Την πραγματική χρήση του περίφημου Μηχανισμού των Αντικυθήρων υποστηρίζουν ότι ανακάλυψαν επιστήμονες, βάζοντας τέλος σε ένα μυστήριο 2.000 ετών. Ή τουλάχιστον έτσι πιστεύουν.

Η αρχαία συσκευή που αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τον Δίσκο του Πεπρωμένου στην τελευταία ταινία του Ιντιάνα Τζόουνς, θεωρείται ο παλαιότερος υπολογιστής στην Ιστορία, καθώς χρονολογείται περισσότερα από 2.000 χρόνια πίσω.

Απ΄ όταν ανακαλύφθηκε, περισσότερο από έναν αιώνα πριν, η χρήση του Μηχανισμού των Αντικυθήρων παρέμενε μυστήριο, πονοκεφαλιάζοντας τους επιστήμονες, πολλοί από τους οποίους τον περιέγραψαν ως το πιο περίπλοκο κομμάτι μηχανικής που έχει διασωθεί από τον αρχαίο κόσμο.

Οι περισσότεροι υποστηρίζουν ότι επρόκειτο για μια χειροκίνητη μηχανική συσκευή που χρησιμοποιούσαν για την πρόβλεψη των θέσεων του ήλιου, της σελήνης και των πλανητών.

Είναι μάλιστα τέτοιο το επίπεδο πολυπλοκότητάς του που ορισμένοι συνωμοσιολόγοι έχουν υποστηρίξει ότι θα μπορούσε να είναι η απόδειξη πως εξωγήινοι μετέδωσαν γνώση στους αρχαίους ανθρώπινους πολιτισμούς.

Φωτογραφίες από την παρουσίαση του μηχανισμού των Αντικυθήρων

6 Images

Όμως μια νέα μελέτη προτείνει μια εναλλακτική, λογικότερη και σαφώς πιο προσγειωμένη στη Γη θεωρία για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων.

Ερευνητές από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Mar del Plata στην Αργεντινή πιστεύουν, λοιπόν, ότι ήταν περισσότερο ένα παιχνίδι, παρά ένας λειτουργικός υπολογιστής.

Η ιστορία του Μηχανισμού των Αντικυθήρων

Το 1901, δύτες που αναζητούσαν σφουγγάρια στις ακτές των Αντικυθήρων, ανακάλυψαν μια μηχανική συσκευή ανάμεσα στα ερείπια ενός βυθισμένου πλοίου.

Το μυστηριώδες αντικείμενο από μπρούντζο χρονολογήθηκε στο τέλος του δεύτερου ή στην αρχή του πρώτου αιώνα π.Χ., και έκτοτε έχει γίνει μεγάλη συζήτηση στην επιστημονική κοινότητα σχετικά με τον σκοπό του.

Δυστυχώς, η συσκευή, μεγέθους μόλις ενός κουτιού παπουτσιών, είχε σπάσει σε θραύσματα και είχε διαβρωθεί, γεγονός που συνέβαλλε σε αβεβαιότητες και παρατραβηγμένες θεωρίες γύρω από την αρχική της χρήση.

Δεδομένου ότι δεν έχει βρεθεί ποτέ ξανά κάτι παρόμοιο, ορισμένοι πρότειναν ότι είχε εξωγήινη προέλευση – ένα δώρο ίσως από κάποιον μακρινό πλανήτη.

Το πιθανότερο σενάριο ωστόσο, βασισμένο σε δεκαετίες έρευνας και ανάλυσης, ήθελε τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων να λειτουργεί ως ένα είδος χειροκίνητου μηχανικού υπολογιστή.

Διαβασε ακομα

Μήπως οι εξωγήινοι βρίσκονται ήδη στη Γη; Τα σημάδια που δεν βλέπουμε

Αποτελούμενος από έως και 40 χάλκινα γρανάζια και μικροεξαρτήματα, επέτρεπε στους αρχαίους Έλληνες να προβλέψουν την κίνηση των άστρων και των πλανητών με εκπληκτική ακρίβεια.

Ένας χρήστης θα έστριβε μια μικρή μανιβέλα χειρός (έχει πλέον χαθεί), η οποία θα έθετε σε κίνηση το περίπλοκο αυτό σύστημα 40 ή περισσότερων εσωτερικών γραναζιών και μηχανισμών.

Στο μπροστινό μέρος, οι δείκτες έδειχναν πού ήταν ο ήλιος και το φεγγάρι στον ουρανό, ενώ υπήρχε μια ένδειξη και για τη φάση της Σελήνης.

Γι΄ αυτήν τη νέα μελέτη, οι επιστήμονες δημιούργησαν μια προσομοίωση του μηχανισμού σε υπολογιστή.

Ειδικότερα, εξέτασαν τα τριγωνικά αλληλένδετα «δόντια» των γραναζιών, που πιστεύεται ότι αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της λειτουργίας του μηχανισμού.

Διαπίστωσαν ότι τα κατασκευαστικά σφάλματα θα προκαλούσαν τόσο συχνή εμπλοκή της συσκευής που θα ήταν άχρηστη. Αυτή η εμπλοκή, προκαλούμενη από το γύρισμα της μανιβέλας, θα έκανε τη συσκευή μη πρακτική για επιστημονική χρήση.

Με βάση όσα γνωρίζουμε για το σχήμα του, «οι ανακρίβειες στην κατασκευή αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα εμπλοκής», επισημαίνει η ομάδα.

Εν τω μεταξύ, το τριγωνικό σχήμα των δοντιών «έχει ως αποτέλεσμα την ανομοιόμορφη κίνηση, προκαλώντας επιτάχυνση και επιβράδυνση καθώς εμπλέκεται κάθε δόντι».

Σύμφωνα έτσι με την έρευνα, αν η συσκευή μπλόκαρε συνεχώς, μπορεί να μην ήταν τίποτα περισσότερο από ένα έξυπνο παιχνίδι, φτιαγμένο για ένα παιδί.

Παρόλα αυτά, οι επιστήμονες υπογραμμίζουν πως χρειάστηκε αρκετός χρόνος, προσπάθεια και δεξιοτεχνεία για την κατασκευή της συσκευής, λόγω της πολυπλοκότητάς της. «Φαίνεται απίθανο κάποιος να κατασκευάσει μια τόσο περίπλοκη αλλά μη λειτουργική συσκευή», σημειώνουν χαρακτηριστικά.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι μόλις το ένα τρίτο περίπου του Μηχανισμού των Αντικυθήρων έχει επιβιώσει, καθώς ορισμένα κρίσιμα κομμάτια της συσκευής έχουν χαθεί ή καταστραφεί.

Επομένως, ο μηχανισμός πρέπει να είχε κατασκευαστεί πολύ πιο αξιόπιστα από ό,τι δείχνει η προσομοίωση. «Τα αποτελέσματά πρέπει να ερμηνεύονται με προσοχή», υπογραμμίζει εξάλλου η ερευνητική ομάδα.

Σε κάθε περίπτωση, ζητά «πιο εκλεπτυσμένες τεχνικές για την καλύτερη κατανόηση της πραγματικής ακρίβειας και λειτουργικότητας του Μηχανισμού των Αντικυθήρων».

Διαβασε ακομα

Η απίστευτη σύμπτωση με την ηλικία και την ώρα θανάτου του Πάπα Φραγκίσκου

Από την πλευρά του, ο Βρετανός αστροφυσικός Mike Edmunds έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο πρωταρχικός σκοπός του Μηχανισμού των Αντικυθήρων ήταν περισσότερο για εκπαιδευτική επίδειξη, παρά ένα εργαλείο για την πραγματοποίηση πρακτικών και ακριβών αστρονομικών προβλέψεων.

Η ομάδα από το πανεπιστήμιο της Αργεντινής δεν διαφωνεί: «Σύμφωνα με τις υποθέσεις μας, τα σφάλματα που εντόπισε ο Edmunds υπερβαίνουν τα ανεκτά όρια που απαιτούνται για την αποφυγή αστοχιών».

Η μελέτη έχει δημοσιευθεί στον διακομιστή προδημοσίευσης arXiv, που σημαίνει ότι δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί από ομότιμους.

Τι είναι ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων

Ο Μηχανισμός ανακτήθηκε το 1900 από το ναυάγιο των Αντικυθήρων – ένα ρωμαϊκό φορτηγό πλοίο στα ανοιχτά του νησιού, νότια της Πελοποννήσου, στο πέρασμα ανάμεσα στα Κύθηρα και την Κρήτη.

Ανακαλύφθηκε σε ένα ξύλινο κουτί διαστάσεων 340 × 180 × 90 mm και αποτελείται από μπρούτζινα καντράν, γρανάζια κι άλλα μικροεξαρτήματα.

Από τότε έχουν βρεθεί άλλα 81 θραύσματα που περιέχουν συνολικά 40 χάλκινα εξαρτήματα φτιαγμένα στο χέρι.

Ο μηχανισμός πιστεύεται ότι κατασκευάστηκε περίπου το 100 π.Χ., και θεωρείται ο παλαιότερος υπολογιστής στον κόσμο.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι χρησιμοποιούνταν για να χαρτογραφήσει την κίνηση των πλανητών και το πέρασμα των ημερών και των ετών.

Οι σαρώσεις του μηχανισμού το 2008 διαπίστωσαν ότι μπορεί επίσης να είχε χρησιμοποιηθεί για την πρόβλεψη εκλείψεων και την καταγραφή σημαντικών γεγονότων στο ελληνικό ημερολόγιο, όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες.

Ο αστρονόμος καθηγητής Mike Edmunds του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ έχει αναφέρει πως «είναι πιο περίπλοκη από οποιαδήποτε άλλη γνωστή συσκευή για τα επόμενα 1.000 χρόνια».

Διαβασε ακομα

Το σπάνιο φαινόμενο της γης που ξεφλουδίζει: Τι είδαν επιστήμονες στα έγκατα του πλανήτη

Οι σαρώσεις αποκάλυψαν επίσης ότι ο μηχανισμός βρισκόταν αρχικά σε ένα ορθογώνιο ξύλινο πλαίσιο με δύο πόρτες, καλυμμένο με οδηγίες χρήσης.

Στο μπροστινό μέρος υπήρχε ένα μονό καντράν που έδειχνε τον ελληνικό ζωδιακό κύκλο κι ένα αιγυπτιακό ημερολόγιο.

Στο πίσω μέρος υπήρχαν δύο επιπλέον καντράν που έδειχναν πληροφορίες για τους σεληνιακούς κύκλους και τις εκλείψεις.

Τον μηχανισμό έθετε σε λειτουργία μία μανιβέλα χειρός, ενώ κατέγραψε αρκετούς σημαντικούς αστρονομικούς κύκλους, γνωστούς στους Βαβυλώνιους εκατοντάδες χρόνια πριν, οι οποίοι βοηθούσαν στην πρόβλεψη των εκλείψεων.

Σε αυτούς συμπεριλαμβάνεται ο κύκλος του Σάρου – μια περίοδος περίπου 18 ετών που χρησιμεύει από την αρχαιότητα για την πρόβλεψη των εκλείψεων Ηλίου και Σελήνης. Σε μία περίοδο Σάρου μετά από μία έκλειψη, ο `Ηλιος, η Γη και η Σελήνη επανέρχονται σχεδόν στις ίδιες σχετικές θέσεις, και μία σχεδόν ταυτόσημη έκλειψη θα συμβεί.

Η συσκευή θα μπορούσε να παρακολουθεί τις κινήσεις του Ερμή, της Αφροδίτης, του Άρη, του Δία και του Κρόνου – οι μόνοι γνωστοί πλανήτες εκείνη την εποχή, τη θέση του ήλιου και τη θέση και τις φάσεις της σελήνης.

Οι ερευνητές μπόρεσαν να διαβάσουν όλα τα ονόματα των μηνών σε ένα ημερολόγιο 19 ετών στο πίσω μέρος του μηχανισμού.

Τα ονόματα των μηνών είναι στα κορινθιακά – υποδηλώνοντας ότι μπορεί να κατασκευάστηκε στις κορινθιακές αποικίες στη βορειοδυτική Ελλάδα ή στις Συρακούσες στη Σικελία.

Η συσκευή δημιουργήθηκε σε μια εποχή που οι Ρωμαίοι είχαν αποκτήσει τον έλεγχο μεγάλου μέρους της Ελλάδας.

Ο Μηχανισμός εκτίθεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα.

Με πληροφορίες από Daily Mail