icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Μια στιγμή - ορόσημο για τη θαλάσσια βιολογία, καθώς μέχρι σήμερα κανείς δεν το είχε δει να κολυμπά στο φυσικό του περιβάλλον

Τον Μάρτιο, η Dr. Kat Bolstad επέστρεψε από μια αποστολή στην Ανταρκτική, όπου προσπάθησε, με ένα νέο ειδικό υποβρύχιο σύστημα καμερών, να εντοπίσει το κολοσσιαίο καλαμάρι. Ένα μυστηριώδες πλάσμα που κανείς δεν είχε δει να κολυμπά στη βαθιά θάλασσα.

Ούτε αυτή κατάφερε να το εντοπίσει κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Την ημέρα ωστόσο που αποβιβάστηκε από το πλοίο, έμαθε για ένα βίντεο, τραβηγμένο στις 9 Μαρτίου, στα νησιά South Sandwich από το υποβρύχιο SuBastian του Schmidt Ocean Institute. Σε αυτό, ένα νεαρό, διαφανές κεφαλόποδο μήκους περίπου 30 εκατοστών κινούνταν στα 600 μέτρα βάθος. Ήταν ένα γιγάντιο καλαμάρι, αλλά μωρό ακόμη.

«Μόλις είδα το βίντεο, κατάλαβα πως υπήρχε μεγάλη πιθανότητα να είναι αυτό», δήλωσε η Bolstad, βιολόγος κεφαλόποδων στο Auckland University of Technology της Νέας Ζηλανδίας.

Τι είναι το κολοσσιαίο καλαμάρι

Έχουν περάσει 100 χρόνια από τότε που το κολοσσιαίο καλαμάρι περιγράφηκε επίσημα σε μια επιστημονική εργασία. Στην ενήλικη μορφή του, είναι μεγαλύτερο από το γιγάντιο καλαμάρι ή οποιοδήποτε άλλο ασπόνδυλο στη Γη, ενώ μπορεί να φτάσει τα 6 ή 7 μέτρα μήκος.

Η πρώτη μελέτη των επιστημόνων στο είδος το 1925 ήταν ελλιπής – απλώς κομμάτια πλοκαμιών από δύο καλαμάρια, στην κοιλιά μιας σπερματοφάλαινας. Τα ενήλικα πιστεύεται ότι περνούν τον περισσότερο χρόνο τους στην άβυσσο του ωκεανού.

Ένα πλήρως ανεπτυγμένο κολοσσιαίο καλαμάρι εμφανίζεται περιστασιακά στην επιφάνεια του ωκεανού, παρασυρόμενο από ένα αλιευτικό σκάφος ενώ «μασάει» κάποιο αγκιστρωμένο ψάρι, είπε η Dr. Bolstad. Νεότερα δείγματα βρέθηκαν σε δίχτυα τράτας.

Γιατί το κολοσσιαίο καλαμάρι είναι τόσο σπάνιο

Ωστόσο, μέχρι σήμερα, οι άνθρωποι δεν είχαν δει ένα κολοσσιαίο καλαμάρι να κολυμπά στο φυσικό του περιβάλλον: στη βαθιά θάλασσα της Ανταρκτικής.

Ένας από τους λόγος που δεν είχαν εντοπιστεί, είναι το τεράστιο μέγεθος του σπιτιού τους. Επιπλέον, τα καλαμάρια μάλλον μάς αποφεύγουν, σημειώνει η Dr. Bolstad. «Γνωρίζουν πολύ καλά το περιβάλλον τους, γιατί οποιαδήποτε διαταραχή στο νερό γύρω τους μπορεί να σημαίνει αρπακτικό».

Οι σπερματοφάλαινες, ο κύριος θηρευτής του κολοσσιαίου καλαμαριού, μπορούν να βουτήξουν έως και δύο χιλιόμετρα. Ίσως για να αποφεύγουν τις φάλαινες, τα κολοσσιαία καλαμάρια έχουν αναπτύξει τα μεγαλύτερα μάτια του κόσμου στον πλανήτη, ξεπερνώντας σε μέγεθος μια μπάλα μπάσκετ.

Έχουν επίσης «έναν μοναδικό συνδυασμό βεντουζών και αγκίστρων στο σώμα και τα πλοκάμια», εξηγεί η Dr. Bolstad, και έτσι κατάφερε να επιβεβαιώσει ότι το νεαρό θαλάσσιο πλάσμα στο βίντεο ήταν όντως ένα κολοσσιαίο καλαμάρι.

Η λήψη εικόνων από θαλάσσια ζώα που σπάνια παρατηρούνται, όπως το κολοσσιαίο καλαμάρι, προσθέτει από την πλευρά της, η Dr. Christine Huffard, βιολόγος στο Monterey Bay Aquarium Research Institute της Καλιφόρνια (που δεν συμμετείχε στην έρευνα), μπορεί επίσης να δώσει πληροφορίες για τις ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως η εξόρυξη βαθέων υδάτων.

Ανέφερε επίσης ότι θα βοηθούσε να γνωρίζουμε πού περνούν τον χρόνο τους αυτά τα ζώα, πού ταξιδεύουν για να ζευγαρώσουν ή να γεννήσουν ή πόσο καιρό ζουν.

Το νεαρό κολοσσιαίο καλαμάρι στο βίντεο κολυμπούσε περίπου 600 μέτρα κάτω από την επιφάνεια, υπογράμμισε η Dr. Bolstad, όχι σε βαθύτερα νερά όπου περνούν τον περισσότερο χρόνο τους τα ενήλικα καλαμάρια. Άλλα καλαμάρια βαθέων υδάτων περνούν τις πρώτες ζωές τους σε πιο ρηχά νερά, είπε. Το να έχει επίσης ένα διαφανές σώμα μπορεί να βοηθήσει το μωρό να κολυμπήσει χωρίς να το εντοπίσουν τα αρπακτικά πριν κατέβει ως αδιαφανές, κοκκινωπό ενήλικο στον πιο σκοτεινό ωκεανό.

Με τη βοήθεια της τεχνολογίας

Το υποβρύχιο SuBastian που εντόπισε το καλαμάρι, αποτελεί μέρος της αποστολής του Nippon Foundation – Nekton Ocean Census, μια παγκόσμια πρωτοβουλία για την ανακάλυψη άγνωστων θαλάσσιων ειδών.

Η κάμερα του υποβρυχίου μπορεί να ανιχνεύσει το καλαμάρι — και να μεταδώσει τις εικόνες αμέσως. Σε αντίθεση με τους επιστήμονες πριν από έναν αιώνα, οι οποίοι έπρεπε να εξετάσουν ένα μερικώς χωνεμένο καλαμάρι στην κοιλιά μιας φάλαινας, ο καθένας μπορούσε να παρακολουθήσει το dive-stream του Schmidt από το σπίτι του και να είναι ζήσει τη στιγμή εύρεσης του κολοσσιαίου καλαμαριού, είπε η Dr. Bolstad. «Το να μπορείς να συμμετέχεις σε αυτές τις εξερευνήσεις και ανακαλύψεις, ουσιαστικά σε πραγματικό χρόνο, από οπουδήποτε στον πλανήτη – αυτό είναι ένα καταπληκτικό πράγμα που μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι».

Το μέλλον των ερευνών

«Ανυπομονώ να δω πώς μοιάζει ένα ζωντανό ενήλικο κολοσσιαίο καλαμάρι, στο σπίτι στη βαθιά θάλασσα όπου ανήκει», λέει πλέον η Dr. Bolstad.

Δήλωσε ωστόσο επίσης χαρούμενη που η πρώτη παρατήρηση του είδους στη φύση δεν ήταν ενήλικο -ένα τεράστιο λεβιάθαν (θαλάσσιο τέρας που αναφέρεται έξι φορές στην Παλαιά Διαθήκη), αλλά «αυτό το όμορφο στάδιο της πρώιμης ζωής που μοιάζει με ένα μικρό γυάλινο γλυπτό».

«Πραγματικά μου αρέσει που αυτή είναι η πρώτη μας ματιά για αυτό που θα γίνει ένας αληθινός γίγαντας», καταλήγει η Dr. Bolstad. «Ανυπομονώ να δω ένα ζωντανό, ενήλικο κολοσσιαίο καλαμάρι, εκεί που πραγματικά ανήκει — στα βάθη της Ανταρκτικής».

Η πρώτη ζωντανή καταγραφή του κολοσσιαίου καλαμαριού ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στην εξερεύνηση των ωκεανών, υπενθυμίζοντάς μας πόσα ακόμα δεν γνωρίζουμε για τον πλανήτη που κατοικούμε.

Με πληροφορίες από New York Times