Λένε ότι σε μια μεγάλη πόλη δεν βρίσκεσαι ποτέ σε απόσταση μεγαλύτερη των δύο μέτρων από έναν αρουραίο. Πρόκειται για έναν αστικό μύθο, αλλά οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι οι πόλεις σε όλο τον κόσμο γίνονται ολοένα και πιο γεμάτες με αρουραίους, και η κύρια αιτία είναι η κλιματική αλλαγή.

Ο Τζόναθαν Ρίτσαρντσον, καθηγητής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ρίτσμοντ, αποφάσισε να ερευνήσει τις τάσεις των αρουραίων στις πόλεις μετά από αναφορές στα μέσα ενημέρωσης για αρουραίους που καταλαμβάνουν αστικά κέντρα. Αυτές οι αναφορές συνήθως εστίαζαν σε μεμονωμένες περιοχές και «συνήθως χωρίς πολλά στέρεα δεδομένα», είπε στο CNN.

Αυτός και η ομάδα του αποφάσισαν να αλλάξουν την κατάσταση. Ζήτησαν στοιχεία για τους αρουραίους από τις 200 μεγαλύτερες πόλεις των ΗΠΑ βάσει πληθυσμού, αλλά μόνο 13 από αυτές είχαν μακροχρόνια δεδομένα υψηλής ποιότητας. Για να διευρύνουν τη γεωγραφική τους εμβέλεια, οι ερευνητές συμπεριέλαβαν επίσης τρεις διεθνείς πόλεις: το Τορόντο, το Τόκιο και το Άμστερνταμ.

Τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν κάλυπταν κατά μέσο όρο 12 χρόνια και περιλάμβαναν αναφορές για εμφανίσεις αρουραίων, παγίδες και επιθεωρήσεις.

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science Advances, αποκάλυψε «σημαντικές αυξητικές τάσεις» στον πληθυσμό των αρουραίων σε 11 από τις 16 πόλεις. Τις μεγαλύτερες αυξήσεις παρουσίασαν η Ουάσινγκτον, το Σαν Φρανσίσκο, το Τορόντο, η Νέα Υόρκη και το Άμστερνταμ. Μόνο τρεις πόλεις είδαν μείωση: η Νέα Ορλεάνη, το Λούιβιλ και το Τόκιο.

Κλιματική αλλαγή ο «ένοχος»

Η έρευνα συνέδεσε την αύξηση των αρουραίων με διάφορους παράγοντες, όπως η υψηλή πληθυσμιακή πυκνότητα και η χαμηλή ποσότητα αστικής βλάστησης, αλλά η κυρίαρχη αιτία ήταν η άνοδος της μέσης θερμοκρασίας.

Οι αρουραίοι είναι μικρά θηλαστικά και περιορίζονται από το κρύο, δήλωσε ο Ρίτσαρντσον. Οι υψηλότερες θερμοκρασίες, ιδιαίτερα τον χειμώνα, τους επιτρέπουν να κυκλοφορούν περισσότερο σε εξωτερικούς χώρους αναζητώντας τροφή και, το σημαντικότερο, να αναπαράγονται για μεγαλύτερο διάστημα μέσα στο έτος.

Ένα θερμότερο κλίμα μπορεί επίσης να επιμηκύνει τις περιόδους ανάπτυξης των φυτών, προσφέροντας στους αρουραίους περισσότερη τροφή και περισσότερη βλάστηση για να κρύβονται, είπε ο Μάικλ Πάρσονς, αστικός οικολογικός ερευνητής και ειδικός στους αρουραίους, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη. «Ακόμα και οι μυρωδιές από τρόφιμα και σκουπίδια μπορούν να ταξιδεύουν πιο μακριά σε θερμότερο καιρό», είπε στο CNN.

Σοβαρό πρόβλημα για τις πόλεις

Η αύξηση του πληθυσμού των αρουραίων είναι μεγάλο πρόβλημα για τις πόλεις. Καταστρέφουν υποδομές, μολύνουν τρόφιμα και μπορούν να προκαλέσουν πυρκαγιές ροκανίζοντας καλώδια. Σύμφωνα με την έκθεση, προκαλούν ετησίως ζημιές αξίας 27 δισεκατομμυρίων δολαρίων στις ΗΠΑ.

Επιπλέον, είναι κίνδυνος για τη δημόσια υγεία. «Οι αρουραίοι συνδέονται με περισσότερους από 50 παθογόνους μικροοργανισμούς που επηρεάζουν τους ανθρώπους», τους οποίους μεταδίδουν μέσω των ούρων, των περιττωμάτων, του σάλιου, των φωλιών και των παρασίτων τους, δήλωσε ο Ματ Φράι, ειδικός σε θέματα παρασίτων στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα.

Κάποιες από αυτές τις ασθένειες μπορεί να είναι σοβαρές, όπως η λεπτοσπείρωση, γνωστή και ως νόσος του Weil, η οποία μπορεί να προκαλέσει βλάβες στα νεφρά και στο ήπαρ, ακόμη και θάνατο χωρίς θεραπεία.

Υπάρχουν επίσης αυξανόμενες ενδείξεις ότι οι αρουραίοι έχουν «τεράστιες επιπτώσεις στην ψυχική υγεία» των ανθρώπων που ζουν κοντά τους, δήλωσε ο Ρίτσαρντσον.

Η Ουάσινγκτον ξεχωρίζει

Ακόμα και ανάμεσα στις πόλεις με τη μεγαλύτερη παρουσία αρουραίων στη μελέτη, η Ουάσινγκτον ξεχώρισε. Ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού των αρουραίων εκεί ήταν 1,5 φορές υψηλότερος από αυτόν της Νέας Υόρκης.

Το πιο χαρακτηριστικό σημάδι ενός προβλήματος με αρουραίους στην Ουάσινγκτον είναι μια τρύπα ροκανισμένη σε ένα σκληρό πλαστικό κάδο απορριμμάτων. «Ο μόνος τρόπος να αποτρέψεις τους αρουραίους από το να εισέλθουν σε έναν κάδο είναι να μην βάζεις τροφή μέσα σε αυτόν», είπε ο Ζεράρ Μπράουν, επικεφαλής του προγράμματος καταπολέμησης των αρουραίων της πόλης.

Το περασμένο έτος ήταν το θερμότερο που έχει καταγραφεί στην Ουάσινγκτον – ένα κακό νέο για τις προσπάθειες ελέγχου των αρουραίων. Ο Μπράουν ελπίζει ότι το κρύο που επικράτησε τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο θα βοηθήσει στη μείωση του πληθυσμού. «Το κρύο λειτουργεί ως φυσικός εξολοθρευτής», είπε.

Πριν από μερικά χρόνια, η πόλη δοκίμασε ένα πιλοτικό πρόγραμμα πρόληψης για τους αρουραίους, αλλά το εγκατέλειψε λόγω ασαφών αποτελεσμάτων. Οι αρουραίοι έπρεπε να καταναλώνουν καθημερινά ένα υγρό αντισυλληπτικό, κάτι σχεδόν αδύνατο να διασφαλιστεί.

Ο Μπράουν είπε ότι οι αριθμοί στην Ουάσινγκτον μπορεί να είναι τόσο υψηλοί επειδή η πόλη ενθαρρύνει τους κατοίκους να αναφέρουν κάθε εμφάνιση αρουραίου.

Πώς μπορούν να ελεγχθούν οι πληθυσμοί των αρουραίων;

Ο Ρίτσαρντσον τόνισε ότι η αύξηση των αρουραίων σε ορισμένες πόλεις δεν σημαίνει ότι οι αρχές δεν προσπαθούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα. Ωστόσο, οι προσπάθειες μείωσης των αρουραίων είναι συχνά υποχρηματοδοτούμενες.

Μαθήματα μπορούν να αντληθούν από τις τρεις πόλεις που πέτυχαν μείωση του πληθυσμού τους, είπε. Η επιτυχία τους οφείλεται σε εκστρατείες ενημέρωσης των κατοίκων για το πώς να αποφεύγουν να προσελκύουν αρουραίους, καθώς και στη διάθεση πόρων από την πόλη για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

Ο Ρίτσαρντσον ενθάρρυνε επίσης τις αρχές να απομακρυνθούν από τις θανατηφόρες μεθόδους εξόντωσης και να εστιάσουν στην πρόληψη, αποτρέποντας την πρόσβαση των αρουραίων σε τροφή, απορρίμματα και καταφύγια. «Αν δεν ελέγξεις το πρόβλημα, θα χειροτερεύσει», προειδοποίησε. «Δεν θέλεις να καταλήξεις σαν τον Σίσυφο, σπρώχνοντας ατελείωτα τον βράχο στην ανηφόρα».