Ένα από τα φλέγοντα ζητήματα που αντιμετωπίζουν πολλές μεγαλουπόλεις, αλλά και δημοφιλείς προορισμοί το τελευταίο διάστημα είναι ο υπερτουρισμός. Δεν έχουν περάσει παρά λίγες εβδομάδες από όταν κάτοικοι στη Μαγιόρκα έδιωχναν τουρίστες από τις παραλίες, ενώ προ ημερών, κάτοικοι της Βαρκελώνης επιτέθηκαν σε επισκέπτες «πυροβολώντας» τους με νεροπίστολα.

Κι αν στη συγκεκριμένη περίπτωση ο θυμός των ντόπιων είχε να κάνει μόνο με τον υπερτουρισμό αυτόν καθέ αυτόν, τα πράγματα γίνονται ακόμα χειρότερα όταν τουρίστες βγάζουν τον χειρότερό τους εαυτό, σκαλίζοντας τα ονόματά τους σε τοίχους του Κολοσσαίου ή κάνοντας προκλητικές πόζες με σεξουαλικά υπονοούμενα μπροστά σε ιστορικά μνημεία.

«Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη συμπεριφορά ενός τουρίστα και να τον οδηγήσουν σε πράξεις που δεν συνάδουν με την προσωπικότητά του», λέει ο Javier Labourt, κλινικός ψυχοθεραπευτής και μανιώδης ταξιδιώτης.

Διαβασε ακομα

Οργή για τις τουρίστριες που έκαναν σεξ με ιστορικό άγαλμα

«Θα μπορούσαν να υπάρχουν μεμονωμένοι παράγοντες, θα μπορούσαν να υπάρχουν παράγοντες που συνδέοονται ο ένας με τον άλλον καθώς και ομαδικοί παράγοντες, στις περιπτώσεις που οι παραβάτες ταξιδεύουν με γκρουπ και υιοθετούν συμπεριφορές».

Σύμφωνα με την Dr Alana Dillette, Επίκουρη Καθηγήτρια Φιλοξενίας και Διοίκησης Τουρισμού στο Πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο, ορισμένοι τύποι ακατάλληλης τουριστικής συμπεριφοράς, όπως η προσπάθεια κάποιου να βοηθήσει ένα ζώο να επανενταχθεί στο κοπάδι του στο Εθνικό Πάρκο Yellowstone, μπορεί να είναι αποτέλεσμα της γενικής άγνοιας των κοινωνικών κανόνων που ισχύουν σε κάθε μέρος, καθώς και στο τι είναι αποδεκτό στον εκάστοτε προορισμό.

«Νομίζω ότι πολλοί άνθρωποι ταξιδεύουν και εστιάζουν στις εμπειρίες που θα ζήσουν, αλλά όχι στο ότι μπορεί να γίνουν προσβλητικοί, κυρίως λόγω έλλειψης γνώσης».

Μια άλλη κλασική μορφή κακής τουριστικής συμπεριφοράς είναι αυτή που ο συμπεριφοριστής και συγγραφέας του βιβλίου On Being Unreasonable, Dr Kirsty Sedgman, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, αναφέρει ως «ενέργεια του κύριου χαρακτήρα».

«Είναι αρκετά συνηθισμένο άνθρωποι που φεύγουν για ένα ταξίδι στο εξωτερικό, να μεταμορφώνονται σε κάτι διαφορετικό και να γίνονται ιδιαίτερα αγενείς. Το συναντάμε συχνά αυτό ακόμα και στο ξεκίνημα ενός ταξιδιού, στο αεροπλάνο, όπου πολλοί επιβάτες γίνονται επιθετικοί, παρεξηγούνται με το παραμικρό ή αρνούνται να συμμορφωθούν με τις οδηγίες του πληρώματος. Μάλιστα, πολύ συχνά εξοργίζονται όταν κάποιος τους επισημαίνει την πραγματικότητα, ότι δηλαδή ξεπερνούν τα όρια και συχνά θα ακούσεις το ‘μη μου λες εμένα τι να κάνω’».

Διαβασε ακομα

Πώς ένα χωριό 6.000 κατοίκων αντέχει 6,5 εκατ. τουρίστες; Δεν αντέχει…

Ο Labourt, ωστόσο, πιστεύει ότι μπορεί να υπάρχουν βαθύτερα ψυχολογικά ζητήματα για τις μη αποδεκτές συμπεριφορές.

«Όταν ταξιδεύουμε πρέπει να συνδεθούμε με τον προορισμό, με μια νέα κουλτούρα. Αυτή η σύνδεση, απαιτεί να είμαστε σε διαφορετική συναισθηματική θέση και δεν είναι όλοι έτοιμοι για κάτι τέτοιο».

Οι οικονομικές και ψυχολογικές επιπτώσεις του κακού τουρισμού

Αν και πολλά έχουν γραφτεί για τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο του υπερτουρισμού, ο αντίκτυπος της κακής τουριστικής συμπεριφοράς –ιδιαίτερα του βανδαλισμού– είναι κάτι που συχνά παραβλέπεται.

Μπορεί κάποιος να προκαλέσει μεγάλη φθορά σε ένα ιστορικό μνημείο ή ακόμα και να το καταστρέψει, όπως συνέβη στο Τέξας, όπου κάποιος χάραξε το όνομά του σε πετρογλυφικά 4.000 ετών, μη δίνοντας καμία σημασία στο ότι αυτή η τοποθεσία ήταν ιερή για τους ντόπιους.

«Όταν οι τοποθεσίες πολιτιστικής κληρονομιάς που σχετίζονται με μια περιθωριοποιημένη ομάδα βεβηλώνονται και βανδαλίζονται, αυτό αυτομάτως μπορεί να υποδηλώσεις ότι οι ζωές και και το παρελθόν των ντόπιων δεν έχει καμία σημασία και αξία για τον επισκέπτη, εξηγεί ο Brent Leggs, Εκτελεστικός Διευθυντής του Ταμείου Δράσης για την Πολιτιστική Κληρονομιά της Αφρικής. «Κι αυτό συχνά προκαλεί αναμνήσεις ιστορικών αδικιών και συστημικού ρατσισμού, ενεργοποιώντας εκ νέου το τραύμα των γενεών».

Ο σεβασμός στα μέρη που επισκεπτόμαστε και η καλή γνώση των κανόνων που ισχύουν αποτελούν λύσεις για να συναντάμε όλο και πιο σπάνια μη αποδεκτές συμπεριφορές. Κυρίως, όμως, οι άνθρωποι θα πρέπει να εκπαιδευτούν με την πεποίθηση ότι το να ταξιδεύεις είναι προνόμιο. Ότι σε κάθε νέο μέρος που επισκέπτεσαι, είσαι φιλοξενούμενος. Μοιάζει αυτονόητο, αλλά αποδεικνύεται ότι μάλλον δεν είναι.