Ο Θωμάς ο Ακινάτης μιλούσε για την «ανίερη» φύση του σεξ που κάνει τον άνθρωπο να «υποκλίνεται στα ταπεινά». Ο Νοτιοαφρικανός φιλόσοφος David Benatar, από την άλλη, υποστηρίζει ότι η σαρκική απόλαυση δεν διαφέρει και πολύ από την ευχαρίστηση που νιώθει κάποιος καταναλώνοντας ένα γεύμα της αρεσκείας του.

Για κάποιους, το σεξ είναι τεράστιο κομμάτι της ζωής τους, ορισμένοι θεωρούν ότι υπάρχει πλήθος άλλων δραστηριοτήτων από όπου μπορεί να αντλήσει απόλαυση ο άνθρωπος, ενώ σε άλλους είναι παντελώς αδιάφορο ή – ακόμα χειρότερα – αποτελεί «αναγκαίο κακό».

Η απόλυτη κοσμική απόλαυση

Το σεξ είναι διασκέδαση. Οι περισσότεροι το απολαμβάνουν. Λογικό, αν σκεφτεί κανείς ότι όταν νιώθουμε οργασμό, το σώμα μας κατακλύζεται από μία έντονη έξαρση ντοπαμίνης, ωκυτοκίνης και ενδορφινών.

Δεν είναι τυχαίο ότι παρουσιάζεται από πολλούς ως η απόλυτη κοσμική απόλαυση. Είναι ικανό να διώξει όλες τις άλλες σκέψεις, έτσι ώστε το μυαλό και το σώμα να εστιάσουν σε αυτήν τη μία απόλυτα εκστατική σαρκική στιγμή.

Κατά την ασθμαίνουσα και παθιασμένη συγκίνηση του σεξ, οι άνθρωποι υποτίθεται ότι βιώνουν τα πιο ζωώδη ένστικτά τους: Εγκαταλείπουν τις ανώτερες ικανότητές τους και απολαμβάνουν τη βάση.

Όπως το είχε θέσει κάποτε ο ηθοποιός Robin Williams, «το ζήτημα είναι ότι ο Θεός δίνει στους άνδρες έναν εγκέφαλο και ένα πέος, αλλά όχι αρκετό αίμα για να λειτουργήσουν και τα δύο ταυτόχρονα».

Αυτό ακριβώς αποτελούσε και το μεγαλύτερο πρόβλημα για τους Πατέρες της Εκκλησίας: Ως υποστηρικτές του Πλάτωνα, πίστευαν ότι ο φυσικός κόσμος των αισθήσεων έπρεπε να περιφρονηθεί.

Καταπολεμώντας τους περισπασμούς

Ο Θωμάς Ακινάτης, ένας από τους πιο διάσημους θεολόγους και φιλοσόφους στην Ιστορία, στο Summa Theologica, αναφέρεται στην ηθική μέσα από δύο εκατομμύρια λέξεις.

Μάλιστα, αφιέρωσε ένα ολόκληρο τμήμα του βιβλίου του στο θέμα της παρθενίας, υποστηρίζοντας ότι είναι καλύτερη ακόμα και από τον γάμο. Γιατί όμως η αγνότητα αποτελούσαν αρετές;

Οι υλικές ανησυχίες και οι γήινες απολαύσεις ήταν περισπασμοί και σκοπό είχαν να παρασύρουν τον άνθρωπο από τον σωστό δρόμο.

Λόγος και Έρως

Ποιο ήταν όμως το μονοπάτι που έπρεπε οι ενάρετοι να ακολουθούν πιστά, χωρίς να παραστρατήσουν;

Τον 13ο αιώνα, το σεξ θεωρείτο κακό επειδή περιόριζε τις ανώτερες ικανότητες του ανθρώπου και ικανοποιούσε τις ζωώδεις παρορμήσεις του

Για τον Πλάτωνα, ήταν ο Λόγος, δηλαδή ο λογικός διαλογισμός. Για τη χριστιανική Εκκλησία, το σημάδι μίας καλής, ενάρετης ζωής ήταν ο στοχασμός και η προσευχή, δηλαδή η πίστη. Και εκεί κάπου δημιουργείται το πρόβλημα: Κατά τη συνουσία, σπάνια κάποιος σκέφτεται τον Θεό.

Όπως το θέτει ο Ακινάτης, «Ο σκοπός που καθιστά την παρθενία αξιέπαινη είναι ότι έχει κανείς χρόνο για τα θεία πράγματα».

Ο Ιταλός θεολόγος μάλιστα, σε άλλο σημείο, συγκρίνει τις παρθένες με τους μάρτυρες, αναφέροντας ότι και οι δύο παραδίδουν το σώμα τους – και παραιτούνται από τη σαρκική απόλαυση – για τον υπέρτατο στόχο της προσκόλλησης στον Θεό.

Τον 13ο αιώνα, λοιπόν, το σεξ θεωρείται κακό επειδή περιορίζει τις ανώτερες ικανότητες του ανθρώπου και ικανοποιεί τις ζωώδεις παρορμήσεις του.

Διαβασε ακομα

Η εμμονή με την ομορφιά και η γοητεία της ασχήμιας

Ηδονή όπως καμία άλλη

Σήμερα, οι σεξουαλικοί κανόνες και η ηθική καθορίζονται σαφώς λιγότερο από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις. Ταυτόχρονα, οι άνθρωποι δεν υμνούν σε τόσο μεγάλο βαθμό τον ορθολογικό νου, όσο ο Πλάτων ή ο Ακινάτης.

Η καταδίκη της σεξουαλικής ασυδοσίας θα ήταν εξίσου γελοία με την καταδίκη της γαστρονομίας

Σε ένα μεταπολεμικό, μεταμοντέρνο κόσμο, η λογική δεν έχει προνομιακή θέση έναντι των συναισθημάτων ή της διαίσθησης.

Έτσι, στον απόηχο της σεξουαλικής επανάστασης, το σεξ γνώρισε ένα rebranding: Δεν αφορούσε πλέον αποκλειστικά και μόνο την τεκνοποίηση ούτε είχε ανάγκη να του αποδοθεί οποιαδήποτε ρομαντική χροιά.

Από τη δεκαετία του 1960 και μετά, μπορούσε να θεωρηθεί ως μία απόλαυση που δεν μοιάζει με καμία άλλη, περισσότερο ανάλογη μάλλον με μία εξαιρετική γευστική εμπειρία: Το σεξ είναι απολαυστικό – χωρίς αμφιβολία – αλλά δεν είναι περισσότερο «αμαρτωλό» από το να τρώει κάποιος μία μπριζόλα ή να πίνει ένα παλαιωμένο κρασί.

Όπως το θέτει ο φιλόσοφος David Benatar, «Η καταδίκη της σεξουαλικής ασυδοσίας θα ήταν εξίσου γελοία με την καταδίκη της γαστρονομίας».

Τα προβλήματα με τη φιλοσοφία του σεξ

Υπάρχουν ωστόσο δύο προβλήματα όταν μιλάμε για το σεξ και τη σεξουαλική ηθική. Το πρώτο είναι ότι υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη: Άλλοτε είναι συνυφασμένο με την αγάπη, άλλοτε με την απόλαυση και άλλοτε μπορεί να γίνεται σκόπιμα και χωρίς ρομαντισμό, καθαρά και μόνο για την τεκνοποίηση.

Μερικές φορές είναι και τα τρία. Οι άλλες καθημερινές απολαύσεις δεν είναι τόσο πολύπλοκες και έτσι κάθε προσπάθεια να φιλοσοφήσουμε πάνω στο σεξ θα πρέπει πρώτα να περάσει από πολλές διεργασίες και κατηγοριοποιήσεις.

Το δεύτερο πρόβλημα είναι πολιτισμικό. Ακόμα και σήμερα, σε πολλές περιπτώσεις, ο λαίμαργος είναι περισσότερο κοινωνικά αποδεκτός από κάποιον που θεωρείται σεξομανής – για να μην αναφέρουμε πόσο δυσανάλογα αρνητικά είναι τα σχόλια για τις γυναίκες που παραδέχονται ότι απολαμβάνουν το σεξ σε σύγκριση με τους άνδρες.

Γενικότερα, υπάρχει μία πολύ ευρύτερη κλίμακα αποδοχής όσον αφορά στο σεξ από ό,τι σχεδόν σε οποιοδήποτε άλλο είδος απόλαυσης.

Διαβασε ακομα

Rocco Siffredi: Ο βασιλιάς του πορνό στην πιο ακατάλληλη σειρά του Netflix

Συνοπτικά, θα μπορούσαμε να πούμε πως η φιλοσοφία του σεξ είναι ένας σχετικά νέος κλάδος. Έτσι, είναι λογικό να περνάει συνέχεια από τη διαδικασία επαναπροσδιορισμού ανάλογα με τις συνθήκες και τα ήθη της εποχής.

Για αιώνες, θεωρούνταν είτε δεδομένο, είτε απλώς αδιάφορο. Σήμερα, δεν είναι ούτε το ένα ούτε το άλλο. Η δυσκολία είναι υπαρκτή και τα ερωτήματα για τους φιλοσόφους εξακολουθούν να είναι αμέτρητα.

Με πληροφορίες από Bigthink