icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Όσο προετοιμασμένος και να είσαι, ο εγκέφαλός σου απλώς δεν μπορεί να συλλάβει αυτό που σου συμβαίνει

Είναι σαν να έχεις παραισθήσεις: «Καθώς ξαπλώνω στο πάτωμα, το ταβάνι ξαφνικά βυθίζεται προς το μέρος μου και οι τοίχοι αρχίζουν να γέρνουν σε μια απίστευτη γωνία», λέει η Hannah Devlin, δημοσιογράφος του Guardian που επιχείρησε να ρίξει «μια εκπληκτική ματιά στη ζωή στο διάστημα», με τη βοήθεια της Βρετανίδας Rosemary Coogan, αστροφυσικού και αστροναύτη.

Παρόλο που η δημοσιογράφος γνώριζε πολύ καλά, από την αρχή, τι θα αντιμετώπιζε σε ένα περιβάλλον μηδενικής βαρύτητας, τελικά παραδέχτηκε πως όταν βρέθηκε στην παραβολική πτήση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (European Space Agency – Esa), «ο εγκέφαλός μου δεν μπορούσε να συλλάβει» αυτό που συνέβαινε.

Διαστημική στολή και φάρμακα κατά της ναυτίας

Η Devlin συνόδευσε την Coogan, την πρώτη γυναίκα αστροναύτη του Esa τη Βρετανία, σε μία πτήση, στο πλαίσιο της εκπαίδευσής της σε μηδενική βαρύτητα για μια πιθανή εξάμηνη αποστολή στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS). Κατά τη διάρκεια της τρίωρης πτήσης, που μερικές φορές αναφέρεται ως «κομήτης εμετού», το αεροπλάνο διαγράφει 31 παραβολές – ανερχόμενα τόξα στον ουρανό.

«Καθώς περιμένουμε την απογείωση, τα όποια νεύρα ένιωθα έχουν αντικατασταθεί από ενθουσιασμό, ενώ η αυτοπεποίθησή μου ενισχύεται από τη διαστημική στολή που μου έχει χορηγηθεί και μια γενναιόδωρη ένεση φαρμάκων κατά της ναυτίας», αναφέρει η Devlin.

Το αεροπλάνο ακολουθεί μια τροχιά τύπου «τρενάκι του τρόμου» σε λούνα παρκ που έχει σχεδιαστεί για να προσομοιάζει τη μηδενική βαρύτητα. Κάθε παραβολή ξεκινά με μια απότομη άνοδο, με το αεροπλάνο να φτάνει σε γωνία 50 μοιρών, κοντά στη μέγιστη ταχύτητά του.

Σε αυτό το σημείο, οι κινητήρες σχεδόν σταματούν και το αεροπλάνο και όλοι οι επιβαίνοντες εκσφενδονίζονται σε τροχιά ελεύθερης πτώσης. Η βαρύτητα εξακολουθεί να υπάρχει στον εξωτερικό κόσμο, αλλά όχι στο πλαίσιο αναφοράς του αεροπλάνου.

Μετά από 22 δευτερόλεπτα, οι κινητήρες ξαναζωντανεύουν, το αεροπλάνο κάνει βουτιά και όποιος βρίσκεται στον αέρα θα πέσει με συνοπτικές διαδικασίες πίσω στο πάτωμα.

Ξεχνάς ότι έχεις σώμα

Κατά τη διάρκεια της ανόδου, οι δύο γυναίκες βιώνουν την υπερβαρύτητα. «Το σώμα μου συνθλίβεται στο πάτωμα, τα χέρια μου μοιάζουν με μολύβι και στη συνέχεια ο πιλότος μετράει αντίστροφα από την ενδοεπικοινωνία: “Τρία, δύο, ένα. Μπαίνουμε σε τροχιά”. Οι κινητήρες σβήνουν, μια σιωπή απλώνεται παντού και η έλλειψη βαρύτητας αρχίζει», λέει η δημοσιογράφος.

Η πρώτη ενστικτώδης αντίδραση, όπως λέει η Devlin, «είναι να “κολυμπήσω”, αλλά τελικά βρίσκομαι να κουνιέμαι αδέξια στον αέρα. Η αναπήδηση από τους τοίχους σαν μπαλόνι αποδεικνύεται πιο αποτελεσματική και σύντομα κάνω χαρούμενες τούμπες».

Για τον Neil Melville, συντονιστή της παραβολικής πτήσης της Esa, δεν υπάρχει η έννοια του πάνω-κάτω. Η προσωρινή απόκτηση της ικανότητας να πετάει κάποιος είναι προφανώς ένα από τα γοητευτικότερα χαρακτηριστικά της όλης εμπειρίας. Αλλά η εσωτερική αίσθηση της έλλειψης βαρύτητας είναι, απροσδόκητα, εξίσου εξαιρετική.

Τα εσωτερικά όργανα ανασηκώνονται, το αίμα ρέει αβίαστα στον εγκέφαλο, μια αίσθηση γαλήνιας αποσωμάτωσης καταλαμβάνει το άτομο: «Οι αστροναύτες, συχνά, ξεχνούν ότι έχουν σώμα», λέει ο Melville.

Μία κατάσταση υπερ-πραγματικότητας

Το αεροσκάφος, ένα προσαρμοσμένο Airbus, ήταν κάποτε το κυβερνητικό αεροσκάφος της Άνγκελα Μέρκελ: είναι αρκετά παλιό ώστε να έχει χειροκίνητο χειρισμό – ένα σύγχρονο εμπορικό αεροσκάφος θα μπλοκάρει αυτόματα έναν πιλότο που επιχειρεί άνοδο 50 μοιρών- αλλά με λίγες ώρες πτήσης ώστε να βρίσκεται σε εξαιρετική κατάσταση.

Η ένταση των δυνάμεων κατά τη διάρκεια της παραβολής, αναφέρει η Devlin, είναι τέτοια που τα φτερά του λυγίζουν ορατά.

Ένας από τους επιστήμονες της Esa ανέφερε στη δημοσιογράφο πως ο εγκέφαλος μπορεί να λειτουργεί καλύτερα στη μηδενική βαρύτητα επειδή το αίμα δεν χρειάζεται να εργαστεί ενάντια στη βαρύτητα για να μεταφέρει οξυγόνο. Έτσι, κάθε παραβολή είναι «σαν να εισέρχομαι σε μια κατάσταση υπερ-πραγματικότητας».

Κατά την προσγείωση, και καθώς η Devlin κατεβαίνει από το αεροπλάνο, αισθάνεται ξανά την έλξη της Γης. «Συνολικά έχω περάσει 11 λεπτά σε κατάσταση έλλειψης βαρύτητας. Είναι μια σύντομη αλλά εκπληκτική ματιά στη ζωή πέρα από τα όρια του πλανήτη μας», λέει.