Μήπως το πρόσωπό σου πρήζεται μερικές φορές; Νιώθεις περιστασιακά στρες; Σύμφωνα με μερικούς από τους πιο σημαντικούς ιατρικούς στοχαστές του πλανήτη (influencers στο TikTok, όλοι το ξέρουν αυτό), αυτά δεν είναι απλά αναπόφευκτες συνέπειες της ζωής, αλλά σημάδια ότι μπορεί να έχεις αυτό που αποκαλούν «πρόσωπο κορτιζόλης» (cortisol face).

Η κορτιζόλη είναι η κύρια ορμόνη του στρες στο σώμα. Σύμφωνα με εκατοντάδες βίντεο στα social media, η υπερβολική ποσότητα στρες – και, κατ’ επέκταση, κορτιζόλης – οδηγεί σε ένα στρογγυλό, πρησμένο πρόσωπο. «Δεν είσαι άσχημος, απλά έχεις πρόσωπο κορτιζόλης», είναι το δημοφιλές σύνθημα σε αυτά τα βίντεο.

Σε αναρτήσεις, οι χρήστες μοιράζονται εικόνες πριν και μετά, όπου φαίνονται να περνούν από ένα γεμάτο και στρογγυλό πρόσωπο σε ένα αδύνατο, με έντονα ζυγωματικά και κοφτές γωνίες στο σαγόνι. «Ο λόγος που αποκτάς διπλό σαγόνι, πρησμένα βλέφαρα και χαλαρά μάγουλα είναι επειδή η υψηλή σου κορτιζόλη αλλάζει σιωπηλά την εμφάνιση του προσώπου σου», ισχυρίζεται ένα βίντεο.

@mandanazarghami 3 natural ways to get rid of that cortisol face✨ #health #wellness #healthtips #cortisollevels #insulinresistance #creatorsearchinsights #bloating #glowuptips ♬ original sound – Mandana

Πέρα από το προφανές fat-shaming σε αυτά τα μηνύματα, η επιστήμη δεν επιβεβαιώνει κάτι τέτοιο. «Το “πρόσωπο κορτιζόλης” δεν είναι αναγνωρισμένος ιατρικός όρος», εξηγεί η Dr. Priya Jaisinghani, ενδοκρινολόγος στο Langone Health του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.

Η παρατεταμένη υψηλή κορτιζόλη μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες στην υγεία. Μακροπρόθεσμα, η υπερβολική κορτιζόλη μπορεί να οδηγήσει σε σύνδρομο Cushing, μια κατάσταση που μπορεί να προκαλέσει υψηλή πίεση, απώλεια οστικής μάζας και περιστασιακά διαβήτη τύπου 2. Ωστόσο, το σύνδρομο Cushing είναι σχετικά σπάνιο, λένε οι ειδικοί.

Τι είναι η κορτιζόλη και πώς επηρεάζει την υγεία

«Η κορτιζόλη είναι μια στεροειδής ορμόνη που παράγεται από τα επινεφρίδια», λέει ο Dr. Adam Friedman, καθηγητής και πρόεδρος της δερματολογίας στη Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Τζορτζ Ουάσινγκτον. Εξηγεί ότι παίζει σημαντικό ρόλο σε πολλές λειτουργίες του σώματος, όπως η ρύθμιση του μεταβολισμού, η διαχείριση των αντιδράσεων στο ανοσοποιητικό και στο στρες, και η διατήρηση της πίεσης του αίματος.

«Χωρίς την κατάλληλη ποσότητα κορτιζόλης δεν μπορούμε να επιβιώσουμε», λέει ο Friedman. Αλλά η υπερβολική ποσότητα «είναι κακή».

Οι γιατροί μπορούν να μετρήσουν τα επίπεδα κορτιζόλης κάνοντας εξετάσεις αίματος, ούρων ή σάλιου.

@anci.social Replying to @fruitipia222 part 2???🥹🫶🏼 Hi friends! This didnt happen overnight for me! Lowering my cortisol not only helped me with my bloating, weight, mood, sleep, and INNER GLOW and i saw botivibke difference in incoporating this in just 2 weeks. I have many more tips!!! #10ksteps #weightloss #lowcortisol #walking #yoga #lowintensityworkout #creatorsearchinsights ♬ original sound – ANCI

Τι είναι το σύνδρομο Cushing;

Υπάρχουν δύο τύποι συνδρόμου Cushing, λέει η Dr. Maria Fleseriu, διευθύντρια του κέντρου υποφύσεως στο Πανεπιστήμιο Επιστημών Υγείας του Όρεγκον: εξωγενές (που προκαλείται από εξωτερικούς παράγοντες) και ενδογενές (που προκαλείται από εσωτερικούς παράγοντες). Το εξωγενές σύνδρομο Cushing προκαλείται συνήθως από θεραπεία με στεροειδή, συγκεκριμένα από γλυκοκορτικοειδή φάρμακα όπως η κορτιζόνη και η πρεδνιζόνη. Αυτά μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα κορτιζόλης στο σώμα.

Αυτό είναι πολύ πιο συχνό από το ενδογενές σύνδρομο Cushing, το οποίο μπορεί να προκληθεί από όγκο στην υπόφυση ή από διαταραχή στα επινεφρίδια.

Αν και το καθημερινό στρες μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση βάρους, ο Friedman λέει ότι είναι απίθανο να το κάνει «στον βαθμό που παρατηρείται στο σύνδρομο Cushing».

«Το σύνδρομο Cushing είναι σπάνιο», λέει η Fleseriu, η οποία εκτιμά ότι υπάρχουν τέσσερις με πέντε περιπτώσεις ενδογενούς συνδρόμου Cushing ανά εκατομμύριο άτομα τον χρόνο παγκοσμίως.

Είναι το «πρόσωπο κορτιζόλης» πραγματικό;

Σε κάποιο βαθμό ναι, αλλά σίγουρα όχι με τον τρόπο που συνήθως συζητείται στο TikTok. Όπως λέει η Jaisinghani, δεν είναι ιατρικός όρος.

Η αύξηση βάρους στο πρόσωπο και τον λαιμό είναι κοινό σύμπτωμα του συνδρόμου Cushing, αλλά αυτό από μόνο του δεν αρκεί για διάγνωση, λέει η Fleseriu. «Η διάγνωση του συνδρόμου Cushing είναι πολύ δύσκολη», εξηγεί. Όταν προσπαθεί να καθορίσει αν ένας ασθενής έχει την κατάσταση ή όχι, η Fleseriu λέει ότι εξετάζει «περισσότερα από ένα σύμπτωμα».

@nutritionistkristen How to bring down your cortisol levels with a nutritionist #puffyface #cortisol #nutritionist ♬ sonido original – SONIDOS LARGOS

Άλλα συμπτώματα του συνδρόμου Cushing περιλαμβάνουν ροζ και μοβ ραγάδες στην κοιλιά, υψηλή πίεση, λεπτό δέρμα που μελανιάζει εύκολα, συσσώρευση λίπους ανάμεσα στους ώμους και αύξηση βάρους στο πρόσωπο και τον κορμό ενώ τα άκρα παραμένουν λεπτά.

Πώς μπορεί κανείς να ρυθμίσει τα επίπεδα κορτιζόλης;

Ο κίνδυνος να αναπτύξει κανείς σύνδρομο Cushing είναι σχετικά χαμηλός. Αλλά η Jaisinghani λέει ότι οι άνθρωποι μπορούν να διαχειριστούν τα επίπεδα στρες και κορτιζόλης τους φροντίζοντας τη συνολική τους υγεία. Προτείνει «τη διατήρηση μιας διατροφής πλούσιας σε θρεπτικά συστατικά, την επαρκή και ποιοτική ύπνο, την καλή ενυδάτωση και την ενσωμάτωση στρατηγικών μείωσης του στρες». Αν κάποιος διαγνωστεί με σύνδρομο Cushing, οι θεραπείες διαφέρουν. Αν είναι εξωγενές, η Fleseriu προειδοποιεί ότι είναι σημαντικό να μην σταματήσει ή μειώσει κάποιος τη χρήση γλυκοκορτικοειδών φαρμάκων χωρίς την επίβλεψη γιατρού. «Η άμεση διακοπή των στεροειδών μπορεί να οδηγήσει σε επινεφριδική κρίση», εξηγεί.

@weightdoc #cortisolface ♬ original sound – Dr Jennah | WeightDoc

Στην περίπτωση του ενδογενούς συνδρόμου Cushing, οι ασθενείς μπορεί να λάβουν φάρμακα, ή να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση ή ακτινοβολία για την αφαίρεση τυχόν όγκων. Γενικά, αυτές οι θεραπείες είναι επιτυχείς. «Μπορούμε να επιτύχουμε ύφεση σχεδόν σε όλους τώρα», λέει η Fleseriu.

Αν νομίζεις ότι τα επίπεδα κορτιζόλης σου είναι υψηλά, μην απευθυνθείς στο TikTok για απαντήσεις. «Αν ανησυχείς για τα επίπεδα κορτιζόλης σου, είναι σημαντικό να συμβουλευτείς τον γιατρό σου», λέει η Jaisinghani.

Με πληροφορίες από Guardian