Πριν από λίγες εβδομάδες, ένας σπάνιος πυγμαίος ιπποπόταμος γεννήθηκε στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο της Αθήνας. Το είδος απειλείται με εξαφάνιση, γεγονός που καθιστά τη γέννηση αυτή ένα συναρπαστικό γεγονός για όσους εργάζονται στην ανασύσταση του πληθυσμού του συγκεκριμένου είδους. Ήταν επίσης η πρώτη γέννηση πυγμαίου ιπποπόταμου που έχει δει ο συγκεκριμένος ζωολογικός κήπος εδώ και μια δεκαετία.

Η έλλειψη αρσενικών πυγμαίων ιπποπόταμων σε αιχμαλωσία έχει αποδειχθεί πρόκληση για τις προσπάθειες ανασύστασης του πληθυσμού τους. Ως εκ τούτου, οι φύλακες των ζωολογικών κήπων και οι οικολόγοι είναι ακόμα πιο ενθουσιασμένοι με την άφιξη αυτού του μικρού ιπποπόταμου και λόγω του φύλου του.

Ο Peter Gros, ειδικός σε θέματα άγριας ζωής και παρουσιαστής της εκπομπής Mutual of Omaha’s Wild Kingdom, λέει ότι η γέννηση αυτή αποτελεί «σημαντική και συναρπαστική στιγμή».

«Οι πυγμαίοι ιπποπόταμοι γεννούν συνήθως ένα μόνο μωρό μετά από μια περίοδο κύησης περίπου 6 έως 7 μηνών, γεγονός που καθιστά μία σημαντική συμβολή στις προσπάθειες επαναποικισμού» εξηγεί.

Ανάλογος ενθουσιασμός επικράτησε πρόσφατα μετά τη γέννηση του Mikolas, ενός άλλου αρσενικού πυγμαίου ιπποπόταμου που γεννήθηκε, τον Δεκέμβριο του 2023, στον ζωολογικό κήπο Dvur Kralove στην Τσεχική Δημοκρατία.

Ένα είδος υπό εξαφάνιση

Οι πυγμαίοι ιπποπόταμοι ζουν σε βάλτους και τροπικά δάση της δυτικής Αφρικής, ενώ εκτιμάται ότι μόνο 2.000-2.500 ιπποπόταμοι παραμένουν στη φύση, λέει ο Gros.

Με μόλις δώδεκα πυγμαίους ιπποπόταμους να γεννιούνται σε ζωολογικούς κήπους το 2023 – και λιγότεροι που επιβίωσαν – κάθε μία από αυτές τις γεννήσεις είναι ζωτικής σημασίας για τις προσπάθειες αναδημιουργίας του είδους.

Ο Gros εξηγεί ότι οι προσπάθειες αναπαραγωγής πυγμαίων ιπποπόταμων είναι τόσο περίπλοκες όσο και ευαίσθητες, ενώ «οι ειδικοί και οι βιολόγοι καταβάλλουν μεγάλες προσπάθειες για να διασφαλίσουν ότι τα ζώα αισθάνονται ασφαλείς και άνετα σε ένα περιβάλλον που θυμίζει το δικό τους βιότοπο». Σημειώνει επίσης ότι λόγω της μοναχικής φύσης του πυγμαίου ιπποπόταμου, δεν πρόκειται για εύκολη υπόθεση.

Ευτυχώς, όπως επισημαίνει, υπάρχουν πολλά δεδομένα και επιστημονικά στοιχεία, στα οποία βασίζονται οι ειδικοί, ώστε να μπορούν να δημιουργήσουν το καλύτερο περιβάλλον αντικατάστασης που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των ιπποπόταμων.

Η προετοιμασία για τον τοκετό

Η Alicia Hoogenboom, επικεφαλής φύλακας της Σαβάνας στο Αττικό Ζωολογικό Πάρκο, έχει αναλάβει τη φροντίδα των ιπποπόταμων πυγμαίων. Η Hoogenboom αναφέρει ότι τον Οκτώβριο, η ίδια και οι άλλοι φύλακες του ζωολογικού κήπου παρατήρησαν ότι «η κοιλιά του θηλυκού ιπποπόταμού μας ήταν ελαφρώς μεγαλύτερη από το συνηθισμένο». Την ίδια εβδομάδα, η ομάδα έβαλε τους κτηνιάτρους της να κάνουν υπερηχογράφημα και διαπίστωσαν ότι περίμενε παιδί.

Η ομάδα της Hoogenboom έπρεπε όμως να κάνει πολλά περισσότερα. Έτσι, εκπαίδευσε τον ιπποπόταμο να πάρει τη θέση που χρειαζόταν για να κάνει τους υπερήχους κι άλλες εξετάσεις, ενώ παράλληλα έπρεπε να διαπιστώσουν εάν θα έβγαζε γάλα.

Στη συνέχεια ήρθε η προετοιμασία για τον τοκετό. «Με δεδομένο ότι το είδος αυτό του ιπποπόταμου γεννά αργά το βράδυ ή τη νύχτα, βάλαμε μια κάμερα ώστε να μπορούμε να παρακολουθούμε» εξηγεί η Hoogenboom.

«Στις 19 Φεβρουαρίου 2024, γέννησε ένα υγιέστατο αγόρι βάρους 7 κιλών». Ο φύλακας περιγράφει το μικρό ιπποποταμάκι ως ένα γεμάτο ζωντάνια μωρό, με εκρήξεις ενέργειας καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.

Γιατί η αναπαραγωγή έχει σημασία

Όλη η φροντίδα που καταβάλλεται στα προγράμματα αναπαραγωγής των ζωολογικών κήπων έχει βοηθήσει και πολλά άλλα είδη ζώων να επιβιώσουν.

Το ταμαρίνο Golden Lion, ένα μικρό είδος πιθήκου που βρίσκεται στη Βραζιλία, βρισκόταν κοντά στην εξαφάνιση τη δεκαετία του 1970. Αλλά ένα παγκόσμιο πρόγραμμα αναπαραγωγής σε αιχμαλωσία – όπου περίπου 150 ζωολογικοί κήποι συνεργάστηκαν για τη διάσωση του είδους – αύξησε τον πληθυσμό του. Σήμερα, υπάρχουν πάνω από 4.800 ταμαρίν χρυσού λιονταριού.

Παρόμοιες προσπάθειες έχουν γίνει για τη διάσωση του Κόνδορα της Καλιφόρνιας – ένα είδος που από μόλις 30 έφτασε να αριθμεί σήμερα περίπου 347, σύμφωνα με την Υπηρεσία Εθνικού Πάρκου.

Χάρη μάλιστα στις μεγάλες προσπάθειες των οικολόγων στη Νέα Ζηλανδία, δύο άγριοι νεοσσοί γεννήθηκαν πρόσφατα στο Ουέλινγκτον πέρυσι – πρόκειται τις πρώτες γεννήσεις του πτηνού που δεν πετάει εδώ και πάνω από 150 χρόνια.

News Ποια ζώα και γιατί κινδυνεύουν περισσότερο με εξαφάνιση

Φυσικά, οι προσπάθειες των ανθρώπων να βοηθήσουν αυτά τα ζώα να αναπαραχθούν δεν μπορούν να παραβλεφθούν. Αλλά ορισμένα ζώα φαίνεται να αναλαμβάνουν το έργο της αναπαραγωγής του είδους τους με περισσότερο ενθουσιασμό από άλλα.

Παράδειγμα ο Ντιέγκο, η γιγαντιαία χελώνα στα Γκαλαπάγκος, η οποία μεταφέρθηκε εκεί από τον ζωολογικό κήπο του Σαν Ντιέγκο στο πλαίσιο του προγράμματος αναπαραγωγής του. Ο Ντιέγκο έπαιρνε το αδιάκοπο ζευγάρωμα στα σοβαρά. Με τη σειρά του, βοήθησε να επανέλθει ο πληθυσμός από το χείλος του γκρεμού: από μόλις 14 χελώνες (δύο αρσενικά και 12 θηλυκά) σε πάνω από 2.000. Η Υπηρεσία Εθνικών Πάρκων Γκαλαπάγκος λέει ότι ο Ντιέγκο συνέβαλε στην αύξηση του πληθυσμού του είδους κατά 40%. Ο Ντιέγκο είναι τώρα πάνω από 100 ετών, αλλά παραμένει ενεργός – αν και μάλλον κάπως κουρασμένος.

Όσο για τον νεότερο πυγμαίο ιπποπόταμο, βρίσκεται μόλις στην αρχή της ζωής του. Όπως τα περισσότερα μωρά θηλαστικών, θα παραμείνει κοντά στη μητέρα του για αρκετούς μήνες προτού ξεκινήσει τις πρώτες του εξερευνήσεις. Του ευχόμαστε εκτός αιχμαλωσίας.

Με πληροφορίες από BBC