώστε να βγάλουν βάσιμα συμπεράσματα.

Θα μπορούσε να είναι αρχαίο, πλούσιο σε πυρίτιο υλικό που υπήρχε από τον σχηματισμό του μανδύα πριν από περίπου τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια.

Εναλλακτικά, θα μπορούσαν να είναι ζώνες όπου συσσωρεύονται πετρώματα πλούσια σε σίδηρο ως συνέπεια των κινήσεων του μανδύα για δισεκατομμύρια χρόνια.

«Υπάρχει μια ποικιλία πιθανών εξηγήσεων για την ανίχνευση ανωμαλιών θετικής ταχύτητας κύματος στον (κατώτερο) μανδύα της Γης, εκτός από την παρουσία υποβιβασμένων πλακών», καταλήγουν στην εργασία τους.

«Η έρευνά μάς υπογραμμίζει τον κρίσιμο ρόλο της αναστροφής πλήρους κυματομορφής ως απαραίτητο εργαλείο στην εξερεύνηση του μανδύα».

Με πληροφορίες από Daily Mail