Ένα εξαιρετικά σπάνιο μαύρο διαβολόψαρο κατέγραψε για πρώτη φορά στο φως της ημέρας και κοντά στην επιφάνεια του ωκεανού μια ομάδα θαλάσσιων βιολόγων στην Τενερίφη των Καναρίων Νήσων.

Το απόκοσμο πλάσμα του βυθού, το οποίο γνώρισαν πολλοί από την ταινία κινουμένων σχεδίων της Disney, Finding Nemo, εντοπίστηκε να κολυμπά, σε απόσταση μόλις δύο χιλιομέτρων από την ακτή, στις 26 Ιανουαρίου 2025, προσφέροντας ένα απροσδόκητο θέαμα στους επιστήμονες.

Το διαβολόψαρο, είδος πεσκανδρίτσας, με επιστημονική ονομασία Melanocetus johnsonii, ζει συνήθως σε βάθη από 200 έως 2.000 μέτρα, επιβιώνοντας χάρη στη βιοφωταύγεια (το φαινόμενο παραγωγής και έκλυσης ορατού φωτός από ζωντανούς οργανισμούς) με την οποία προσελκύει την ανυποψίαστη λεία του.

Μέχρι στιγμής, όλες οι γνωστές εικόνες του μαύρου διαβολόψαρου περιορίζονταν σε προνύμφες, αποβιώσαντα δείγματα ή υποβρύχια πλάνα από άλλα περιβάλλοντα της αβύσσου, μακριά από τη συγκεκριμένη περιοχή.

View this post on Instagram

A post shared by CNN (@cnn)

Οι ερευνητές δεν έχουν καταφέρει να εξηγήσουν γιατί εμφανίστηκε κοντά στην επιφάνεια, ωστόσο ορισμένοι επιστήμονες εικάζουν ότι ανεβαίνει, κάποιες φορές, κατά τη διάρκεια του καιρικού φαινομένου El Niño, το οποίο μειώνει την ποσότητα των ψυχρών υδάτων.

Ίσως πάλι να βγήκε στην επιφάνεια επειδή ήταν ετοιμοθάνατο.

«Επιστρέφαμε στο λιμάνι όταν είδα κάτι μαύρο στο νερό που δεν έμοιαζε με πλαστικό ή σκουπίδια. Φαινόταν ασυνήθιστο. Περάσαμε μερικές ώρες μαζί του. Ήταν σε κακή κατάσταση και επέζησε μόνο για λίγες ώρες» περιέγραψε, στο πρακτορείο ειδήσεων EFE, η θαλάσσια βιολόγος Laia Valor, η οποία συμμετείχε στην αποστολή, προσθέτοντας:

«Θα μπορούσαν να υπάρχουν χιλιάδες λόγοι για τους οποίους βρισκόταν εκεί. Απλά δεν ξέρουμε. Πρόκειται για μια εξαιρετικά σπάνια και μεμονωμένη παρατήρηση. Αυτή θα μπορούσε κάλλιστα να είναι η πρώτη φορά που κινηματογραφείται υπό αυτές τις συνθήκες».

Oι ερευνητές μετέφεραν το νεκρό ψάρι στο Μουσείο Φύσης και Αρχαιολογίας (MUNA) στη Σάντα Κρουζ, για περαιτέρω μελέτη.

@europapress LA ONG Condrik-Tenerife ha publicado las primeras imágenes de un diablo negro o rape abisal adulto vivo, a plena luz del día y en la superficie, a tan solo 2 km de la costa de Tenerife. La bióloga marina valenciana Laia Valor detectó este ser en la superficie, por lo que los biólogos Marc Martín y Antonio Sabuco, y el fotógrafo de fauna marina David Jara registraron estas imágenes del animal. (Fuente: ONG Condrik-Tenerife, Laia Valor, Marc Martín, Antonio Sabuco y David Jara) #diablonegro #pez #peces #tenerife #rapeabisal ♬ sonido original – Europa Press

Τι είναι τα διαβολόψαρα

Τα μαύρα διαβολόψαρα απαντώνται σε τροπικά έως εύκρατα ύδατα του Ατλαντικού, του Ινδικού και του Ειρηνικού Ωκεανού, ενώ ένα είδος τους ζει και στη Θάλασσα Ρος στην Ανταρκτική. Τα αιχμηρά, ακανόνιστα δόντια τους είναι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της απόκοσμης και τρομακτικής τους εμφάνισης, ωστόσο είναι εντελώς ακίνδυνα για τον άνθρωπο. Όχι όμως και για τη λεία τους, την οποία προσελκύει με τη βιοφωταύγεια (ένα «λαμπάκι» κρέμεται από μια «κεραία» στο μπροστινό μέρος του ψαριού, φωτίζοντας στο σκοτάδι των βαθιών υδάτων του ωκεανού όπου δεν φτάνει ποτέ το φως του ήλιου και λειτουργώντας ως δόλωμα για τα μικρότερα ψάρια).

Το εξαιρετικά αδιαπέραστο στομάχι τους τούς επιτρέπει επίσης να καταπίνουν θηράματα μεγαλύτερα από τα ίδια.

Ο βιοφωτισμός εντοπίζεται μόνο στα θηλυκά και παράγεται από συμβιωτικά βακτήρια που είναι διαφορετικά σε κάθε είδος.

Υπάρχουν, μάλιστα, έξι είδη melanocetidae. Το πρώτο ανακαλύφθηκε από τον Βρετανό φυσιοδίφη James Yates Johnson κοντά στη Μαδέρα, ένα αρχιπέλαγος στα ανοικτά των ακτών της βορειοδυτικής Αφρικής, το 1863, και μεταφέρθηκε στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου.

Ονομάστηκε Melanocetus από την ελληνική λέξη melanos, που σημαίνει «μαύρος», και τη λέξη cetus, που σημαίνει «μεγάλο θαλάσσιο πλάσμα». Και αυτό γιατί το θαλάσσιο διαβολόψαρο έχει κατάμαυρο χρώμα – ακόμα και στο εσωτερικό του στόματός του.