icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Την ώρα που το πορνό ανθεί, ορισμένοι άνδρες αισθάνονται ότι η συμπεριφορά τους μετατρέπεται από καταναγκασμό σε εθισμό. Πώς αυτό επηρεάζει την υγεία, την ευτυχία και τις σχέσεις τους

Ο 50χρονος Tony έκανε έναν πρόχειρο υπολογισμό για το πόσο χρόνο ζωής έχει σπαταλήσει βλέποντας πορνό. «Το αποτέλεσμα ήταν τρομακτικό» λέει. «Με το ζόρι μπορώ να το σκεφτώ. Η αίσθηση της αποτυχίας είναι έντονη». Ο Tony είδε την πρώτη του «σκληροπυρηνική» ταινία σε VHS τη δεκαετία του 1980, όταν ήταν 12 ετών. Στα 20 του, συνδέθηκε για πρώτη φορά με το Διαδίκτυο, γεγονός που μετέτρεψε τη συνήθειά του σε «πλήρη εθισμό».

Τα τελευταία 30 χρόνια, κατάφερε να διατηρήσει μια διπλή ζωή: εργάζεται, είναι φίλος με άνδρες και γυναίκες, είχε σχέσεις. Υπάρχει όμως ένα κομμάτι του εαυτού του που κρατάει εντελώς κρυφό.

«Μέχρι στιγμής, έχω μιλήσει γι’ αυτό μόνο σε τρεις ανθρώπους στη ζωή μου – σε δύο θεραπευτές και τώρα σε δημοσιογράφο» εξομολογείται στον Guardian. «Είναι ένα απόλυτο μυστικό από όλους όσους έχω γνωρίσει ποτέ. Είμαι σχολαστικός στο να καλύπτω τα ίχνη μου, ακόμα και όταν είμαι σε σχέση. Η έλλειψη ενδιαφέροντος για σεξ με τη σύντροφό μου ίσως είναι το μόνο πράγμα που θα την έκανε να αναρωτηθεί».

AI Woman

Στο παρελθόν, είχε προσπαθήσει πολλές φορές να σταματήσει να βλέπει πορνό, αλλά ποτέ δεν τα κατάφερε για περισσότερο από έναν μήνα. Έχει προσπαθήσει να μειώσει τη χρήση, έχει προχωρήσει σε ψυχρή αποτοξίνωση – απαγορεύοντας στον εαυτό του να αυνανίζεται και μπλοκάροντας πορνοσελίδες. Αλλά «ο εγκέφαλος του εθισμένου είναι εξαιρετικά πονηρός και επιδέξιος» λέει. Δοκίμασε επίσης θεραπεία, αλλά δυσκολεύτηκε να συνεχίσει να την πληρώνει.

«Επιδίδομαι σε μια ψυχαναγκαστική συμπεριφορά την οποία νιώθω εντελώς ανίκανος να σταματήσω, παρά τις σοβαρές αρνητικές συνέπειες. Νιώθω σαν εθισμένος, απομονώνομαι συναισθηματικά και υποφέρω τις συνέπειες σαν εθισμένος. Αυτοί οι ιστότοποι είναι ειδικά σχεδιασμένοι για να στοχεύουν τους εθισμένους και να τους κρατούν να κάνουν κλικ» λέει ο Tony.

Οι αλγόριθμοι που προσφέρουν νέο περιεχόμενο στους χρήστες «είναι απίστευτα ισχυροί» σημειώνει. «Βρίσκουν ενδιαφέροντα και παραξενιές που δεν ήξερες ότι είχες. Δεν φαντάζεστε τον αριθμό των κλικ του ποντικιού που μπορείς να κάνεις. Δεν αρκεί να παρακολουθείς τα ίδια λίγα βίντεο ξανά και ξανά. Είναι πάντα ένα νέο, νέο, νέο, νέο, νέο βίντεο».

Παρόλα αυτά, είναι ευγνώμων για ένα πράγμα: Ήταν νέος πριν από το Διαδίκτυο. «Τουλάχιστον είχα μια φυσιολογική νεότητα – πάρτι, συναυλίες, περιπέτειες με φίλους. Είχα φίλες και σεξουαλική ζωή. Αγόρια σαν εμένα δεν έχουν καμία ελπίδα τώρα».

Στα ύψη η χρήση πορνογραφίας

Κάθε στατιστικό στοιχείο που σχετίζεται με τη χρήση πορνογραφίας είναι στα ύψη, λόγω της πανταχού παρουσίας των κινητών τηλεφώνων.

Περίπου 13,8 εκατομμύρια άνθρωποι – το 1/3 όλων των ενηλίκων που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο – είδαν πορνό στο διαδίκτυο μόνο τον Μάιο του 2023, σύμφωνα με την Ofcom. Τα 2/3 ήταν άνδρες. Ενώ οι εταιρείες πορνογραφίας δεν αναφέρουν (ή δεν αναγνωρίζουν) στατιστικά στοιχεία για τους ανήλικους θεατές, τα παιδιά στη Βρετανία, κατά μέσο όρο, παρακολουθούν για πρώτη φορά πορνό στην ηλικία των 12 ετών.

Ο Jack είναι γύρω στα 20 και είδε για πρώτη φορά πορνογραφία όταν ήταν εννέα ετών. «Ήμουν με φίλους μου σε μια σχολική εκδρομή. Ήταν μια γυναίκα που έκανε στοματικό σεξ, κάτι για το οποίο δεν μου είχαν μιλήσει ποτέ στη σεξουαλική αγωγή».

Όπως έχει συμβεί σε πολλά παιδιά και εφήβους σήμερα, το πορνό βρήκε τον Jack πριν το ψάξει ο ίδιος. «Εμφανίστηκε μέσα από πράγματα που μοιράστηκαν οι φίλοι μου, στη συνέχεια σε ιστοσελίδες παιχνιδιών. Είδα πραγματικά παράξενα πράγματα που μου προκαλούσαν διέγερση και περιέργεια. Αυτό σταδιακά μετατράπηκε σε απλή διέγερση και στη συνέχεια έγινε καταναγκασμός».

Σύντομα, η έντονη διέγερση της πορνογραφίας που παρακολουθούσε σήμαινε ότι «έχασε το ενδιαφέρον του για την καθημερινή ζωή». Δεν ήταν τόσο ο χρόνος που περνούσε παρακολουθώντας πορνό, όσο η «ένταση» του περιεχομένου. «Όσον αφορά το πώς με επηρέαζε; Δεν ήταν μια φυσιολογική ζωή. Το ερέθισμα του πορνό είναι έντονο και οδηγεί σε απευαισθητοποίηση απέναντι στις μικρές καθημερινές απολαύσεις που μας κρατούν λογικούς και ικανοποιημένους».

Όταν ο Jack άρχισε να έχει σεξουαλικές εμπειρίες στην πραγματική ζωή, ήταν πολύ δύσκολο να διατηρήσει τη στύση του. «Το πραγματικό σεξ ήταν λιγότερο έντονο από τον αυνανισμό ενός απευαισθητοποιημένου εθισμένου – όπως ήμουν εγώ». Σε αντίθεση με το διαδίκτυο, «δεν υπήρχε η δυνατότητα να κάνεις κλικ σε πολλά πιθανά βίντεο για κάτι νέο και πιο διεγερτικό».

Εθισμένοι στο πορνό

Τόσο ο Jack όσο και ο Tony περιγράφουν τους εαυτούς τους ως εθισμένους στο πορνό. Σε αντίθεση με άλλους συμπεριφορικούς εθισμούς, όπως ο τζόγος και τα τυχερά παιχνίδια, ο εθισμός στην πορνογραφία δεν περιλαμβάνεται στη Διεθνή Ταξινόμηση των Ασθενειών (ICD), η οποία καταρτίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ). Αντ’ αυτού ορίζεται ως καταναγκαστική σεξουαλική συμπεριφορά.

Η Paula Hall είναι ψυχοθεραπεύτρια που ειδικεύεται στην εργασία με άτομα που παλεύουν με τη χρήση πορνογραφίας και έχει δημιουργήσει μια ιδιωτική κλινική αφιερωμένη σε αυτό στο Λονδίνο. Είναι θεραπεύτρια εθισμού εδώ και 30 χρόνια – και ξεκίνησε την καριέρα της δουλεύοντας με άτομα που αντιμετώπιζαν προβλήματα κατάχρησης ουσιών.

Πιστεύει ότι είναι σαφές ότι η πορνογραφία προκαλεί εθισμό. «Η χρήση πορνό ενέχει τον κίνδυνο κλιμάκωσης και αυτό είναι που τη χαρακτηρίζει για μένα ως εθιστική συμπεριφορά» λέει. «Είναι μια κατάσταση που προκαλεί σημαντικό πόνο και χρειαζόμαστε απεγνωσμένα να αναπτύξουμε πόρους για την πρόληψη και τη θεραπεία».

Ο Peter Saddington είναι σύμβουλος της Relate, μιας φιλανθρωπικής οργάνωσης που προσφέρει υποστήριξη στις σχέσεις, ο οποίος βλέπει όλο και περισσότερους ανθρώπους με ανησυχίες σχετικά με τη χρήση πορνογραφίας.

«Μερικοί άνθρωποι μπορεί να αυνανίζονται 10 φορές την ημέρα, έως και τρεις ή τέσσερις ώρες τη φορά. Πονάνε σωματικά και τους λείπει ο ύπνος. Βλέπω ανθρώπους που φαίνονται να μην είναι καλά. Οι ομοιότητες με την κατάχρηση αλκοόλ είναι πολύ έντονες. Θεωρείται επίσης πιο ντροπιαστικό από τον τζόγο ή το αλκοόλ» λέει.

Γκέι ζευγάρι

«Είναι χρήσιμο το γεγονός ότι αναγνωρίζεται πλέον ως καταναγκασμός από τον ΠΟΥ, αλλά θα θέλαμε να το δούμε να κατατάσσεται ως εθισμός. Εάν υποστηριζόταν από το NHS, οι άνθρωποι θα μπορούσαν να ζητήσουν βοήθεια από τον γενικό τους ιατρό». Ως έχει, ο Saddington πιστεύει ότι η ντροπή μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο στην πρόσβαση σε βοήθεια.

Η Paula Hall ολοκληρώνει τις εργασίες μιας κορυφαίας μελέτης σχετικά με τις συνήθειες των Βρετανών στον τομέα της πορνογραφίας σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Leeds Trinity. Στόχος είναι να βοηθήσει στην ανάπτυξη ενός διαδικτυακού προγράμματος αυτοβοήθειας.

Από τα 193 άτομα που ερωτήθηκαν και αισθάνθηκαν ότι δεν μπορούσαν να ελέγξουν τη χρήση πορνό, πάνω από το 93% ανέφεραν ότι πάλευαν με την κατάθλιψη. «Πολύ ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι πάνω από το 40% δηλώνουν ότι, κατά καιρούς, αισθάνονται ότι θέλουν να βάλουν τέλος στη ζωή τους» λέει η Hall.

«Με τον ίδιο τρόπο που η βιομηχανία τυχερών παιχνιδιών έχει λάβει εντολή να παρέχει προειδοποιήσεις και να βοηθά τους προβληματικούς χρήστες, η βιομηχανία πορνό πρέπει να κάνει το ίδιο».

Με πληροφορίες από Guardian