icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Τα φαγητά που απολάμβαναν στα επίσημα δείπνα τους βασιλείς, πρόεδροι και δικτάτορες δείχνουν πώς άλλαξαν τα γούστα μέσα σε 150 χρόνια

Την Παρασκευή, 22 Μαΐου 1896, οι καλεσμένοι της βασίλισσας Βικτωρίας στο Κάστρο του Ουίνδσορ είχαν πολλά στο πιάτο τους. Ένα χειρόγραφο μενού δείχνει ότι το «Δείπνο της Αυτού Μεγαλειότητος» προσέφερε σούπα με φιδέ, πέστροφα meunière, boudin (μαύρη πουτίγκα με βασικό συστατικό τα έντερα του χοίρου), ορτύκια, πάπια και σπανάκι με κρουτόν, ροδάκινα με κρέμα γάλακτος και στη συνέχεια τυρί. Για όσους εξακολουθούσαν να είναι πεινασμένοι, ζεστά και κρύα κρέατα, συμπεριλαμβανομένων της χοιρινής γλώσσας και του μοσχαριού, ήταν τοποθετημένα σε ένα πλαϊνό τραπέζι.

Η περίτεχνα διακοσμημένη κάρτα είναι ένα από τα 4.600 μενού μιας μοναδικής συλλογής που πωλείται σε δημοπρασία στο Παρίσι την Παρασκευή (31/05) και καλύπτει 150 χρόνια υψηλής γαστρονομίας από τα τέλη του 19ου αιώνα.

Συλλέχθηκαν από τον 56χρονο σεφ Christophe Marguin και χρονολογούνται από ένα επίσημο δείπνο που παρέθεσε ο Δήμαρχος του Λονδίνου στο Guildhall το 1862. Από εκεί και πέρα, ποικίλλουν από ένα δείπνο που παρέθεσε ο τελευταίος μονάρχης της Γαλλίας, ο Ναπολέων Γ’, το 1868 έως το δείπνο για τον βασιλιά Κάρολο που παρέθεσε ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν στις Βερσαλλίες τον περασμένο Σεπτέμβριο.

«Είναι μια όμορφη συλλογή και μοναδική. Πολλά από αυτά τα μενού είναι από μόνα τους έργα τέχνης», δήλωσε ο Marguin. «Η ιστορία γράφεται επίσης στο τραπέζι».

Ο Marguin, ο οποίος διευθύνει το εστιατόριο Le Président στη Λυών, τη γαστρονομική πρωτεύουσα της Γαλλίας, είναι η τέταρτη γενιά σεφ στην οικογένειά του και άρχισε να συλλέγει μενού σε ηλικία 19 ετών όταν εργαζόταν στο εστιατόριο του πεντάστερου ξενοδοχείου Lutetia στο Παρίσι.

«Μου είπαν ότι υπήρχε ένας σεφ που θα πήγαινε σε γηροκομείο και δεν είχε οικογένεια. Δεν ήθελε η συλλογή του να πάει στα σκουπίδια», ανέφερε ο Marguin. Ο σεφ αποδείχθηκε ότι ήταν ο Γάλλος Henri Cédard, ο οποίος είχε εργαστεί για έξι Βρετανούς μονάρχες, από τη βασίλισσα Βικτώρια έως τη μελλοντική βασίλισσα Ελισάβετ Β’, μεταξύ 1885 και 1935.

«Συνειδητοποίησα ότι επρόκειτο για ένα κομμάτι της ιστορίας και δεν μπορούσα να το αφήσω να φύγει. Και έτσι ξεκίνησε η συλλογή».

Σήμερα, περιλαμβάνει μενού από δείπνα στα ανάκτορα των Ηλυσίων και των Βερσαλλιών που παρέθεσαν διαδοχικοί πρόεδροι για να σηματοδοτήσουν κρατικές επισκέψεις και συνόδους κορυφής. Μεταξύ των καλεσμένων ήταν η Ελισάβετ Β΄, ο Τζον Κένεντι, η Μάργκαρετ Θάτσερ και ο συνταγματάρχης Καντάφι, ενώ υπάρχουν σχεδόν 600 μενού από γεύματα που φιλοξένησε η βρετανική βασιλική οικογένεια.

Εκτός από τα δείπνα της βασίλισσας Βικτωρίας στο Μπαλμόραλ και στο Ουίνδσορ, τα μενού καταγράφουν τα γεύματα στις στέψεις του Γεωργίου Ε΄ το 1911, του Γεωργίου ΣΤ΄ το 1937 και της Ελισάβετ Β΄ το 1953, καθώς και το γαμήλιο πρωινό του πρίγκιπα Καρόλου και της λαίδης Νταϊάνα Σπένσερ το 1981 και το δείπνο μετά το γάμο του πρίγκιπα Ουίλιαμ και της Κάθριν Μίντλετον στις 29 Απριλίου 2011.

Ο Marguin λέει ότι τα μενού αντικατοπτρίζουν περισσότερο τις πολιτιστικές παρά τις γαστρονομικές αλλαγές και ότι τα γαστρονομικά δείπνα έχουν γίνει απλούστερα και συντομότερα τον τελευταίο ενάμιση αιώνα.

Το μενού από ένα δείπνο που παρέθεσε τον Απρίλιο του 1914 ο Γάλλος πρόεδρος Ρεϊμόν Πουανκαρέ με αφορμή τη 10η επέτειο της Εγκάρδιας Συνεννόησης μεταξύ Βρετανίας και Γαλλίας δείχνει ότι ο Γεώργιος Ε’ και η Βασίλισσα Μαρία δείπνησαν με 17 πιάτα που περιλάμβαναν σούπα χελώνας, φουά γκρα, mousseline πουλερικών, πέστροφα, αρνί και σορμπέ σαμπάνιας με ιταλική μαρέγκα.

Στις 4 Απριλίου 2004, η Ελισάβετ Β’ ταξίδεψε στο Παρίσι για να γιορτάσει την 100ή επέτειο της συνθήκης και σερβιρίστηκε μόλις πέντε πιάτα – σούπα μπρόκολου, γεμιστά ορτύκια, πατάτες salardaises, τυρί και μια πουτίγκα που συνοδεύονταν από ένα λευκό Château d’Yquem του 1990 και ένα Château Mouton Rothschild του 1988, ακολουθούμενο από μια Dom Pérignon του 1995.

Ο Marguin δήλωσε: «Στις αρχές του 20ού αιώνα, η ζωή ήταν πιο αργή. Ένα μεγάλο δείπνο ήταν συχνά το γεγονός της εβδομάδας και μπορούσε να περιλαμβάνει έως και 18 πιάτα. Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, τα δείπνα έγιναν λιγότερο μεγαλοπρεπή. Σήμερα, το πρωτόκολλο προβλέπει ότι το γεύμα διαρκεί 45 λεπτά από τη στιγμή που ο πρόεδρος αρχίζει να τρώει.

«Η διπλωματία εξακολουθεί να γίνεται γύρω από τα δείπνα, αλλά όχι τόσο πολύ στο τραπέζι. Είναι κρίμα, αλλά οι άνθρωποι τρώνε λιγότερο και έχουν λιγότερο χρόνο για ένα μεγάλο γεύμα».

Τα μενού αντικατοπτρίζουν επίσης τα προεδρικά γούστα. Ο πρόεδρος Ζακ Σιράκ ήταν ένας διάσημος bon vivant που απολάμβανε τα παραδοσιακά πιάτα, ο Νικολά Σαρκοζί, ο οποίος δεν έπινε ούτε έδινε μεγάλη σημασία στο τι έτρωγε, έβγαλε το τυρί από το μενού για να εξοικονομήσει χρόνο. Ο διάδοχός του, Φρανσουά Ολάντ, λάτρευε το φαγητό του και επανέφερε το τυρί.

Ο Marguin ελπίζει ότι η συλλογή του, η οποία εκτιμάται σε 100.000 ευρώ, θα πωληθεί ως μία ενότητα και θα παραμείνει στη Γαλλία. Λέει ότι τα αγαπημένα του μενού είναι από την επίσκεψη του Τζον Κένεντι στη Γαλλία τον Ιούνιο του 1961, όταν ο πρόεδρος Σαρλ ντε Γκωλ παρέθεσε δύο δείπνα στον Αμερικανό ηγέτη και τη σύζυγό του Τζάκι. «Είναι ξεχωριστά επειδή ήταν η πρώτη του επίσκεψη στο Παρίσι και [αμέσως μετά] δολοφονήθηκε, οπότε είναι μοναδικά», δήλωσε ο Marguin.

Η Virginie Vernier, διευθύντρια του γραφείου της Λυών του οίκου δημοπρασιών Maison Millon που πουλάει τη συλλογή, δήλωσε ότι τα μενού αποτελούν μια «θαυμάσια ιστορία της Γαλλίας» μέσω του φαγητού της και δείχνουν την εξέλιξη των γαλλικών arts de la table.

«Το φαγητό είναι ένα πολύ προσιτό μέσο. Όλοι έχουν μια γνώμη για το φαγητό και μπορούν να συσχετιστούν με αυτό.

Η συλλογή αναδεικνύει το γαλλικό savoir faire και την ποιότητα ζωής για την οποία είμαστε τόσο υπερήφανοι, από τη γαστρονομία μέχρι το έργο τέχνης [του μενού], την εκτύπωση, τα επιτραπέζια σκεύη καθώς και τα συστατικά και το κρασί».

Με πληροφορίες από Guardian