Μεγέθυνση κειμένου
Τα καταφύγια ύπνου κάνουν πολλά παραπάνω από το να βοηθούν απλώς τους ανθρώπους να κοιμούνται όταν είναι διακοπές
Οι μεγάλες, κρύες νύχτες της Σουηδίας μπορεί να σε αποτρέψουν να ταξιδέψεις εκεί τον χειμώνα, εκτός αν, δηλαδή, αναζητάς αυτήν την άπιαστη πολυτέλεια του 21ου αιώνα: έναν καλό ύπνο.
Το πλοίο σκίζει τα παγωμένα νερά της Βαλτικής γύρω από το ανατολικό σουηδικό αρχιπέλαγος. Τοπωνύμια όπως Skarpö, Hjälmö και Gällnö είναι ζωγραφισμένα σε κόκκινες καλύβες στις προβλήτες. Το επίθημα “Ö” σημαίνει νησί στα σουηδικά – εικονογραφική αναπαράσταση ενός χερσαίου τμήματος που περιβάλλεται από θάλασσα με δύο μικροσκοπικά άτομα να ετοιμάζονται να ελλιμενιστούν.
Διαβασε ακομα
Η καλύτερη πόλη για να ταξιδέψεις το 2025Μπορεί και να είσαι το μόνο άτομο που αποβιβάζεσαι στο Svartsö, ένα από τα λίγα νησιά του αρχιπελάγους όπου τα καταλύματα παραμένουν ανοιχτά τον χειμώνα. Διασχίζεις μια χιονισμένη διαδρομή προς το Skärgårdshotell όπου σου δείχνουν μια καμπίνα στην άκρη ενός δάσους με θέα τη σκοτεινή έκταση της λίμνης Svartsöfladen. Νιώθεις όσο πιο μακριά από όλα μπορείς.
Το δωμάτιο είναι ένας ύμνος στη σουηδική απλότητα στο πιο μίνιμαλ που θα μπορούσε: ένα κρεβάτι, μια καρέκλα κι ένα κομοδίνο. Ούτε τηλεόραση, ούτε πολλά από αυτά που θα σε αποσπάσουν από την παρθένα ηρεμία του περιβάλλοντος. Αυτό εξυπηρετεί τέλεια τον σκοπό σου. Είσαι εκεί για να κοιμηθείς.
Σε μια εποχή αέναου και αδυσώπητου τρεξίματος, ο ύπνος έχει γίνει η απόλυτη πολυτέλεια, γεννώντας μια νέα ταξιδιωτική τάση: τον υπνοτουρισμό, σύμφωνα με τον οποίο, οι ταξιδιώτες που στερούνται ύπνου επιλέγουν το ξενοδοχείο τους με βάση τα μαξιλάρια ή κάνουν κράτηση σε απομακρυσμένα καταφύγια ύπνου με εξατομικευμένες δραστηριότητες που προκαλούν υπνηλία.
Η Σουηδία, ωστόσο, έχει μια διαφορετική, πιο φυσική προσέγγιση στον υπνοτουρισμό, δίνοντας βάση στο τοπίο και σε έναν πιο παραδοσιακό τρόπο ζωής. Συχνά συνδεδεμένη με πολυσύχναστες πόλεις όπως η Στοκχόλμη και το Γκέτεμποργκ, τον χειμώνα η Σουηδία αγκαλιάζει τη νυσταγμένη πλευρά της και προσκαλεί τους επισκέπτες να κάνουν το ίδιο.
«Η αφθονία της προσβάσιμης φύσης και οι τεράστιες εκτάσεις ειρηνικής ερημιάς, σε συνδυασμό με τις σκοτεινές νύχτες, τις χαμηλές θερμοκρασίες και την πολιτισμική έμφαση στη χαλάρωση, καθιστούν τη Σουηδία ιδανική τοποθεσία για τουρισμό ύπνου», εξηγεί ο Christian Benedict, ερευνητής ύπνου στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλα της Σουηδίας. «Μελέτες έχουν δείξει ότι η τεχνολογία και ο τρόπος με τον οποίο καθορίζει τη ζωή μας έχει σημαντική επίδραση στον ύπνο μας και το να περνάμε περισσότερο χρόνο στη φύση συνδέεται με καλύτερη ψυχική υγεία και λιγότερες άγρυπνες νύχτες».
Το αρχιπέλαγος της Στοκχόλμης είναι ένας παράδεισος για τους λάτρεις της φύσης με περισσότερα από 30.000 νησιά, πολλά από αυτά ακατοίκητα. Αν και το Svartsö είναι ένα από τα μεγαλύτερα νησιά, έχει μόνο περίπου 65 μόνιμους κατοίκους. Η δίωρη διαδρομή με το φέρι από τη Στοκχόλμη είναι μια δημοφιλής απόδραση το καλοκαίρι, ιδανική για όσους θέλουν να ξεφύγουν από την καθημερινότητα το Σαββατοκύριακο, ενώ παραθεριστές διατηρούν εκεί εξοχικά σπίτια. Πολλά εστιατόρια είναι ανοιχτά, ενώ η πλούσια φύση προσφέρεται για περπάτημα, κολύμπι, ποδήλατο ή καγιάκ.
Τους χειμερινούς μήνες, το Skärgårdshotell είναι το μόνο ανοιχτό κατάλυμα, ενώ οι άνετες καμπίνες του μέσα στο δάσος, που βρίσκονται μακριά από το κεντρικό κτήριο, προσφέρουν την ηρεμία και τη γαλήνη που αναζητάς, χωρίς ωστόσο να σε αφήνουν εντελώς μόνο στην ερημιά.
Αν έχεις συνηθίσει τη ζωή στην πόλη και με το μυαλό σου συνεχώς τρέχει, ξυπνώντας πολλές φορές τη νύχτα από την ανάγκη να τακτοποιήσεις τον μακρύ κατάλογο πραγμάτων που έχεις να κάνεις, εκεί, μέσα στο καταχείμωνο, για το μόνο που πρέπει να ανησυχήσεις είναι με ποια σειρά θα κάνεις πεζοπορία, θα διαβάσεις, ή θα παρατηρήσεις τους ρυθμούς της ημέρας με τρόπο που δεν έχεις φανταστεί χωρίς τα έντονα φώτα μιας πόλης.
Svartsö σημαίνει «το μαύρο νησί», εξαιτίας του σκούρου γρανιτένιου βράχου, αν και το χειμώνα θα μπορούσε απλώς να αναφέρεται στον σκοτεινό ουρανό που είναι εντελώς απαλλαγμένος από τη λάμψη της πόλης. Το σκοτάδι, που θεωρείται προπύργιο του φόβου και της κατάθλιψης, αγκαλιάζεται σε αυτές τις σκανδιναβικές περιοχές. Πιο βόρεια στον Αρκτικό Κύκλο, όπου η πολική νύχτα σκεπάζει τη γη με σκοτάδι για μήνες, οι κάτοικοι, όχι μόνο δεν κλείνονται σε εσωτερικούς χώρους, αλλά εξερευνούν χιονισμένα μονοπάτια με προβολείς.
Το ίδιο μπορείς να κάνεις κι εσύ εκεί το σούρουπο, περνώντας από χωράφια με πρόβατα, γουρούνια και κατσίκια, πριν κατευθυνθείς κατά μήκος της άκρης του δάσους και περιπλανηθείς στην ακρογιαλιά, παρακολουθώντας τον ήλιο να αφήνεται στην αγκαλιά του νερού υπό τον ήχο του τρυπήματος ενός δρυοκολάπτη πριν σταματήσει απότομα λες και κάποιος έκλεισε τον διακόπτη. Το γύρω δάσος ησυχάζει καθώς η Γη πέφτει για τον δικό της καλό βραδινό ύπνο κάτω από μια βαριά κουβέρτα χιονιού.
Εσύ πάλι μπορείς να επισκεφθείς τη σάουνα του ξενοδοχείου διακριτικά κρυμμένη ανάμεσα στα δέντρα, ολοκληρώνοντας την ημέρα σου κλασικά σκανδιναβικά. Ο ιδρώτας σου θα ξεπλύνει όλες τις ανησυχίες που μπορεί να με κρατήσουν ξύπνιο, ενώ μια βουτιά στη θάλασσα είναι πάντα αναζωογονητική.
Μετά από ένα απλό δείπνο με stångkorv (σουηδικό λουκάνικο και λάχανο), θα κάτσεις δίπλα στη φωτιά όπου μπορεί να πιάσεις κουβέντα με μια ομάδα καγιάκερς που έχουν κωπηλατήσει εκεί από τη Στοκχόλμη. «Παραδοσιακά, τους πιο σκοτεινούς μήνες, η φωτιά ήταν σημαντική για τη ζεστασιά και το φως, αλλά και ως μέρος της βραδινής τελετουργίας», αναφέρει η Marie. «Μετά το δείπνο οι άνθρωποι κάθονταν γύρω από τη φωτιά και άφηναν το τρεμόπαιγμα της φλόγας να απαλύνει όλα τα άγχη της δουλειάς την ημέρα».
Λειτουργεί για πολλούς. Στην πραγματικότητα, μπορεί να πιάσεις τον εαυτό σου τόσο νυσταγμένο που μέχρι τις 20:00 να είσαι έτοιμος να αποσυρθείς στην καμπίνα σου, όπου θα μπεις κάτω από ένα πάπλωμα και μια άνετη μάλλινη κουβέρτα πριν ξυπνήσεις μετά 10 ώρες, ανανεωμένος για να αντικρίσεις ένα κομμάτι του φεγγαριού πάνω από τα δέντρα.
Είναι εύκολο να σκεφτούμε τη στέρηση ύπνου ως ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα του 21ου αιώνα, αλλά σύμφωνα με τον σουηδικό θρύλος της Μόρα, είναι τόσο παλιό όσο το δάσος. Ένα παράξενο μυθικό ον που λέγεται ότι βασάνιζε τους ανθρώπους στον ύπνο τους, προκαλώντας τους φόβο και ένα αγχώδες σφίξιμο στο στήθος, η Μόρα ήταν η αφορμή για τη λέξη «εφιάλτης». Στη σύγχρονη ωστόσο εποχή, οι τεχνολογικοί αντιπερισπασμοί έχουν αντικαταστήσει τα μυθικά πλάσματα καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι παλεύουν για να κοιμηθούν.
«Η Σουηδία είναι μια από τις πιο ψηφιοποιημένες κοινωνίες της Ευρώπης και υιοθέτησε από νωρίς την ψηφιοποίηση», εξηγεί η Thérèse Cedercreutz, διευθύντρια εμπορικής διεύθυνσης του σουηδικού ομίλου Scandic Hotels. «Το ενδιαφέρον μας για τον ύπνο, και ειδικά η έλλειψή του, μπορεί να εντοπιστεί σε αυτό και στην αυξημένη συνειδητοποίηση των επιπτώσεων στην υγεία μας, την οποία έχουμε βάλει στόχο να αντιμετωπίσουμε με μια σειρά μέτρων. Έχουμε δωμάτια συσκότισης, playlists που προκαλούν υπνηλία και χώρους ευεξίας όπου απαγορεύονται τα κινητά τηλέφωνα Εάν οι πελάτες μας δεν κοιμούνται, η επιχείρησή μας καθώς και η υγεία τους υποφέρουν».
Το Cadogan Hotel του Λονδίνου διαθέτει τη δική του υπηρεσία Sleep Concierge, που αναπτύχθηκε σε συνεργασία με τον υπνοθεραπευτή και ειδικό στον ύπνο Malminder Gill, ο οποίος παρέχει ένα πρόγραμμα καθοδηγούμενου διαλογισμού ύπνου. Το Mandarin Oriental Geneva διαθέτει επίσης ένα πακέτο τριών ημερών, το οποίο λειτουργεί σε συνεργασία με ιδιωτική κλινική ύπνου που μελετά τις υπνικές συνήθειες των επισκεπτών, καταρτίζοντας μεμονωμένα προγράμματα ύπνου. Στην Ταϊλάνδη, μέσα στο τροπικό πράσινο της Βασιλικής Ακτής, ο μόνιμος παθολόγος του θέρετρου Civa-Som Hua Hin θα σας καθοδηγήσει για όλα: από τη διατροφή μέχρι τις ορμόνες που μπορεί να επηρεάζουν τους κιρκάδιους ρυθμούς. Εν τω μεταξύ, το Carillon Miami Wellness Resort χρησιμοποιεί ηλεκτρομαγνητικές και υπέρυθρες τεχνολογίες για να κοιμηθούν οι επισκέπτες.
«Οι πελάτες μας έρχονταν σε εμάς λέγοντας ότι ένιωθαν γενικά εξαντλημένοι και αυτό συχνά φαινόταν να οφείλεται στην έλλειψη ύπνου», λέει η Stella Photi, ιδρύτρια της εταιρείας διακοπών Wellbeing Escapes. «Προσπαθούμε να ενσωματώσουμε στοιχεία των τοπικών πολιτισμών στα προγράμματα ύπνου μας. Σε βουδιστικές χώρες όπως η Ταϊλάνδη ή η Σρι Λάνκα προσφέρουμε διαλογισμό και ενσυνειδητότητα. Στην Ινδία, οι θεραπείες Ayurveda χρησιμοποιούν βότανα τοπικής προέλευσης, ενώ στην Ιταλία, οι περίπατοι με οδηγό στους αμπελώνες αποτελούν μέρος ενός προγράμματος δραστηριοτήτων που προάγει τον ύπνο».
Στη Σουηδία, ωστόσο, είναι η εμπειρία του να βρίσκεσαι στη φύση που αποτελεί το θεμέλιο του υπνοτουρισμού. «Το μότο της φύσης είναι να το κρατάς απλό», λέει η Jennie Walker, ιδρύτρια της Walkers Naturer, μιας επιχείρησης με επίκεντρο τη φύση στο αρχιπέλαγος της Δυτικής Ακτής της Σουηδίας. «Τον χειμώνα, στις άγονες εκτάσεις γης που προεξέχουν στο αρχιπέλαγος του Γκέτεμποργκ, υπάρχει λίγη βλάστηση, ενώ οι ισχυροί δυτικοί άνεμοι πολεμούν τις σημύδες και τα πεύκα. Μια βόλτα τον χειμώνα, κατά την οποία ίσως συναντήσετε μια φώκια να κάνει ηλιοθεραπεία, είναι η τέλεια προετοιμασία για μια καλή ξεκούραση».
Και ενώ τα παραδοσιακά καταφύγια ύπνου επικεντρώνονται στη χαλάρωση πριν από τον ύπνο, στη Σουηδία η εστίαση στον ύπνο ξεκινά από την αυγή, με τη δυνατότητα να ακολουθήσετε δραστηριότητες που προκαλούν υπνηλία, όπως πεζοπορία, καγιάκ και εξερεύνηση στο δάσος.
Έτσι, μετά τον μαραθώνιο ύπνου, θα απολαύσεις ένα πρωινό με μούσλι, γιαούρτι, μαρμελάδα μούρο και ψωμάκια κανέλας πριν περπατήσεις στο μονοπάτι του Svartsö που ενώσει το Αρχιπέλαγος της Στοκχόλμης. Αυτό το μοναδικό μονοπάτι 270 χιλιομέτρων περνά από 20 νησιά, από την Arholma στον Βορρά έως το Landsort στον Νότο.
Στο Svartsö, το μονοπάτι μήκους 18 χιλιομέτρων σε οδηγεί γύρω από το νησί, περνώντας από μια μεγάλη λίμνη γλυκού νερού και μέσα από το πυκνό πευκοδάσος με τη χιονισμένη μοκέτα, όπου θα πέσεις πάνω σε έναν περίεργο κόκκινο σκίουρο, θα ακολουθήσεις ίχνη ελαφιών και θα περάσεις πάνω από ένα δέντρο που έχει κοπεί από το ροκάνισμα ενός κάστορα. Ολόκληρη η μέρα είναι σαν μια εκτεταμένη εμπειρία εξερεύνησης στο δάσος, ενώ μέχρι να επιστρέψεις στην καμπίνα σου, δεν χρειάζεται να ανησυχείς πέρα από το δείπνο, να κάτσεις δίπλα στη φωτιά και να κοιμηθείς καλά – ή «sov gott» όπως λένε στη χώρα του ύπνου.
«Τα καταφύγια ύπνου δεν βοηθούν απλώς τους ανθρώπους να κοιμούνται όταν είναι διακοπές», λέει η Photi, «Ο στόχος είναι να επιτραπεί μια χαλαρωτική, ολιστική και προσωπική προσέγγιση που θα σας δημιουργήσει νέες συνήθειες ύπνου, με στόχο να επιφέρει μακροχρόνιες αλλαγές».
Με πληροφορίες από BBC
Ακολουθήστε το pride.gr στο Google News και ενημερωθείτε πρώτοι
Related
Νεοτερα
