Αν σου αρέσει το κρασί, τότε μάλλον κάτι έχεις ακούσει για τους σπουδαίους οινοπαραγωγικούς τόπους στην κοιλάδα του Λίγηρα στη νότια Γαλλία ή για τους δαντελωτούς αμπελώνες της Τοσκάνης στην Ιταλία. Αμφότεροι παράγουν μαγικά κρασιά. Όμως η κλιματική κρίση φαίνεται πως έρχεται να σου συστήσει νέες οινοπαραγωγικές περιοχές όπως για παράδειγμα το Ηνωμένο Βασίλειο
Πώς η κλιματική κρίση αλλάζει τη γεωγραφία του κρασιού παγκοσμίως
Αν σου αρέσει το κρασί, τότε μάλλον κάτι έχεις ακούσει για τους σπουδαίους οινοπαραγωγικούς τόπους στην κοιλάδα του Λίγηρα στη νότια Γαλλία ή για τους δαντελωτούς αμπελώνες της Τοσκάνης στην Ιταλία. Αμφότεροι παράγουν μαγικά κρασιά. Όμως η κλιματική κρίση φαίνεται πως έρχεται να σου συστήσει νέες οινοπαραγωγικές περιοχές όπως για παράδειγμα το Ηνωμένο Βασίλειο
Αν σου αρέσει το κρασί, τότε μάλλον κάτι έχεις ακούσει για τους σπουδαίους οινοπαραγωγικούς τόπους στην κοιλάδα του Λίγηρα στη νότια Γαλλία ή για τους δαντελωτούς αμπελώνες της Τοσκάνης στην Ιταλία. Αμφότεροι παράγουν μαγικά κρασιά. Όμως η κλιματική κρίση φαίνεται πως έρχεται να σου συστήσει νέες οινοπαραγωγικές περιοχές όπως για παράδειγμα το Ηνωμένο Βασίλειο
Αν σου αρέσει το κρασί, τότε μάλλον κάτι έχεις ακούσει για τους σπουδαίους οινοπαραγωγικούς τόπους στην κοιλάδα του Λίγηρα στη νότια Γαλλία ή για τους δαντελωτούς αμπελώνες της Τοσκάνης στην Ιταλία. Αμφότεροι παράγουν μαγικά κρασιά. Όμως η κλιματική κρίση φαίνεται πως έρχεται να σου συστήσει νέες οινοπαραγωγικές περιοχές όπως για παράδειγμα το Ηνωμένο Βασίλειο
Η κλιματική κρίση επηρεάζει την απόδοση, τη σύνθεση και την ποιότητα των σταφυλιών. Ως αποτέλεσμα, η γεωγραφία της παραγωγής κρασιού αλλάζει. Ερευνητές μελέτησαν τις συνέπειες της μεταβολής της θερμοκρασίας, της βροχόπτωσης, της υγρασίας, της ακτινοβολίας και του CO2 στην παγκόσμια παραγωγή οίνου και διερεύνησαν τις στρατηγικές προσαρμογής.
Και κατέληξαν στο συμπέρασμα πως η καταλληλότητα για την παραγωγή κρασιού στις καθιερωμένες αμπελουργικές περιοχές είναι πιθανό να αλλάξει πολύ πιο δραματικά κατά τη διάρκεια του 21ου αιώνα.
Προειδοποίησαν, μάλιστα, ότι διάσημες αμπελουργικές περιοχές στην Καλιφόρνια, την Ισπανία, την Ιταλία, τη Γαλλία και την Ελλάδα θα μπορούσαν να εξαφανιστούν αν ο πλανήτης υπερβεί το όριο των 2°C.
Κατέληξαν σε αυτό το συμπέρασμα αφού εξέτασαν περισσότερες από 200 μελέτες σχετικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην παραγωγή σταφυλιών.
Για αυξήσεις της θερμοκρασίας πέραν των 2°C, το 90% των υφιστάμενων αμπελουργικών περιοχών μπορεί να αντιμετωπίσει σημαντικούς κινδύνους απώλειας καταλληλότητας, έγραψαν οι ερευνητές στην έκθεσή τους, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Reviews Earth & Environment.

Διαβασε ακομα
Πώς το γαλλικό κρασί ξεγέλασε τους ΝαζίΣε κίνδυνο το 90% των παραδοσιακών αμπελουργικών περιοχών
Οι σημερινές αμπελουργικές περιοχές βρίσκονται κυρίως σε μεσαία γεωγραφικά πλάτη (Καλιφόρνια, νότια Γαλλία, βόρεια Ισπανία και Ιταλία, Μπαρόσα στην Αυστραλία, Στέλενμπος στη Νότια Αφρική, και Μεντόζα στην Αργεντινή, μεταξύ άλλων), όπου το κλίμα είναι αρκετά θερμό για να επιτρέπει την ωρίμανση των σταφυλιών, αλλά χωρίς υπερβολική ζέστη, και σχετικά ξηρό για να αποφεύγεται η έντονη πίεση ασθενειών.

Περίπου το 90% των παραδοσιακών αμπελουργικών περιοχών στις παράκτιες και πεδινές περιοχές της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Ελλάδας και της νότιας Καλιφόρνιας μπορεί να κινδυνεύσει να εξαφανιστεί μέχρι το τέλος του αιώνα λόγω της υπερβολικής ξηρασίας και των συχνότερων καυσώνων με την κλιματική αλλαγή.
Το 2015, συνολικά 196 χώρες υπέγραψαν τη συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα σε μια προσπάθεια να αντιμετωπιστούν οι αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Ο κοινός τους στόχος είναι να διασφαλίσουν ότι οι παγκόσμιες θερμοκρασίες δεν θα αυξηθούν περισσότερο από 2°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.
Ωστόσο, οι παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου αυξήθηκαν κατά 1,1% σε ετήσια βάση το 2023, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας.
Εν τω μεταξύ, μια έκθεση για το 2023 από το περιβαλλοντικό πρόγραμμα του ΟΗΕ διαπίστωσε ότι ο κόσμος βρίσκεται σε καλό δρόμο για αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2,9°C αυτόν τον αιώνα, εάν διατηρηθούν οι τρέχουσες πολιτικές.
Κι αυτό θα φέρει τεράστιες αρνητικές κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες.
Ιστορικό χαμηλό στην παραγωγή κρασιού το 2023
Οι μέσες παγκόσμιες θερμοκρασίες ήταν κατά 1,52°C υψηλότερες από την εποχή πριν από τη Βιομηχανική Επανάσταση κατά τους 12 μήνες έως τον Ιανουάριο του 2024, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕ.
Αυτό οδήγησε σε πύρινους καύσωνες, εξαιρετική ξηρασία και θανατηφόρες καταιγίδες. Είχε επίσης σημαντικό αντίκτυπο στην παραγωγή κρασιού, καθώς οι αποδόσεις μειώθηκαν στο χαμηλότερο επίπεδό τους από το 1961.
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Αμπέλου και Οίνου (OIV) η παραγωγή κρασιού ανήλθε σε 237 εκατομμύρια hl (Mhl), καταγράφοντας σημαντική πτώση της τάξης του 10% σε σύγκριση με το 2022, καθιστώντας τη, τη μικρότερη συγκομιδή που έχει καταγραφεί στον κόσμο από το 1961 (214 Mhl).
Μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης (-10%) και του Νοτίου Ημισφαιρίου (-11%), η πτώση αυτή αφορά όλες τις παραγωγικές περιοχές και παρουσιάζει έλλειμμα 25 Mhl σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.

Αφού κατέγραψε, «για 4 συναπτά έτη, ένα επίπεδο παραγωγής σύμφωνο με τον μέσο όρο των τελευταίων 20 ετών», συνοψίζει ο OIV, αυτή η πτώση δεν αποτελεί έκπληξη, λαμβάνοντας υπόψη «πρώιμους παγετούς, έντονες βροχοπτώσεις, ξηρασίες, πυρκαγιές και ένα ευρύ φάσμα ανάπτυξης μυκητιασικών ασθενειών που από κοινού συνέβαλαν σε αυτή τη θεαματική πτώση στους παγκόσμιους όγκους το 2023».
Η Ιταλία (-23,2%), η Ισπανία (-20,8%), η Αυστραλία (-26,2%) και η Αργεντινή (-23%) παρουσιάζουν τις πιο σημαντικές μειώσεις στην παραγωγή σε σύγκριση με το 2022.
Ωστόσο, είναι η Κίνα που κατέγραψε τη μεγαλύτερη πτώση (- 33%), που γίνεται ακόμη πιο έντονη σε σύγκριση με τον μέσο όρο παραγωγής από το 2018 έως το 2022: -53,9%.
Όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες (+9%), η Γαλλία αύξησε την παραγωγή της και ανέκτησε την 1η θέση στον κόσμο (48 Mhl, +4%).
Η Διεθνής Οργάνωση Αμπέλου και Οίνου (OIV) απέδωσε τα χαμηλά επίπεδα παραγωγής στις κακές καιρικές συνθήκες, συμπεριλαμβανομένων του παγετού, των ισχυρών βροχοπτώσεων και της ξηρασίας.
Οι περιοχές που επηρεάζονται
Αυτό θα μπορούσε να σημάνει άσχημα νέα για τους παραγωγούς στην Καλιφόρνια, τη Γαλλία, την κοιλάδα Μπαρόσα στην Αυστραλία, το Στέλενμπος στη Νότια Αφρική, τη Μεντόζα στην Αργεντινή και πολλές άλλες περιοχές.
Έξι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Μπορντό και ένας από το Πανεπιστήμιο της Βουργουνδίας ανέλυσαν τις πιθανές επιπτώσεις της αύξησης της θερμοκρασίας.
Τμηματοποίησαν κάθε ήπειρο και τις οινοπαραγωγικές περιοχές της σε μακροπεριφέρειες που ορίζονται από συγκεκριμένες κλιματικές συνθήκες. Τελικά, αποφάσισαν ότι υπάρχει «σημαντικός κίνδυνος ακαταλληλότητας για το 49% έως 70% των υφιστάμενων αμπελουργικών περιοχών».
Οι ερευνητές πρόσθεσαν: «Περίπου το 90% των παραδοσιακών αμπελουργικών περιοχών στις παράκτιες και πεδινές περιοχές της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Ελλάδας και της νότιας Καλιφόρνιας μπορεί να κινδυνεύσει να εξαφανιστεί μέχρι το τέλος του αιώνα λόγω της υπερβολικής ξηρασίας και των συχνότερων καυσώνων λόγω της κλιματικής αλλαγής».
Οι αλλαγές είναι ήδη ορατές. Ο τρύγος στους περισσότερους αμπελώνες αρχίζει τώρα δύο έως τρεις εβδομάδες νωρίτερα από ό,τι πριν από 40 χρόνια, με επιπτώσεις στα σταφύλια και στα στυλ των κρασιών που προκύπτουν. Στη Γαλλία – όπου τηρούνται αρχεία εδώ και αιώνες – οι επιστήμονες μπόρεσαν να παρακολουθήσουν την αλλαγή του κλίματος μέσω των καταγεγραμμένων ημερομηνιών συγκομιδής των σταφυλιών από το 1354.

Διαβασε ακομα
Με αυτό το κρασί πίνεις και την ιστορία των ΑβορίγινωνΟι νέες αμπελουργικές περιοχές που «γεννά» η κλιματική κρίση
Αλλά οι θερμότερες θερμοκρασίες μπορεί να αυξήσουν την καταλληλότητα για άλλες περιοχές. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει ήδη εντοπίσει μια ευκαιρία για το κρασί.
Η έκταση των αμπελώνων σε όλη τη Βρετανία έχει αυξηθεί κατά 74% τα τελευταία πέντε χρόνια, με την αμπελουργία να αποτελεί πλέον έναν από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους γεωργικούς τομείς του Ηνωμένου Βασιλείου, σύμφωνα με την WineGB.
Άλλες περιοχές που πρόκειται να γίνουν όλο και πιο ευημερούσες για το κρασί είναι η πολιτεία Ουάσινγκτον και το Όρεγκον στις ΗΠΑ, η Τασμανία στην Αυστραλία και τα βόρεια τμήματα της Γαλλίας.
Θα μπορούσαμε επίσης να δούμε μετακίνηση προς το νότο στην Παταγονία της Αργεντινής ή εξερεύνηση των μεγάλων υψομέτρων στις Άνδεις του Εκουαδόρ και της Κολομβίας.
Ο βαθμός αυτών των αλλαγών στην καταλληλότητα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το επίπεδο της αύξησης της θερμοκρασίας.

Διαβασε ακομα
Είναι το κρασί σου vegan; Όχι πάνταΠώς μπορούν να αντιδράσουν οι παραγωγοί
Οι ερευνητές σημείωσαν ότι οι παραγωγοί μπορούν να αντιδράσουν καλλιεργώντας διαφορετικές ποικιλίες σταφυλιών και πειραματιζόμενοι με νέα υποκείμενα. (Υποκείμενο στην αμπελουργία είναι το ένα από τα δύο φυτά που λαμβάνουν μέρος στον εμβολιασμό, το οποίο συνεισφέρει στο δισυπόστατο φυτό το ριζικό του σύστημα και μέρος του κορμού του).
Ωστόσο, προειδοποίησαν ότι αυτές οι προσαρμογές μπορεί να μην είναι αρκετές για να διατηρηθεί η οικονομικά βιώσιμη παραγωγή κρασιού σε ορισμένες περιοχές.
Από την άλλη πλευρά, η έκθεση ανέφερε ότι η αύξηση της θερμοκρασίας θα μπορούσε να διευκολύνει την καλλιέργεια σταφυλιών σε περιοχές όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η βόρεια Γαλλία, η πολιτεία της Ουάσινγκτον, το Όρεγκον και η Τασμανία.
Σε παγκόσμια κλίμακα, περίπου το 25% των σημερινών αμπελουργικών περιοχών θα μπορούσαν να επωφεληθούν από μια αύξηση της θερμοκρασίας με ανώτατο όριο τους 2°C, ενώ περίπου το 26% είναι πιθανό να διατηρήσουν την τρέχουσα καταλληλότητά τους με κατάλληλες πρακτικές διαχείρισης, δήλωσαν οι ερευνητές. Αυτό σημαίνει ότι τα επίπεδα παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας κάτω των 2°C μπορούν να θεωρηθούν ασφαλές όριο για πάνω από το ήμισυ των παραδοσιακών αμπελώνων.

Διαβασε ακομα
Το ξέρεις ότι τρως σταφύλια χάρη στους δεινόσαυρους;Τι συμβαίνει στην Ελλάδα
Οι Έλληνες οινοπαραγωγοί αναφέρονται όλο και συχνότερα στον όρο της κλιματικής αλλαγής, που συνοδεύεται από έντονα και επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα που έχουν μεγάλη επίδραση πάνω στα αμπέλια, στα σταφύλια και στο κρασί.
Φαίνεται ωστόσο, ότι τη δεδομένη χρονική στιγμή η δριμύτητα και η ένταση των φαινομένων αποτελούν έναν συνεχόμενο κίνδυνο για τις αμπελοκαλλιέργειες. Αργοπορημένοι παγετοί την άνοιξη, σφοδρό χαλάζι, παρατεταμένη ξηρασία, επικίνδυνοι καύσωνες, ακόμα και πλημμύρες δυσκολεύουν πολύ το έργο, απειλώντας την βιωσιμότητα των καλλιεργητών.
Ο συνδυασμός πρώιμων ωριμάνσεων και επικίνδυνων φαινομένων την περίοδο της άνοιξης μειώνει πολύ τον κύκλο ανάπτυξης του σταφυλιού, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο Wines of Greece.
Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι κάποιες ποικιλίες μελλοντικά θα καταστούν ακατάλληλες για την περιοχή καλλιέργειάς τους. Μπορεί αυτό να οδηγήσει στο γεγονός ότι η Νάουσα στο μέλλον δεν θα μπορεί να καλλιεργήσει Ξινόμαυρο;
Το ευτυχές γεγονός είναι, ότι η Ελλάδα απέναντι στη σφοδρότητα της κλιματικής αλλαγής έχει αρκετά χαρτιά να παραθέσει, κάτι το οποίο δεν ισχύει για το σύνολο του παγκόσμιου αμπελώνα.
Ο πλούτος των γηγενών ποικιλιών είναι ένα από αυτά τα ισχυρά χαρτιά. Αυτές οι ποικιλίες σε μεγάλο βαθμό έχουν εξελιχθεί και καλλιεργούνται σε δύσκολες καιρικές συνθήκες και δείχνουν μεγάλη προσαρμοστικότητα σε συνθήκες, όπως για παράδειγμα η υπερβολική ζέστη και η ξηρασία.
Αυτή η βιοποικιλότητα είναι μια δραστική λύση απέναντι σε όλες τις προκλήσεις που φέρνει η κλιματική αλλαγή.
Ένα δεύτερο χαρτί της Ελλάδας απέναντι στην κλιματική αλλαγή αποτελεί η ορεινή της τοπογραφία. Ήδη σε ζεστές περιοχές όπως η ΠΓΕ Δράμα, όπου με την κλιματική αλλαγή το αλκοόλ των κρασιών «εκτοξεύεται» σε πολύ υψηλά επίπεδα χωρίς υποχρεωτικά να προλαβαίνει να επέλθει η φαινολική ωριμότητα των κρασιών, οι παραγωγοί έχουν αρχίζει να μετατοπίζουν τις καλλιέργειές τους σε πιο ορεινά κομμάτια. Έτσι κάποιος μπορεί να βρει πλέον αμπελώνες φυτεμένους στα 900 μέτρα υψόμετρο.
Με πληροφορίες από Nature, Decanter, Wines of Greece, International Wine Challenge, Κ.Ε.Ο.Σ.Ο.Ε.

Ακολουθήστε το pride.gr στο Google News και ενημερωθείτε πρώτοι