Πηγή: Freepik, AI generated
Μεγέθυνση κειμένου
Στον κόσμο της οινοποίησης, η γυναίκα έχει βρει τη δική της θέση, βάζοντας τη φροντίδα, την ευαισθησία και την επιμονή της σε κάθε γουλιά κρασιού. Η Αναστασία Φράγκου μίλησε στο Pride.gr για το ταξίδι της στον χώρο του κρασιού, τη «μαγεία» της οινοποίησης, αλλά και για το αν έχει έρθει αντιμέτωπη με έμφυλες διακρίσεις στον κλάδο
Συνοδεύει τις παρέες μας, τις συζητήσεις που γίνονται γύρω από ένα τραπέζι, μας συντροφεύει στις στιγμές χαράς και δίνει χρώμα, άρωμα και γεύση στις αναμνήσεις μας. Το κρασί είναι πολλά παραπάνω από απλώς ένα ποτό που συνήθως συνοδεύει το φαγητό μας.
Είναι μια μικρή απόδραση από την καθημερινότητα, μια σύνδεση με τη γη και τον χρόνο. Είναι το αποτέλεσμα της υπομονής, της φροντίδας και της αφοσίωσης όσων ασχολούνται με την οινοποίηση. Κάθε γουλιά του μοιάζει να ανοίγει ένα παράθυρο σε έναν κόσμο γεμάτο ιστορίες και στιγμές. Είναι το ποτήρι που σηκώνεις με φίλους, ανταλλάσσοντας βλέμματα και χαμόγελα.
Συνήθως στεκόμαστε στο χρώμα του, στη γεύση του, στα αρώματά του, όμως κάθε ποτήρι κρύβει κάτι περισσότερο από αυτό που φαίνεται. Κάθε γουλιά περικλείει σκληρή δουλειά, παράδοση, τέχνη, φροντίδα.
Μαρτυρά ένα ταξίδι, στο οποίο το τιμόνι συχνά κρατά μια γυναίκα, που φροντίζει να γεμίζει τα ποτήρια μας με ένα προϊόν που είναι αποτέλεσμα αγάπης, φροντίδας, επιμονής και πάθους. Στην Ελλάδα οι γυναίκες οινοπαραγωγοί δεν είναι πια λίγες. Η Ρωξάνη Μάτσα, η Ανν Κοκοτού, η Κλαούντια Παπαγιάνη είναι μερικές από τις οινοποιούς που έχουν διαγράψει σημαντική πορεία στον ελληνικό αμπελώνα, ενώ τα τελευταία χρόνια βλέπουμε όλο και περισσότερες γυναίκες να έχουν πολύ δυναμική παρουσία και να κατέχουν σημαντικές και κομβικές θέσεις στον κλάδο.
Ενδεικτικά, στην Ένωση Οινοποιών Νοτίου Αιγαίου είναι πρόεδρος η Μαίρη Τριανταφυλλοπούλου, στην Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Αμπέλου και Οίνου (ΕΔΟΑΟ) που αφορά στα οινοποιεία και τους συνεταιρισμούς όλης της Ελλάδας προεδρεύει η Κωνσταντίνα Σπυροπούλου, στην Ένωση Οινοποιών Βορείου Ελλάδος πρόεδρος είναι η Ελένη Σίντου, ενώ στην Ένωση Οινοπαραγωγών Αμπελώνα Αττικής (ΕΝΟΑΑ) είναι πρόεδρος η Αναστασία Φράγκου.
Η δημιουργός ενός εκ των πιο βραβευμένων κρασιών της Αττικής μίλησε στο Pride.gr για το ταξίδι της στον χώρο του κρασιού, τη «μαγεία» της οινοποίησης, αλλά και για το αν έχει έρθει αντιμέτωπη με έμφυλες διακρίσεις στον κλάδο.
Μια ζωή μες το κρασί
Η ζωή της Αναστασίας Φράγκου από νωρίς γέμισε με εικόνες αμπελώνων, σταφυλιών, τρύγου κι αρωμάτων μούστου και κρασιού. Μεγάλωσε μέσα στα αμπέλια και στο κρασί, αφού οι παππούδες της ήταν κατά κύριο επάγγελμα αμπελουργοί στη Μεσογαία, τη σημαντικότερη από οινική άποψη περιοχή της Αττικής. Το οινοποιείο, που φέρει το όνομά της, δημιουργήθηκε από τον πατέρα της, το 1985 και το 1999 πέρασε στα χέρια τα δικά της και του συζύγου της, Διονύση Φράγκου, ο οποίος επίσης προέρχεται από οινοπαραγωγική οικογένεια.
Οι δυο τους ένωσαν τις δυνάμεις και τις γνώσεις τους για την αξιοποίηση των οικογενειακών αμπελώνων, την τυποποίηση του κρασιού και την ανάδειξη της ποικιλίας σαββατιανό σε «πρεσβευτή της γης» τους και «ναυαρχίδα της παραγωγής» τους. Και τα κατάφεραν.
Το φύλο της δεν την εμπόδισε να κάνει το όνειρό της πραγματικότητα, καθώς όπως λέει, όσα χρόνια ασχολείται με το κρασί δεν έχει αντιμετωπίσει, ούτε έχει αντιληφθεί έμφυλες διακρίσεις στον κλάδο. «Θα έλεγα ότι μας καλοδέχονται κιόλας», σημειώνει, κάνοντας αναφορά στις γυναίκες που αυτή τη στιγμή βρίσκονται στις υψηλότερες θέσεις σε Ενώσεις οινοπαραγωγών ανά την Ελλάδα.
Η ίδια δεν θεωρεί πως παίζει ρόλο το φύλο στην ενασχόληση με το κρασί. «Δεν έχει να κάνει με το αν είσαι άντρας ή γυναίκα, έχει να κάνει με το πόσο αγαπάς αυτό που κάνεις. Το κρασί είναι ένα προϊόν ζωντανό, το οποίο συνεχώς εξελίσσεται. Το βλέπεις να γεννιέται, να μεγαλώνει, να ενηλικιώνεται. Ίσως ως γυναίκα να το αντιμετωπίσω και λίγο καλύτερα, από την άποψη ότι είμαι και μητέρα κι έτσι ξέρω πώς είναι να δίνεις ζωή».
Από τότε που η ίδια μπήκε στον κλάδο μέχρι σήμερα, οι γυναίκες που ασχολούνται με το κρασί έχουν πολλαπλασιαστεί, καθώς, όπως λέει πολλά οινοποιεία έχουν περάσει πια σε δεύτερες και τρίτες γενιές, με τις κόρες να αναλαμβάνουν την οικογενειακή επιχείρηση.
«Τα περισσότερα οινοποιεία στην Ελλάδα είναι και μικρές ή μεγαλύτερες οικογενειακές επιχειρήσεις, οπότε είναι επόμενο όταν υπάρχουν διάδοχοι κόρες να αναλαμβάνουν εκείνες τα ηνία. Δεν είναι κάτι παράξενο στον κλάδο, δεν μας αντιμετώπισαν ποτέ με διάκριση, ούτε με σχόλια ότι είναι αντρικό επάγγελμα», τονίζει.
Το πρώτο κρασί με την υπογραφή της
Μοιράζεται τα συναισθήματά της όταν έφτιαξε το πρώτο κρασί που έφερε την υπογραφή της σε όλα τα στάδια της παραγωγής του, από την ιδέα ως την εμφιάλωση. Ήταν ένα ροζέ κρασί από την ποικιλία αγιωργίτικο, το οποίο χρησιμοποιούσαν στο οινοποιείο τους για την παραγωγή ερυθρών κρασιών μέχρι τότε.
Για πολλά χρόνια οραματιζόταν κι επέμενε για την παραγωγή ενός ροζέ κρασιού, πριν ακόμη τα ροζέ κρασιά γίνουν «τάση» κι όταν τελικά έγινε πράξη ο ενθουσιασμός και η ικανοποίησή της ήταν τεράστια.
Θυμάται ακόμη εκείνη την ημέρα, όλη τη διαδικασία από τον τρύγο ως τη στιγμή που ο μούστος μπήκε στη δεξαμενή, με την ίδια να κάνει δοκιμές μέχρι να φτάσει στο αποτέλεσμα που ήθελε. Είχε πάει πια 2 τα ξημερώματα, όταν περιγράφει πως ξύπνησε τον σύζυγό της για να δοκιμάσει κι εκείνος το δημιούργημά της. «Εκείνο το ροζέ είχε πραγματικά την υπογραφή μου, θεώρησα πως ήταν σαν παιδί μου», λέει για το πρώτο στοίχημα που κέρδισε χάρη στην έμπνευση και την επιμονή της.
Και τώρα, σχεδόν 15 χρόνια αργότερα, βλέπει το ίδιο πάθος στην κόρη της, η οποία με τη σειρά της ζητά να φτιάξει μια μαλαγουζιά, όπως την ονειρεύεται, να ασχοληθεί εξ’ ολοκλήρου με αυτό, σχεδιάζοντας μέχρι και την ετικέτα που θα μπει στο μπουκάλι.
Ο αμπελώνας της Αττικής και το παρεξηγημένο σαββατιανό
Ο αμπελώνας της οινοποιίας Αναστασία Φράγκου βρίσκεται σε Ραφήνα, Σπάτα και Πικέρμι, και σε ένα μεγάλο ποσοστό, που αγγίζει το 80%, ανήκουν στην ποικιλία σαββατιανό. Είναι αμπέλια 70 ετών, φυτεμένα από τους παππούδες της ίδιας και του συζύγου της, η στρεμματική τους απόδοση είναι πολύ χαμηλή, πράγμα που μεταφράζεται σε πολύ υψηλή ποιότητα κρασιών.
«Βλέπουμε τα τελευταία χρόνια αρκετά οινοποιεία της Αττικής να κάνουν σπουδαία κρασιά από μια ποικιλία που κάποτε ήταν παρεξηγημένη, καθώς θεωρούνταν καλή μόνο για την παραγωγή χύμα κρασιού», λέει η Αναστασία Φράγκου για το σαββατιανό, μια ποικιλία που «έχει περάσει πολλά, αλλά τα τελευταία 20-25 χρόνια αναβαθμίζεται σταδιακά, αλλά ακόμα δεν έχει τη θέση που της αξίζει».
Οι οινοπαραγωγοί έχουν κάνει την προσπάθειά τους να την αναδείξουν, φτιάχνοντας εξαιρετικά και value for money κρασιά και τώρα μένει οι άνθρωποι που αγαπούν και ασχολούνται με το κρασί να σκύψουν πάνω από αυτή την ποικιλία και να την αναδείξουν, όπως έχει γίνει με άλλες ελληνικές ποικιλίες όπως το ασύρτικο, το μοσχοφίλερο, το ξινόμαυρο, το αγιωργίτικο.
Το σαββατιανό είναι μία λευκή ποικιλία, από την οποία παράγεται ένα κρασί που ταιριάζει με όλα τα πιάτα της μεσογειακής κουζίνας. Το γεγονός ότι τα αρωματικά χαρακτηριστικά του δεν είναι πολύ έντονα, βοηθούν ώστε να μην «σκεπάζει» τις γεύσεις των φαγητών.
«Είναι ένα κρασί που μπορεί να σταθεί στο ελληνικό τραπέζι άψογα», λέει η Αναστασία Φράγκου και περιγράφει πως «όταν είναι φρέσκο έχει αρώματα λουλουδιών, μήλου, μπανάνας, αχλαδιού, αλλά υπάρχουν και φοβερές οινοποιήσεις σε παλαιωμένα σαββατιανά ή σαββατιανά τα οποία έχουν παλαιώσει και με βαρέλι που εκεί πηγαίνουμε σε ξηρούς καρπούς, πιο ώριμα φρούτα, νύξεις μελιού. Για αυτά τα κρασιά θέλουμε και λίγο πιο βαριά κουζίνα, μαγειρευτά, πιο πλούσια, πιο λιπαρά αλλά όχι κοκκινιστά».
Η επίσης παρεξηγημένη ρετσίνα φτιάχνεται με βάση το σαββατιανό και η Αναστασία Φράγκου μιλά για την προσπάθεια των οινοποιείων της Αττικής να αναβιώσουν το συγκεκριμένο κρασί. Πλέον παράγονται ρετσίνες που μπορούν να καλύψουν μια ευρεία γκάμα προτιμήσεων. Υπάρχουν πολύ μοντέρνες ρετσίνες, κάποιες πιο old school, και κάποιες είναι πολύ πρωτότυπες.
«Μπορείς να βρεις ρετσίνα orange, sparkling ή natural, έχουμε ευρεία γκάμα από ρετσίνες αυτή τη στιγμή στα οινοποιεία της Αττικής και θεωρώ ότι γίνεται τρομερή προσπάθεια να αναβιώσουμε ένα brand name, το οποίο είναι και το μοναδικό αναγνωρισμένο σε όλο τον κόσμο. Δεν υπάρχει γωνιά του κόσμου που να μην ξέρουν ότι η ρετσίνα είναι το ελληνικό κρασί και αυτό το αφήσαμε για πάρα πολλά χρόνια ανεκμετάλλευτο και πρέπει να το φτιάξουμε», λέει η Αναστασία Φράγκου.
Αλλά στο οινοποιείο Αναστασία Φράγκου δεν θα βρεις κρασί μόνο από σαββατιανό. Παράγονται κρασιά και από μαλαγουζιά, αλλά και από ερυθρές ποικιλίες όπως merlot, syrah και αγιωργίτικο.
Ο κόσμος του κρασιού είναι ένα συνεχώς εξελισσόμενο ταξίδι, γεμάτο πάθος, δημιουργία και αφοσίωση. Για την Αναστασία Φράγκου, όπως και για πολλές άλλες γυναίκες του κλάδου, το κρασί δεν είναι απλώς ένα επαγγελματικό μονοπάτι, αλλά μια κληρονομιά που φροντίζεται και εξελίσσεται με κάθε σταγόνα.
Μέσα από την αγάπη για τη γη, την τέχνη της οινοποίησης και την αφοσίωση στην ποιότητα, δημιουργούνται κρασιά που αφηγούνται ιστορίες και συντροφεύουν τις πιο όμορφες στιγμές της ζωής μας. Το ταξίδι της στο κρασί, γεμάτο προκλήσεις και επιτυχίες, δεν είναι μόνο μια προσωπική νίκη, αλλά και μια αναγνώριση της σημασίας της γυναίκας στον ελληνικό αμπελώνα, που συνεχώς ανανεώνεται και διεκδικεί τη θέση του στην παγκόσμια σκηνή.
Ακολουθήστε το pride.gr στο Google News και ενημερωθείτε πρώτοι
Νεοτερα
