Μεγέθυνση κειμένου
Η έρευνα σχετικά με τη νόσο δεν ήταν ποτέ πιο εκτεταμένη, αλλά δεν υπάρχει μεγάλη συναίνεση ως προς το τι προκαλεί την εκτόξευση των ποσοστών διάγνωσης σε νεαρούς ενήλικες
Το 2022, περίπου το 16% από τα 20 εκατομμύρια ανθρώπους που διαγνώστηκαν με καρκίνο παγκοσμίως ήταν ηλικίας κάτω των 50 ετών. Ο καρκίνος θεωρούνταν παραδοσιακά ασθένεια των μεγαλύτερων ηλικιακών ομάδων, αναφέρει η Lynn Turner, διευθύντρια έρευνας στον οργανισμό Worldwide Cancer Research.
Ωστόσο, μεταξύ 1990 και 2019, τα περιστατικά καρκίνου στις ηλικίες κάτω των 50 αυξήθηκαν κατά 79%, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2023 στο British Medical Journal. Αυτή η απότομη αύξηση δεν μπορεί να αποδοθεί σε γενετικούς παράγοντες λόγω της σύντομης χρονικής περιόδου, εξηγεί η Tracey Woodruff, διευθύντρια προγράμματος για την αναπαραγωγική υγεία και το περιβάλλον στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Σαν Φρανσίσκο.
Πολλές από τις περιπτώσεις πρώιμης εμφάνισης καρκίνου συμβαίνουν σε πλουσιότερες χώρες, σύμφωνα με την Kathryn Bradbury, ανώτερη ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Ώκλαντ. Τα υψηλά ποσοστά προκαλούν ανησυχία, καθώς οι νεότεροι πληθυσμοί είναι κατά κύριο λόγο μη καπνιστές. Εντούτοις, περίπου τα δύο τρίτα των περιπτώσεων καρκίνου σε άτομα κάτω των 50 ετών αφορούν γυναίκες, σημειώνει η Mary Beth Terry, καθηγήτρια επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο Columbia.
Το 2019, οι συχνότεροι τύποι καρκίνου στις ηλικίες κάτω των 50 ετών περιλάμβαναν τον καρκίνο του παχέος εντέρου, του μαστού και του δέρματος. Επιπλέον, οι τύποι καρκίνου που παρουσίασαν τη μεγαλύτερη αύξηση κατά την περίοδο 1990-2019 ήταν ο καρκίνος του προστάτη και ο καρκίνος του ρινοφάρυγγα ή της τραχείας.
Καρκίνος παχέος εντέρου: Η επίδραση των επεξεργασμένων τροφίμων
Το 2024, οργανισμοί όπως το Cancer Research UK ξεκίνησαν έρευνα για τη διερεύνηση της αύξησης των περιστατικών καρκίνου παχέος εντέρου σε άτομα κάτω των 50 ετών. Αυτή η τάση προκαλεί ανησυχία, ιδίως στην Αγγλία, όπου τα ποσοστά φαίνεται να αυξάνονται ταχύτερα σε σύγκριση με άλλες χώρες.
Ένας κύριος παράγοντας κινδύνου είναι η κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος, που έχει χαρακτηριστεί ως καρκινογόνος ουσία «Ομάδας 1». Επεξεργασμένο θεωρείται το κρέας που έχει αλατιστεί, καπνιστεί, ζυμωθεί ή υποστεί επεξεργασία για να διατηρηθεί περισσότερο, όπως το μπέικον και το ζαμπόν. Τα επεξεργασμένα κρέατα περιέχουν υψηλές συγκεντρώσεις νιτρικών και νιτρωδών, τα οποία, όταν διασπώνται στον οργανισμό, μπορεί να προκαλέσουν βλάβες στα κύτταρα του παχέος εντέρου.
Μέθοδοι μαγειρέματος όπως το ψήσιμο σε υψηλές θερμοκρασίες μπορούν να απελευθερώσουν χημικές ενώσεις, όπως οι ετεροκυκλικές και πολυκυκλικές αμίνες, που επίσης προκαλούν κυτταρικές βλάβες. Σύμφωνα με τη Sophia Lowes, υπεύθυνη πληροφόρησης στο Cancer Research UK, είναι δύσκολο να αποδειχθεί η σχέση μεταξύ ενός συγκεκριμένου τροφίμου και του καρκίνου λόγω της εξάρτησης από αυτοαναφορές στη διατροφή.
Επιπλέον, τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα (UPFs), τα οποία περιλαμβάνουν αναψυκτικά, έτοιμα γεύματα και γλυκά, έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο. Σε μια μεγάλη έρευνα στις ΗΠΑ, οι άντρες που κατανάλωναν υψηλά ποσοστά UPFs είχαν 29% υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου σε σύγκριση με όσους κατανάλωναν λιγότερα.
Καρκίνος μαστού: Παράγοντες αναπαραγωγής
Η αύξηση του καρκίνου του μαστού σε άτομα κάτω των 50 ετών δεν μπορεί να εξηγηθεί μόνο από συνήθεις παράγοντες, όπως η παχυσαρκία. Μια πιθανή αιτία είναι η παγκόσμια μείωση της γονιμότητας, καθώς η τεκνοποίηση σε μικρότερη ηλικία και ο θηλασμός φαίνεται να προστατεύουν από την ασθένεια.
Ένας άλλος παράγοντας είναι τα «παντοτινά χημικά» (PFAS), που βρίσκονται σε προϊόντα όπως καλλυντικά, συσκευασίες τροφίμων και μαγειρικά σκεύη. Αυτές οι ουσίες μπορούν να επηρεάσουν το ορμονικό σύστημα, μιμούμενες τις οιστρογόνες ορμόνες, και να έχουν μακροχρόνια επίδραση. Έρευνες έχουν δείξει ότι ορισμένα PFAS, όπως το PFOA, συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού.
Καρκίνος δέρματος: Βλάβες από την ακτινοβολία UV
Ο καρκίνος του δέρματος είναι συχνός στις ηλικίες κάτω των 50 ετών, κυρίως λόγω της υπερέκθεσης στην υπεριώδη ακτινοβολία (UV). Οι ακτίνες UVB προκαλούν εγκαύματα, ενώ οι ακτίνες UVA διεισδύουν βαθύτερα στο δέρμα, προκαλώντας βλάβες στο DNA.
Παρά τις ενημερωτικές καμπάνιες για τη χρήση αντηλιακού, τη σκιά και την προστατευτική ένδυση, δεν είναι σαφές κατά πόσο το κοινό ακολουθεί αυτές τις συμβουλές, αναφέρει ο James Larkin, ειδικός ογκολόγος.
Με πληροφορίες από Guardian
Ακολουθήστε το pride.gr στο Google News και ενημερωθείτε πρώτοι
