Κάποιο λάθος έχει γίνει και οι άνθρωποι σιχαίνονται τα περιστέρια. Πρόκειται για τα πιο γνώριμα πλάσματα της πόλης, κάθονται στις στάσεις λεωφορείων και στα παλιά κτίρια. Αναζητούν λίγα ψίχουλα στην πλατεία. Κάποτε οι άνθρωποι τα αποδέχονταν, τώρα τα απορρίπτουν: Αυτή είναι η ιστορία των περιστεριών της πόλης.

Τα περιστέρια της πόλης είναι από τα πιο απεχθή ζώα στον πλανήτη, καθώς γύρω τους αιωρούνται πολλές παρεξηγήσεις που τα καθιστούν ευρέως αποδεκτά ως βρώμικα, γεμάτα αρρώστιες, ακόμα και ως «ιπτάμενους αρουραίους». Οι φρικτοί τραυματισμοί τους γίνονται συχνά αποδεκτοί ως συνέπεια της απελπισμένης, καταπιεσμένης ύπαρξής τους, και η προτίμησή τους για ζωή δίπλα στους ανθρώπους μερικές φορές γίνεται η καταδίκη τους.

Όμως δεν ήταν πάντα έτσι, αφού για χιλιετίες τα περιστέρια γνώριζαν τον ανθρώπινο σεβασμό, ακόμη και την ευλάβεια. Ένας αυτοκράτορας των Μογγόλων ήταν τόσο μεγάλος θαυμαστής τους, που μετέφερε 20.000 από αυτά τα πουλιά όπου κι αν πήγαινε, ενώ ο Βικτωριανός επιστήμονας Κάρολος Δαρβίνος – ο οποίος κάποια στιγμή είχε ένα σμήνος 90 περιστεριών – φέρεται να είχε εμμονή μαζί τους. Πώς πήγε τόσο στραβά η σχέση μας με αυτά τα πλάσματα;

Μια ζωή μαζί

Τα γκρίζα κεφάλια με τα μεγάλα πορτοκαλί μάτια στραμμένα προς τους περαστικούς είναι μια γνώριμη εικόνα. Τα περιστέρια είναι πτηνά με τρομερή εμπιστοσύνη στον άνθρωπο.

Διαβασε ακομα

Βαμμένα περιστέρια, πυρκαγιές και έμφυλα στερεότυπα: Γιατί τα gender reveal parties πρέπει να απαγορευτούν με νόμο

Ο Paul Themis, γνωστός στην κοινότητα διάσωσης άγριων ζώων ως Paul Leous Pigeon, βοηθάει περιστέρια στο ΛονδίνΟ τα τελευταία 17 χρόνια και συνίδρυσε την ομάδα London Pigeon String Foot and Rescue πριν από πέντε χρόνια. Μέχρι στιγμής υπολογίζει ότι έχει διασώσει περισσότερα από 1.000 περιστέρια, και τώρα ζει με τουλάχιστον 20 πρώην ασθενείς -δεν μου λέει ακριβώς πόσους- που περιφέρονται ελεύθερα γύρω από το σπίτι του.

Ο Themis έχει αποκαταστήσει τόσο περιστέρια της πόλης όσο και άγρια περιστέρια όλα αυτά τα χρόνια και εξηγεί ότι υπάρχει εντυπωσιακή διαφορά στη συμπεριφορά τους.

«Όταν τα πιάνεις, σχεδόν παθαίνουν καρδιακή προσβολή, είναι τόσο φοβισμένα», λέει ο Themis. «Είναι σαν όλα τα άλλα άγρια πουλιά». Από την άλλη πλευρά, «τα άγρια περιστέρια είναι τόσο συνηθισμένα στους ανθρώπους, που μερικά από αυτά δεν ενοχλούνται καν αν τα σηκώσεις».

Στην πραγματικότητα, η ζωή των άγριων περιστεριών είναι στενά συνδεδεμένη με τη ζωή των ανθρώπων. Περπατούν στους ίδιους δρόμους, βρίσκουν καταφύγιο στις φιλόξενες γωνιές που δημιουργεί η ανθρώπινη αρχιτεκτονική και τρώνε υπολείμματα ανθρώπινης τροφής. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι τείνουν να έλκονται από ανθρωπογενείς κατασκευές και μέρη με ανθρώπινη δραστηριότητα, ενώ δε φαίνεται να τους αρέσουν το ίδιο οι βιότοποι που παραδοσιακά συνδέονται περισσότερο με την άγρια ζωή, όπως τα πυκνά δάση.

Τα άγρια περιστέρια που περιφέρονται στους δρόμους του Λονδίνου, της Νέας Υόρκης, της Σιγκαπούρης, του Κέιπ Τάουν και άλλων μεγάλων πόλεων, «σκηνοθετήθηκαν» από ανθρώπους. Εξαρτώνται απόλυτα από εμάς. Και όμως, τα έχουμε απορρίψει.

Οι κακοποιήσεις και η αδιαφορία απέναντί τους δεν περισσεύει. Πεζοί πέφτουν πάνω τους σαν να μην υπάρχουν, αναγκάζοντας ολόκληρα σμήνη να πετάξουν από εκεί που κάθονται Τα παιδιά τα κυνηγούν, δημιουργώντας φτερωτούς πανικούς που κάποιοι ενήλικες φαίνεται να θεωρούν αποδεκτό παιχνίδι.

Ο Themis, εξηγεί ότι δεδομένης της δημοφιλούς προκατάληψης κατά των περιστεριών, οι διασώστες είναι εξαιρετικά προσεκτικοί σε ποιους ζητούν βοήθεια. Πολλοί κτηνίατροι θα κάνουν ευθανασία σε τραυματισμένα περιστέρια, λέει, αν και τα πουλιά είναι εξαιρετικά ανθεκτικά- είναι σύνηθες να βλέπει κανείς υγιή περιστέρια που έχουν χάσει εντελώς και τα δύο τους πόδια. Και ενώ η πυροσβεστική υπηρεσία συχνά δέχεται να δώσει ένα χεράκι όταν τα πουλιά έχουν παγιδευτεί σε δίχτυα, ο Themis εξηγεί ότι η εξασφάλιση άδειας από τους ιδιοκτήτες κτιρίων για την διάσωση των εγκλωβισμένων πτηνών μπορεί να αποτελέσει διπλωματικό ναρκοπέδιο.

Μια απροσδόκητη ανατροπή

Ένα από τα πιο παράξενα πράγματα σχετικά με την τρέχουσα τάση να κακοποιούνται τα περιστέρια είναι ότι είναι σχετικά καινούργια.

Η Nadira Faber, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βρέμης και ερευνήτρια φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, εξηγεί πώς η δυσμενής στάση απέναντι στα περιστέρια θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως σπισισμός – μια μορφή διάκρισης που βασίζεται στην ιδέα ότι ορισμένα είδη είναι ηθικά ανώτερα από άλλα. Αυτή η ψυχολογική προκατάληψη συνδέεται συνήθως με τις κατηγορίες στις οποίες ταξινομούμε τα διάφορα ζώα, όπως «κατοικίδιο», «τροφή» ή «παράσιτο». Ωστόσο, η Faber προτείνει ότι τα περιστέρια αποτελούν μια ενδιαφέρουσα περίπτωση.

Τα περιστέρια έχουν συνδεθεί από παλιά με την αγάπη, τη γονιμότητα και την ουράνια ομορφιά, από πολιτισμούς που κυμαίνονται από τους Βαβυλώνιους μέχρι τους αρχαίους Έλληνες. Τον 16ο αιώνα, ο αυτοκράτορας των Μογγόλων Ακμπάρ ο Μέγας πήγε τη λατρεία των περιστεριών στο επόμενο επίπεδο, με έναν τεράστιο πληθυσμό που διδάχθηκε περίτεχνα πτητικά κόλπα, όπως τούμπες και δραματικά τόξα. Στη βικτωριανή Βρετανία, τα πλάσματα κέρδισαν και πάλι την προβολή τους, και οι λέσχες περιστεριών ξεφύτρωσαν σε όλη τη χώρα – μέρη όπου οι περήφανοι χομπίστες μπορούσαν να εκθέτουν παράξενες, «φανταχτερές» ράτσες, όπως το αγγλικό κοντόσωμο tumbler, με το ζαρωμένο πρόσωπο και το βλέμμα της συνεχούς έκπληξης.

Διαβασε ακομα

Γιατί αυτή η πόλη αποφάσισε να εξοντώσει όλα τα περιστέρια

Κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, τα περιστέρια κέρδισαν ακόμη μεγαλύτερη δημόσια εκτίμηση. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, 32 από τους πιο γενναίους αξιωματικούς-περιστέρια τιμήθηκαν με το μετάλλιο Dickin, ένα βραβείο ανάλογο του Σταυρού της Βικτωρίας, αλλά για ζώα. Ένα περιστέρι από την Αμερική, ο GI Joe, έγινε διάσημο σε όλο τον κόσμο για τη δραματική διάσωση ενός ολόκληρου χωριού. Ακόμα και σήμερα, τα λευκά περιστέρια είναι σύμβολα ειρήνης και αγάπης σε όλο τον κόσμο – ενώ τα στενά ξαδέλφια τους θεωρούνται παράσιτα. «Είναι συναρπαστικό το γεγονός ότι το ίδιο ακριβώς είδος μπορεί, ανάλογα με τη χρονική στιγμή και τον πολιτισμό που εξετάζουμε, να θεωρείται ότι ανήκει σε διαφορετικές κατηγορίες», λέει η Faber.

Με πληροφορίες από BBC