icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Οι προστατευτικές πρωτεΐνες στο σώμα μας δεν είναι μόνο εξαιρετικές για την καταπολέμηση των λοιμώξεων - θα μπορούσαν επίσης να καταπολεμήσουν τις επιπτώσεις της γήρανσης

Κανονικά, τα αντισώματα είναι προστατευτικές πρωτεΐνες που παράγονται από το ανοσοποιητικό μας σύστημα για την καταπολέμηση βακτηρίων ή ιών.

Η δύναμή τους προέρχεται από την εξειδίκευσή τους – όταν αρρωσταίνετε, τα κύτταρα Β του ανοσοποιητικού σας συστήματος υποβάλλονται σε μια εξαιρετικά ακριβή διαδικασία επιταχυνόμενης εξέλιξης, βελτιστοποιώντας ταχύτατα τα αντισώματα που δεσμεύονται ακριβώς σε ό,τι σας προκαλεί αδιαθεσία, χωρίς να προσκολλώνται σε κανένα από τα κύτταρα του σώματός σας.

Τα αντισώματα μπορούν να εμποδίσουν τη λειτουργία ενός μικροβίου ή να το σημαδέψουν για να καταστραφεί από άλλα μέρη του ανοσοποιητικού συστήματος, καθιστώντας τα αντισώματα μια κρίσιμη άμυνα κατά της ασθένειας στο ανοσοποιητικό μας οπλοστάσιο.

Αυτή η ικανότητα ακριβούς στόχευσης σημαίνει επίσης ότι αποτελούν ένα ελκυστικό εργαλείο για χρήση στη βιολογία ή την ιατρική: Θα μπορούσατε να τα χρησιμοποιήσετε για να στοχεύσετε οτιδήποτε, από μια λοίμωξη έως τον καρκίνο.

Έχοντας εντοπίσει μια συγκεκριμένη πρωτεΐνη ή διαδικασία που δεν λειτουργεί σωστά σε μια ασθένεια, μεγάλο μέρος του χρόνου και της εργασίας που δαπανάται για την ανάπτυξη ενός φαρμάκου είναι στην πραγματικότητα η εξεύρεση φαρμάκων που να πλήττουν τη διαδικασία που εντοπίσατε, επηρεάζοντας όσο το δυνατόν λιγότερο τα υπόλοιπα.

Αυτό θα πρέπει να εξασφαλίζει το μέγιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα, με τις ελάχιστες παρενέργειες. Έτσι, δεδομένου ότι το ανοσοποιητικό μας σύστημα έχει ήδη βρει τον τρόπο να το κάνει αυτό, οι επιστήμονες έχουν κάνει εικασίες σχετικά με τη χρήση αντισωμάτων σε κλινικές εφαρμογές.

Το πρώτο αντίσωμα που εγκρίθηκε για ιατρική χρήση ήταν το muromonab-CD3 το 1986, σχεδιασμένο ( κατά ειρωνικό τρόπο) για την καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος και την πρόληψη της απόρριψης οργάνων σε ασθενείς με μεταμόσχευση.

Σήμερα υπάρχουν εκατοντάδες αντισώματα που χρησιμοποιούνται για τα πάντα, από τη θεραπεία του καρκίνου μέχρι τα εκπληκτικά καθημερινά – τεστ εγκυμοσύνης και rapid τεστ Covid, για παράδειγμα, βασίζονται σε αντισώματα.

Σήμερα, το τελευταίο κύμα εφαρμογών αντισωμάτων στοχεύει σε ένα μεγαλύτερο βραβείο: την ίδια τη διαδικασία γήρανσης. Αυτό συμβαίνει επειδή η βιολογία της γήρανσης μας καθιστά ευάλωτους σε μια ολόκληρη σειρά διαφορετικών προβλημάτων, από ασθένειες όπως ο καρκίνος και η άνοια, μέχρι την αδυναμία, την ακράτεια και τα γκρίζα μαλλιά.

Η επιβράδυνση αυτής της διαδικασίας θα μπορούσε να μας κρατήσει όλους πιο υγιείς για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα – και μέρη της βρίσκονται στο στόχαστρο των αντισωμάτων.

Το 2021, μια ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε αντισώματα για να κατευθύνει ένα θανατηφόρο φάρμακο σε «γερασμένα» κύτταρα, η απομάκρυνση των οποίων έχει αποδειχθεί ότι κάνει τα ποντίκια να ζουν περισσότερο και υγιέστερα.

Μια άλλη εργασία το 2023 χρησιμοποίησε διακριτικά διαφορετικά αντισώματα που έφεραν φάρμακα για να αναζωογονήσουν το δέρμα ηλικιωμένων ποντικιών.

Ένα αντίσωμα που στόχευε έναν τύπο πρωτεϊνικής τροποποίησης που σχετίζεται με την ηλικία έκανε τα γενετικά τροποποιημένα ποντίκια να ζήσουν περισσότερο.

Και, τον Μάρτιο του 2024, μια άλλη ομάδα ανέφερε ότι αντισώματα που στόχευαν ελαττωματικά κύτταρα του μυελού των οστών βελτίωσαν την ανταπόκριση σε ένα εμβόλιο κατά του (πολύ κακώς ονομαζόμενου) ιού Friend σε ποντίκια προχωρημένης μέσης ηλικίας.

Θα είναι μια όμορφη συμμετρία ότι τα ίδια τα μόρια που χρησιμοποιεί το σώμα μας για να καταπολεμήσει τις ασθένειες θα μπορούσαν να επαναπροσδιοριστούν για να βελτιώσουν αυτή την ικανότητα στην τρίτη ηλικία.

Γνωρίζουμε επίσης ότι αυτά τα γηραιά κύτταρα του μυελού των οστών μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του αίματος και καρδιακών παθήσεων, οπότε περαιτέρω δοκιμές θα μπορούσαν να αποκαλύψουν οφέλη ευρύτερης εμβέλειας.

Όλα αυτά είναι συναρπαστικές αποδείξεις αρχής, και η βελτίωση του δέρματος και της ανοσίας με την ηλικία θα άξιζε τον κόπο, αλλά μπορούν τα αντισώματα να επιβραδύνουν τη γήρανση και να κάνουν τα ποντίκια ή τους ανθρώπους να ζήσουν πραγματικά περισσότερο;

Τον Ιούλιο του 2024, οι επιστήμονες έδειξαν ότι τα αντισώματα που στοχεύουν σε μια πρωτεΐνη που ονομάζεται IL-11 θα μπορούσαν να μειώσουν τη φλεγμονή σε ποντίκια και να παρατείνουν τη διάρκεια ζωής τους κατά 25 τοις εκατό – μαζί με τα καλύτερα φάρμακα αντιγήρανσης που γνωρίζουμε, όπως η ραπαμυκίνη.

Ακόμη καλύτερα, τα αντισώματα κατά της IL-11 βρίσκονται ήδη σε δοκιμές σε ανθρώπους, με (πολύ) προκαταρκτικά αποτελέσματα που δείχνουν ότι είναι ασφαλή.

Ο Greg Winter, ο οποίος κέρδισε το βραβείο Νόμπελ Χημείας το 2018 για το έργο του στην απομόνωση και μαζική παραγωγή συγκεκριμένων αντισωμάτων, δήλωσε σε συνέδριο το 2020: «Είμαι γέρος τώρα και πρέπει να παίρνω διάφορα χάπια για την αρτηριακή πίεση. Μακάρι να μπορούσα απλώς να κάνω μια ένεση μία φορά κάθε μήνα ή μία φορά κάθε έξι μήνες και να ξεχάσω όλους αυτούς τους συνδυασμούς διαφορετικών χαπιών».

Η χρονιά που το όνειρό του θα μπορούσε να γίνει πραγματικότητα θα μπορούσε να είναι το 2025.

Με πληροφορίες από wired