Η Dua Lipa στο Met Gala του 2023, φορώντας ένα vintage φόρεμα Chanel με τσέπες, έκανε το ίντερνετ να παραμιλά. Η Emma Stone, στο επετειακό “Saturday Night Live“, γέμισε τις γιγάντιες τσέπες του φορέματός της με… ποπ κορν. Και όμως, ακόμα και σήμερα, οι πραγματικά λειτουργικές τσέπες στα γυναικεία ρούχα παραμένουν είδος προς εξαφάνιση – εκτός και αν κάποιος σχεδιαστής θέλει να φέρει «επανάσταση» στη μόδα.

Τις περισσότερες φορές δεν υπάρχουν καθόλου, άλλες είναι τόσο μικρές που χωράνε μόνο ένα κέρμα – και συχνά είναι απλώς διακοσμητικές – εκείνα τα «ψεύτικα ανοίγματα» που νομίζεις πως είναι τσέπες αλλά δεν οδηγούν πουθενά.

Κι όμως, η ζήτηση είναι τεράστια αφού η ανάγκη για αποθηκευτικό χώρο στα γυναικεία ρούχα γίνεται όλο και πιο έντονη.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Obsessed with Versace (@obsessedwithversace)

Η τσέπη ως σύμβολο εξουσίας (και ανισότητας)

Η Hannah Carlson, λέκτορας στο Rhode Island School of Design και συγγραφέας του βιβλίου Pockets: An Intimate History of How We Keep Things Close, το λέει ξεκάθαρα: η τσέπη είναι πολιτική υπόθεση. Η απουσία της από τα γυναικεία ρούχα δεν είναι τυχαία, αλλά αντικατοπτρίζει πατριαρχικές δομές που υπάρχουν εδώ και αιώνες.

Οι πρώτες πραγματικές τσέπες εμφανίστηκαν στα ανδρικά παντελόνια τον 16ο αιώνα, με ραφτές θήκες στο εσωτερικό των ρούχων. Οι γυναίκες, όμως, συνέχισαν να κουβαλούν τα υπάρχοντά τους σε τσαντάκια που έδεναν εξωτερικά στη μέση.

Και όταν κάποια στιγμή προστέθηκαν τσέπες στα γυναικεία ρούχα – στην ουρά του φορέματος (bustle) ή στο πίσω μέρος της φούστας – ήταν τόσο άβολες που απλώς δεν χρησίμευαν σε τίποτα.

Ακόμα και όταν κάποιες τολμηρές γυναίκες, όπως εκείνες που έκαναν ιππασία στην Αγγλία και τη Γαλλία του 18ου αιώνα, άρχισαν να φορούν σακάκια με τσέπες, δέχτηκαν αυστηρή κριτική και απρεπή σχόλια για την «αντρική» τους εμφάνιση. Ο χαρακτηρισμός «Αμαζόνες», όπως αναφέρει το CNN, δεν ήταν ακριβώς φιλοφρόνηση.

Η τσέπη ως φοβία: Τι κουβαλά αυτή η γυναίκα;

Σύμφωνα με την Carlson, στο παρελθόν, το να κουβαλάς πολλά πράγματα πάνω σου και να είσαι γυναίκα θεωρούνταν ύποπτο. Οι ανδρικές τσέπες ήταν συνδεδεμένες με τη χρηστικότητα και την περιπέτεια – ήταν απαραίτητες για να κουβαλούν τον σουγιά, το ρολόι τσέπης, ακόμα και το πιστόλι. Για τις γυναίκες όμως, οι «κρυφές» τους θήκες αντιμετωπίζονταν σχεδόν ως κάτι… ανάρμοστο, και παρομοιάζονταν ακόμα και με γεννητικά όργανα (!) στα σατιρικά έντυπα της εποχής.

Το κίνημα για τις τσέπες δεν είναι καινούργιο. Ήδη από τις αρχές του 20ού αιώνα, οι γυναίκες που διεκδικούσαν δικαίωμα ψήφου ζητούσαν και… τσέπες. Η Αμερικανίδα ακτιβίστρια Elizabeth Cady Stanton παραπονιόταν πως οι άντρες «περπατούν ελεύθεροι σαν πουλάκια», ενώ οι γυναίκες κουβαλούν τα πάντα στα χέρια.

Η ποιήτρια Alice Duer Miller ειρωνευόταν την ιδέα πως «οι γυναίκες δεν έχουν δικαίωμα να ψηφίζουν», λέγοντας πως «ούτε τσέπες δεν μας επιτρέπεται να έχουμε».

Μετά τους δύο Παγκοσμίους Πολέμους, όταν οι γυναίκες μπήκαν μαζικά στην αγορά εργασίας, οι στολές τους (κυρίως στον στρατό ή στα εργοστάσια) απέκτησαν πρακτικά στοιχεία, όπως τσέπες. Όμως η πλήρης μετάβαση δεν έγινε ποτέ.

Μία χαρακτηριστική περίπτωση είναι οι εθελόντριες του Women’s Army Corps στον Β’ Παγκόσμιο: οι στολές τους περιλάμβαναν ψεύτικες τσέπες γιατί οι σχεδιαστές του στρατού δεν «ήξεραν» πώς να ενσωματώσουν χρήσιμες τσέπες σε γυναικεία ρούχα χωρίς να θεωρηθούν «ανάρμοστες».

Ολόκληρη τσάντα για να βάλεις το κινητό σου

Σήμερα, ενώ τα παντελόνια έχουν γίνει αγαπημένο item για τις γυναίκες, η ανισότητα στις τσέπες παραμένει. Έρευνα του The Pudding το 2018 έδειξε ότι τα γυναικεία jeans έχουν πολύ μικρότερες τσέπες σε σχέση με τα ανδρικά – συχνά δεν χωρά ούτε το κινητό.

Η λογική της fast fashion, με την έμφαση στο κόστος και την αισθητική, απλώς χειροτέρεψε το πρόβλημα. Οι τσέπες θεωρούνται «περιττές» για τα γυναικεία ρούχα, επειδή υποτίθεται πως οι γυναίκες έτσι κι αλλιώς θα κρατήσουν τσάντα. Και επιπλέον, οι σχεδιαστές δεν θέλουν «να χαλάσουν τη γραμμή του φορέματος».

«Η ιδέα ότι η εφαρμογή είναι πιο σημαντική από τη λειτουργικότητα, έχει ριζώσει βαθιά. Ακόμα και στα υποτιθέμενα “πρακτικά” ρούχα», λέει η Carlson.

Μπορεί να φαίνεται ασήμαντο μπροστά σε άλλα δικαιώματα, όμως η τσέπη είναι κάτι παραπάνω από ύφασμα: είναι ένας χώρος για να κουβαλάς τα απαραίτητα, ένας τρόπος να έχεις ελευθερία κινήσεων χωρίς να εξαρτάσαι από τσάντες, σακίδια ή άλλους.

Και μέχρι να αλλάξει αυτή η κουλτούρα σχεδίασης, οι γυναίκες – και οι φαν των πρακτικών ρούχων γενικότερα – θα συνεχίσουν να πανηγυρίζουν όταν βρίσκουν ένα φόρεμα που έχει τσέπες!!!