Επτά άνδρες βρίσκονται στα πόδια ενός καναπέ, με τα γυμνά τους σώματα να ξεπροβάλουν μέσα από ένα χαλί από ροδοπέταλα. Μερικοί κοιτάζουν προς την πρωταγωνίστρια της φωτογραφίας, μια Ασιάτισσα με πράσινο φόρεμα που βρίσκεται πάνω στο μαξιλαράκι του καναπέ. Άλλοι κοιτάζουν αλλού, φαινομενικά αδιάφοροι, σαν να είναι παγιδευμένοι σε κάποιο θολό ξόρκι.

Παρά την ευγενική σκηνοθεσία της Κινέζας φωτογράφου Yushi Li, ο τίτλος της φωτογραφίας, «Το ασφυκτικό όνειρο» (The Smothering Dream) υποδηλώνει πως κάτι πιο δυσοίωνο συμβαίνει.

Με αναφορά το έργο του Ολλανδού ζωγράφου Lawrence Alma-Tadema «The Roses of Heliogabalus» του 1888, στο οποίο ένας Ρωμαίος αυτοκράτορας παρακολουθεί τους ανυποψίαστους καλεσμένους του συμποσίου να ασφυκτιούν σιγά-σιγά μέσα στα λουλούδια, η σύγχρονη εκδοχή της Li – που αποτυπώνεται σε ένα σκηνικό γεμάτο παστέλ χρώματα και ντελικάτα έπιπλα – είναι εξίσου παραπλανητική με την πρώτη ματιά.

Big picture Αυτές οι φωτογραφίες θα σε κάνουν να αμφισβητείς αυτό που βλέπεις

Η Li, δεν είναι μόνο η φωτογράφος, αλλά και η μούσα στο κέντρο της εικόνας. «Έφτιαξα αυτό το πολύ ροζ και κιτς όνειρο. Αλλά κάτω από αυτό, υπάρχει, ένα είδος βίας. Είναι μια φαντασίωση αγάπης και ερωτισμού, πνίγοντας αυτούς τους άνδρες που επιθυμώ».

Το «ασφυκτικό όνειρο» που δημιουργήθηκε το 2022, παρουσιάστηκε πρόσφατα στο Photofairs Shanghai ως μέρος μιας ομαδικής έκθεσης με τίτλο «A Quiet Gaze». Ήταν ένας ταιριαστός τίτλος για να παρουσιαστεί το έργο μίας καλλιτέχνιδας, για την οποία η εξέταση του ανδρικού και του γυναικείου βλέμματος ήταν ένα επαναλαμβανόμενο θέμα.

Το ευρύτερο χαρτοφυλάκιο ανατρεπτικών εικόνων της Li περιλαμβάνει γυμνά πορτραίτα αγνώστων που εντόπισε μέσω μιας εφαρμογής γνωριμιών (μια σειρά με τίτλο My Tinder Boys). Απογυμνωμένοι από τα ρούχα τους και επομένως από τον χαρακτήρα τους, όπως είπε, οι άνδρες αράζουν στα σπίτια τους κάνοντας κοινότυπες εργασίες: ένας βγάζει κουτάλες από ένα φρέσκο καρπούζι, ενώ ένας άλλος ισορροπεί άνετα ένα πιάτο σπαγγέτι πάνω στα απόκρυφα σημεία του.

Η σειρά φωτογραφιών είναι εν μέρει μια απάντηση στις ερωτικές εικόνες που αντικειμενοποιούν τις γυναίκες, οι οποίες είναι ιστορικά πανταχού παρούσες στην τέχνη, τις διαφημίσεις και τη φωτογραφία. Αν υπάρχουν γυμνοί άνδρες στην τέχνη, αυτό συμβαίνει επειδή οι φωτογραφίες αυτές έχουν τραβηχτεί σε μεγάλο βαθμό από ομοφυλόφιλους άνδρες φωτογράφους.

Όταν η Li ξεκίνησε τη σειρά αυτή το 2017, παρατήρησε την έλλειψη εικόνων που απεικονίζουν γυμνούς άνδρες ως αντικείμενα του πόθου, αλλά από τη γυναικεία οπτική γωνία. Κάποιοι θεώρησαν τότε λανθασμένα ότι το έργο της τραβήχτηκε από άνδρα φωτογράφο. Τότε άρχιζε να βάζει τον εαυτό της στις φωτογραφίες, πλήρως ντυμένη αλλά δίπλα σε γυμνούς άνδρες και συχνά είναι το μόνο άτομο που κοιτάζει απευθείας την κάμερα.

«Αντί να είμαι ένα παθητικό αντικείμενο, θέλω να είμαι εγώ αυτή που έχει τον έλεγχο, που δημιουργεί την ιστορία, που εκφράζει τη φαντασία μου», δήλωσε η Li.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Yushi Li (@yushilii)

Οι εικόνες της έχουν επίσης αντιταχθεί στη μακροχρόνια φετιχοποίηση των ασιατικών γυναικών, συχνά από δυτικούς άνδρες, κάτι που η Li δήλωσε ότι έχει βιώσει από πρώτο χέρι: «Είμαι ένα μικρόσωμο άτομο και φαίνομαι ήσυχη, οπότε ταιριάζω κάπως στο στερεότυπο». Η Li, η οποία γεννήθηκε στην επαρχία Hunan της Κίνας και τώρα ζει στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Είπε ότι αισθάνεται κολακευμένη όταν οι γυναίκες την προσεγγίζουν στο διαδίκτυο για να της πουν ότι αισθάνονται ενδυναμωμένες από τις φωτογραφίες της. «Ως γυναίκα, ειδικά ως Ασιάτισσα ή Κινέζα, θα πρέπει να μπορείς να αισθάνεσαι ότι μπορείς επίσης να εκφράσεις την ερωτική σου επιθυμία».

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Yushi Li (@yushilii)

Ποιος έχει την εξουσία;

Η Li έχει γοητευτεί από το πώς η ιδέα του βλέμματος έχει, σήμερα, γίνει «λιγότερο δυαδική». Έχει επίσης εξετάσει με τον τρόπο που οι κλασικοί πίνακες ζωγραφικής απεικονίζουν τη δυναμική της εξουσίας, τις απεικονίσεις της επιθυμίας και τις αναπαραστάσεις του σώματος.

Φέρνει αυτές τις ιδέες στο «Paintings, Dreams and Love», ένα συνεχιζόμενο έργο στο οποίο ανήκει και το «The Smothering Dream». Μια δεύτερη φωτογραφία από την ίδια φωτογράφιση, με τίτλο «Μετά το όνειρο», υπονοεί αυτό που μόλις συνέβη μετά, με σατέν μαξιλάρια και μαραμένα πέταλα να βρίσκονται σκορπισμένα στη σκηνή.

Άλλες πηγές έμπνευσης είναι ο «Εφιάλτης» του Ελβετού ζωγράφου Henry Fuseli το 1781, που δείχνει ένα incubus να σκύβει απειλητικά πάνω σε μια κοιμισμένη γυναίκα, και ο «Θάνατος του Ακταίωνα», η ελαιογραφία του αναγεννησιακού ζωγράφου Τιτσιάνο του 16ου αιώνα, όπου η θεά του κυνηγιού των Ρωμαίων, η Diana, μεταμορφώνει τον Θηβαίο ήρωα σε ελάφι που στη συνέχεια σκοτώνεται από τα ίδια του τα σκυλιά.

Στις επανερμηνείες της Li, έχει τον πλήρη έλεγχο. Στην πρώτη, φοράει ένα στενό, κόκκινο ζιβάγκο καθώς κάθεται άνετα πάνω σε μια ανυποψίαστη ανδρική φιγούρα, ματαιώνοντας την ιδέα της αποπλάνησης.

Στη δεύτερη, παίρνει μια ήρεμη, υπολογισμένη πόζα, σημαδεύοντας με τόξο και βέλος έναν γυμνό άνδρα σε ένα παράθυρο.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Yushi Li (@yushilii)

Αλλά ο έλεγχος, λέει η Li, είναι υποκειμενικός σε εικόνες όπου μπορούν να συνυπάρχουν πολλαπλά βλέμματα. «Κάποιοι από αυτούς τους άνδρες (στις φωτογραφίες) κοιτάζουν επίσης εμένα, και ο θεατής κοιτάζει επίσης όλους μας», είπε.

Η εποχή του Διαδικτύου, πρόσθεσε, έχει περιπλέξει ακόμα περισσότερο τα πράγματα. «Τώρα μπορείς να κοιτάξεις τόσα πολλά πράγματα άμεσα, παντού, ή οπουδήποτε, όποτε θέλεις… είναι κάτι πολύ διαφορετικό, δεν είναι (μόνο) ένα φυσικό πράγμα, είναι ένα ψηφιακό πράγμα.

«Υπάρχει επίσης το βλέμμα από τον αλγόριθμο και το βλέμμα από την οθόνη που αντανακλά τον εαυτό σου όταν την κοιτάς. Το Διαδίκτυο σημαίνει ότι υποβαλλόμαστε στο βλέμμα περισσότερο, κατά κάποιον τρόπο».

Με πληροφορίες από CNN