Την τελική του κάθοδο στην επιφάνεια της Σελήνης πραγματοποίησε με επιτυχία το ρομποτικό σκάφος «Αθηνά», σηματοδοτώντας τη δεύτερη σεληνιακή προσγείωση για αμερικανική εταιρεία αυτήν την εβδομάδα. Το πού ωστόσο προσσεληνώθηκε παραμένει, προς το παρόν, μυστήριο.

Η Intuitive Machines, με έδρα το Χιούστον, η οποία έγινε πέρυσι η πρώτη εταιρεία από τον ιδιωτικό τομέα που έστειλε όχημα στην επιφάνεια του φεγγαριού, γνωστοποίησε ότι το διαστημόπλοιό της «Αθηνά» αναμενόταν να προσγειωθεί γύρω στις 12:31 μ.μ. ET την Πέμπτη (06/03).

Η εταιρεία επιβεβαίωσε ότι η Αθηνά έφθασε στο φεγγάρι και ότι υπήρχε επικοινωνία κατά τη διάρκεια μιας ζωντανής μετάδοσης της εκδήλωσης, που συνδιοργανώθηκε από τη NASA και την Intuitive Machines. Λίγο μετά την προσσελήνωση ωστόσο, απενεργοποιήθηκαν τα συστήματα που δεν ήταν απαραίτητα, δήλωσε ο Τζος Μάρσαλ, διευθυντής επικοινωνίας της εταιρείας.

«Το όχημα αισθάνεται επίσης την κίνηση της Σελήνης» είπε ο Tim Crain, επικεφαλής τεχνολογίας της IM. «Είμαστε στην επιφάνεια», επιβεβαίωσε λίγο μετά την προσσελήνωση.

Διαβασε ακομα

Η εκπληκτική φωτογραφία που έκανε το αόρατο ορατό

Από την πλευρά του, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Intuitive Machines, Steve Altemus, ανέφερε ότι η Athena πραγματοποίησε ελιγμούς αποφυγής, αποφεύγοντας «ογκόλιθους μεγαλύτερους από μια μπάλα μπόουλινγκ». Επιβεβαίωσε επίσης ότι το όχημα δεν έχει υποστεί κάποια ζημιά, παρέχοντας δεδομένα, ενώ παράγει ενέργεια — όχι ωστόσο αρκετή, γι΄ αυτό και η Intuitive Machines απενεργοποίησε ορισμένες λειτουργίες για εξοικονόμηση.

«Πρέπει να σας πω ότι δεν πιστεύουμε ακόμη πως βρισκόμαστε στο σωστό σημείο στην επιφάνεια του φεγγαριού», είπε ο Altemus κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που διοργάνωσαν η εταιρεία και η NASA. «Και πάλι, δεν έχω ακόμη όλα τα δεδομένα για να σας πω ακριβώς πού, ποια είναι η θέση του οχήματος. Συλλέγουμε φωτογραφίες τώρα και θα λάβουμε μία από την κάμερα Lunar Reconnaissance Orbiter από ψηλά, από τροχιά, επιβεβαιώνοντας την ακριβή θέση τις επόμενες ημέρες, καθώς θα κατεβάσουμε αυτά τα δεδομένα».

Ο Altemus είπε ότι η ομάδα του θα συνεργαστεί στενά με τη NASA για επιστημονικούς στόχους που αποτελούν ύψιστη προτεραιότητα.

«Τότε θα καταλάβουμε το προφίλ της αποστολής. Δεν θα πάρουμε όλα όσα ζητούσαμε από την άποψη της παραγωγής ενέργειας, των επικοινωνιών».

Αλλά ο Altemus πιστεύει πως η προσσελήνωση της Αθηνάς είναι επιτυχημένη.

«Κάθε φορά που στέλνεις ένα διαστημόπλοιο στη Φλόριντα για εκτόξευση και μια εβδομάδα αργότερα καταλήγει στο φεγγάρι λειτουργικό, το δηλώνω επιτυχία», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Το ύψους 4,6 μέτρων Athena θα έχει παρέα (έστω και από απόσταση), στην επιφάνεια του φεγγαριού, ένα άλλο όχημα που αναπτύχθηκε από μια άλλη αμερικανική εταιρεία με έδρα το Τέξας, την Firefly Aerospace. Το Blue Ghost της Firefly πραγματοποίησε μια ασφαλή προσσελήνωση νωρίς το πρωί της Κυριακής.

Τόσο το Athena όσο και το Blue Ghost αναμένεται να εκτελέσουν αποστολές στην κοντινή πλευρά της Σελήνης, ωστόσο θα απέχουν 3.200 χιλιόμετρα το ένα από το άλλο, με το πρώτο να βρίσκεται κοντά στον νότιο πόλο (πιο κοντά από οποιονδήποτε αστροναύτης ή άλλο όχημα στο παρελθόν) και το δεύτερο κοντά στον σεληνιακό ισημερινό.

Οι προσσεληνώσεις είναι εξαιρετικά δύσκολες. Ενδεικτικό είναι εξάλλου ότι περίπου οι μισές απόπειρες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων από κυβερνητικές διαστημικές υπηρεσίες και εμπορικές εταιρείες, έχουν αποτύχει.

Ο νότιος πόλος του φεγγαριού θεωρείται κρίσιμης σημασίας για τη σύγχρονη διαστημική μάχη, καθώς οι επιστήμονες πιστεύουν ότι φιλοξενεί τεράστιες ποσότητες νερού σε παγωμένη μορφή. Ο πάγος θα μπορούσε να μετατραπεί σε πόσιμο νερό, αναπνεύσιμο αέρα ή ακόμα και καύσιμο για τους πυραύλους αποστολών που ταξιδεύουν βαθύτερα στον κόσμο.

Η Αθηνά προσγειώθηκε σε ένα οροπέδιο πλάτους 100 χιλιομέτρων που ονομάζεται Mons Mouton — το οποίο απέχει περίπου 160 χιλιόμετρα από τον σεληνιακό νότιο πόλο.

Η ακριβής τοποθεσία προσσελήνωσης είναι προς το παρόν άγνωστη, ωστόσο ο Crain ανέφερε ότι ο αλγόριθμος χαρτογράφησης των κρατήρων και το λογισμικό πλοήγησης του διαστημικού σκάφους λειτούργησαν όπως αναμενόταν. Αν και μπορεί να μην βρίσκεται εντός της ζώνης προσγείωσης (50 μέτρων), είναι σίγουρα στο Mons Mouton, πρόσθεσε.

Οι εικόνες από το Lunar Reconnaissance Orbiter θα βοηθήσουν την ομάδα να προσδιορίσει την τοποθεσία της Αθηνάς τις επόμενες ημέρες.

Εν τω μεταξύ, οι κάμερες του προσεδάφισης της Αθηνάς, οι οποίες προστέθηκαν μετά την εμπειρία της πρώτης σεληνιακής αποστολής της Intuitive Machines, IM-1, θα βοηθήσουν την ομάδα να καθορίσει τον προσανατολισμό της προσσελήνωσης.

Διαβασε ακομα

Δεν είμαστε μόνοι στο σύμπαν: Λύθηκε το μεγαλύτερο μυστήριο για το πώς ξεκίνησε η ζωή

Η Αθηνά βρίσκεται σε μια αποστολή ανίχνευσης και αναζήτησης. Θα επιστρατεύσει μια σειρά ρομποτικού εξοπλισμού – συμπεριλαμβανομένου ενός τρυπανιού, μιας χοάνης και ενός ρόβερ – για να «οργώσει» την κοντινή περιοχή, επιβεβαιώνοντας την παρουσία πάγου.

Το σκάφος αναμένεται να είναι σε λειτουργία για 10 ημέρες προτού η σεληνιακή νύχτα το βυθίσει στο σκοτάδι, καθιστώντας το ανενεργό.

Εν τω μεταξύ, η αποστολή του Odin, ενός διαστημικού σκάφους που ανήκει στην εταιρεία εξόρυξης αστεροειδών AstroForge που ταξίδεψε με την Αθηνά στο Διάστημα πριν ανεξαρτητοποιηθεί έχει άδοξο και πρόωρο τέλος, όπως ανακοίνωσε η εταιρεία.

Ο Odin προσπάθησε να ταξιδέψει προς έναν αστεροειδή με την ελπίδα ότι οι κάμερές του να επιβεβαιώσουν εάν ο διαστημικός βράχος είναι γεμάτος με πλατίνα, έναν πολύτιμο πόρο που η AstroForge ελπίζει να συγκεντρώσει μια μέρα και να φέρει πίσω στη Γη.

Η εταιρεία πιστεύει ότι το διαστημόπλοιο δεν είναι λειτουργικό και οι πιθανότητες να ανακτήσει την επικοινωνία είναι ελάχιστες.

Odin Mission – Tl;DR:
– We made contact multiple times
– We learned a lot, many of them lessons you only learn during flight
– We launched faster and flew further – for cheaper – then anyone else
– Our position error is to high to communicate with Odin
Here's a full mission…

— AstroForge (@astroforge) March 6, 2025

Μια προσπάθεια εξιλέωσης

Πριν η Intuitive Machines γράψει ιστορία πέρυσι, όταν το πρώτο lander της, ο Οδυσσέας – ή “Odie”, όπως το ονόμασαν οι υπάλληλοι της startup – πραγματοποίησε μια ήπια προσσελήνωση, μόνο μερικά κυβερνητικά διαστημικά προγράμματα είχαν επιτύχει κάτι τέτοιο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Κίνα, η Ινδία, η Ιαπωνία και η πρώην Σοβιετική Ένωση βρίσκονται σε αυτό το κλειστό κλαμπ.

Το ταξίδι ωστόσο του Odie, το οποίο θα επιχειρούσε επίσης κοντά στην περιοχή του νότιου πόλου, δεν ήταν τέλειο. Πριν από την προσσελήνωση, οι υπεύθυνοι της αποστολής διαπίστωσαν ότι το τηλέμετρο λέιζερ που σχεδιάστηκε για να βοηθήσει στην πλοήγηση στο σεληνιακό έδαφος και να μετρήσει με ακρίβεια το υψόμετρο δεν ήταν σωστά συνδεδεμένο.

Αυτό το λάθος ανάγκασε την εταιρεία να βασιστεί σε μία πειραματική κεφαλή της NASA, η οποία έτυχε να βρισκόταν επί του σκάφους, ώστε να φτάσει στη σεληνιακή επιφάνεια.

Διαβασε ακομα

Η μεγαλύτερη απόδειξη για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής

Τελικά, ο Odie τούμπαρε, αφήνοντας πολύτιμες κεραίες επικοινωνίας και ηλιακούς συλλέκτες στραμμένους σε λάθος κατευθύνσεις. Ως αποτέλεσμα, η αποστολή του Odie τερματίστηκε νωρίτερα από το προγραμματισμένο.

«Θα σας πω κάτι που είναι πιο συναρπαστικό τώρα από κάθε άλλη φορά στην ιστορία, το πόσες αποστολές πετούν στο φεγγάρι», δήλωσε στο CNN τον Φεβρουάριο ο Διευθύνων Σύμβουλος της Intuitive Machines, Steve Altemus. «Δύο εταιρείες του Τέξας που προσσεληνώνονται και βρίσκονται στην επιφάνεια την ίδια στιγμή, εκτελώντας διαφορετικές εργασίες στο φεγγάρι – αυτό είναι απλά απίστευτο για τις Ηνωμένες Πολιτείες».

Η Firefly και η Intuitive Machines συμμετέχουν στο πρόγραμμα Commercial Lunar Payload Services της NASA. Το CLPS στοχεύει να παρακινήσει την ιδιωτική βιομηχανία να αναπτύξει σχετικά φθηνά ρομποτικά διαστημόπλοια που μπορούν να εξερευνήσουν τη σεληνιακή επιφάνεια πριν η NASA στείλει τους αστροναύτες της εκεί αργότερα μέσα στη δεκαετία.

Η αποστολή Artemis III της NASA στοχεύει να προσγειώσει ανθρώπους στο φεγγάρι για πρώτη φορά μετά από περισσότερες από πέντε δεκαετίες, μέχρι το μέσο του 2027.

Η αποστολή της Αθηνάς στο φεγγάρι και η πρώτη εμπορική πώληση διαστημικών πόρων

Η Athena αναμένεται να αναπτύξει ένα rover που μεταφέρει, το οποίο ονομάζεται Mobile Autonomous Prospecting Platform, ή MAPP, και κατασκευάστηκε από την εταιρεία Lunar Outpost με έδρα το Κολοράντο. Το τετράτροχο όχημα 10 κιλών θα δοκιμάσει νέο κινητό εξοπλισμό επικοινωνίας, θα εργαστεί για τη δημιουργία ενός τρισδιάστατου χάρτη της επιφάνειας του φεγγαριού και θα τραβήξει φωτογραφίες.

Το όχημα είναι επίσης σχεδιασμένο να συλλέξει ένα μικρό δείγμα του εδάφους. Και παρόλο που το δείγμα – όπως και το ρόβερ MAPP – θα παραμείνει στο φεγγάρι επ ‘αόριστον, η NASA συμφώνησε να πληρώσει 1 δολάριο για να αναλάβει την κυριότητα του δείγματος. Πρόκειται για μια συμβολική κίνηση που προορίζεται να σηματοδοτήσει την πρώτη εμπορική πώληση διαστημικών πόρων.

Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Lunar Outpost, Justin Cyrus, δήλωσε στο CNN ότι το 1 δολάριο από τη NASA είναι η μόνη κρατική χρηματοδότηση που θα λάβει η εταιρεία για αυτήν την αποστολή.

Μετά το MAPP, η Athena θα αναπτύξει μια μινιατούρα χοάνη – ή ένα διαστημόπλοιο σχεδιασμένο να «πηδήξει» μακριά από το σημείο προσσελήνωσης και να εξερευνήσει έναν σεληνιακό κρατήρα για νερό. Η Intuitive Machines ανέπτυξε αυτό το όχημα με χρηματοδότηση από τη NASA.

Αλλά το βασικό «όπλο» της Athena είναι το τρυπάνι PRIME-1 της NASA, το οποίο έχει σχεδιαστεί για να σκάψει στην επιφάνεια του φεγγαριού, να ψάξει για πάγο και να αναλύσει το έδαφος.

Εάν το PRIME-1 μπορεί να εντοπίσει νερό ακριβώς κάτω από την επιφάνεια του φεγγαριού, θα ήταν «εξαιρετικά συναρπαστικό», δήλωσε στο CNN ο Siegfried Eggl, επίκουρος καθηγητής αεροδιαστημικής μηχανικής στο Πανεπιστήμιο του Illinois Urbana-Champaign.

«Αν το τρυπάνι εντοπίσει υλικό, πλούσιο σε νερό ακριβώς (κοντά) στην επιφάνεια, αυτό θα είναι το καλύτερο σενάριο», είπε ο Eggl, «επειδή σημαίνει ότι όπου κι αν πάτε στον νότιο πόλο, δεν χρειάζεται να βουτήξετε σε κρατήρες, πιθανότατα μπορείτε να αντλήσετε νερό πολύ, πολύ γρήγορα».