Παρατηρώντας την ίδια ομάδα άγριων μπαμπουίνων για πάνω από μια δεκαετία, η πρωτευοντολόγος Anna Weyher λέει ότι προσωπικότητες του καθενός άρχισαν να φαίνονται από την πρώτη στιγμή: ο Simon, για παράδειγμα, ήταν καλός πατέρας και γενικά «ένας καλός τύπος» για τους θηλυκούς μπαμπουίνους, ενώ ο αδελφός του, Garfunkel, ήταν «πιο γκρινιάρης».

Αφού μελετούσε επί εννέα χρόνια τους μπαμπουίνους Kinda (Papio kindae) στο Εθνικό Πάρκο Kasanka της Ζάμπια, η ερευνητική ομάδα της Weyher δημοσίευσε τα ευρήματά της τον Ιανουάριο, στην πρώτη μακροχρόνια μελέτη αυτού του είδους.

«Οι σχέσεις των αρσενικών και θηλυκών μπαμπουίνων Kinda είναι πολύ διαφορετικές από τις σχέσεις των άλλων μπαμπουίνων με τους οποίους έχουν στενή συγγένεια», λέει η Weyher.

Τα περισσότερα είδη αρσενικών μπαμπουίνων χαρακτηρίζονται συνήθως ως επιθετικά αφού ανταγωνίζονται για ευκαιρίες ζευγαρώματος, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται φιλίες συχνότερα μεταξύ των θηλυκών.

Αυτή η νέα έρευνα, ωστόσο, έδειξε ότι οι αρσενικοί μπαμπουίνοι Kinda είναι γενικά «καλά παιδιά», όπως ο Simon και αναπτύσσουν μακροχρόνιους κοινωνικούς δεσμούς με θηλυκούς μπαμπουίνους. Ενώ οι φιλίες μπορεί να καταλήξουν σε ζευγάρωμα, τα πρωτεύοντα εξακολουθούν να παραμένουν φίλοι ακόμη και όταν τα θηλυκά είναι έγκυες, δηλαδή μη διαθέσιμες. Αυτοί οι δεσμοί φιλίας αρσενικών-θηλυκών διαφοροποιούν τους μπαμπουίνους Kinda από τους άλλους του είδους.

Η κοινωνική ζωή των μπαμπουίνων

Μέχρι το 2013, οι μπαμπουίνοι Kinda ταξινομούνταν ως υποείδος των κίτρινων μπαμπουίνων (Papio cynocephalus) – μέχρι που γενετικά στοιχεία αποκάλυψαν ότι είναι αρκετά διαφορετικοί ώστε να αποτελούν ξεχωριστό είδος.

Πρόσφατες έρευνες, σύμφωνα με το National Geographic, έδειξαν ότι διαφέρουν σωματικά και συμπεριφορικά και από τους κίτρινους μπαμπουίνους: οι kinda είναι πολύ μικρότεροι, ενώ τα αρσενικά και τα θηλυκά έχουν παρόμοιο μέγεθος.

Οι επιστήμονες συχνά εξετάζουν τη συμπεριφορά περιποίησης για να μετρήσουν τη δύναμη των κοινωνικών σχέσεων των πρωτευόντων: τις περισσότερες φορές, όταν τα αρσενικά πρωτεύοντα θηλαστικά περιποιούνται τα θηλυκά, αυτό συνήθως γίνεται στο πλαίσιο του μελλοντικού ζευγαρώματος.

Ωστόσο, ένα διαφορετικό μοτίβο καλλωπισμού προέκυψε στους μπαμπουίνους Kinda της Ζάμπια, με τους ερευνητές να διαπιστώνουν πως οι αρσενικοί μπαμπουίνοι του είδους ξεκινούσαν συχνότερα τις αλληλεπιδράσεις με τους θηλυκούς μπαμπουίνους.

«Τα αρσενικά Kinda ξεκινούν ενεργά, διατηρούν και είναι πραγματικά υπεύθυνα για τις στενές σχέσεις συναναστροφής και περιποίησης με τα θηλυκά», σχολιάζει η Nga Nguyen, βιολόγος στο California State University Fullerton. «Αυτή η μελέτη παρείχε εμπειρική υποστήριξη και αποδείξεις ότι τα αρσενικά Kinda είναι ευγενικά και πολύ φιλικά προς τα θηλυκά».

Αυτές οι φιλίες, μάλιστα, διαρκούσαν αρκετά χρόνια, και συχνά δεν τελείωναν παρά μόνο όταν ένα μέλος εγκατέλειπε την ομάδα ή πέθαινε.

Διαβασε ακομα

Όχι πια άλλα ζώα σε αιχμαλωσία

Χρησιμοποιώντας την καλοσύνη και τη φιλία

Στους μπαμπουίνους της Ζάμπια, οι ερευνητές παρατήρησαν επίσης χαμηλά επίπεδα επιθετικότητας μεταξύ των αρσενικών μπαμπουίνων, σε σύγκριση με άλλα είδη μπαμπουίνων. Τα νέα αρσενικά που εισέρχονταν στην ομάδα μελέτης δεν αντιμετώπιζαν μεγάλη αντίσταση και ανέβαιναν αργά στην κοινωνική ιεραρχία, κάτι που διαφέρει πολύ από τους άλλους μπαμπουίνους.

«Αντί να ξοδεύουν τον χρόνο τους σε μάχες και να είναι επιθετικοί, [οι Kindas] περνούν τον χρόνο τους σχηματίζοντας αυτό που ονομάζουμε φιλίες», λέει η Weyher.

Αυτές οι μακροχρόνιες, φιλίες αρσενικών-θηλυκών θα μπορούσαν τελικά να οδηγήσουν σε ευκαιρίες ζευγαρώματος, αλλά το γεγονός ότι τα θηλυκά έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν με ποιον θα ζευγαρώσουν διαφοροποιεί τα Kindas από πολλούς άλλους μπαμπουίνους.

Το παρόμοιο μέγεθος αρσενικών και θηλυκών μπορεί να εξηγεί, σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτές τις μοναδικές κοινωνικές δυναμικές.

«Στους [κίτρινους] μπαμπουίνους τα αρσενικά είναι πολύ μεγαλύτερα από τα θηλυκά και μπορείς πραγματικά να καταλάβεις όταν είσαι στο πεδίο μαζί τους ότι τα θηλυκά φοβούνται τα αρσενικά», λέει η Maria Creighton, βιολόγος του Πανεπιστημίου Duke.

Η Creighton δεν εκπλήσσεται που οι αρσενικοί μπαμπουίνοι Kinda, όντας λιγότερο επιβλητικοί σωματικά, επένδυαν περισσότερο στις σχέσεις με τα θηλυκά. «Είναι ένα πραγματικά καλό παράδειγμα για το πώς διαφορετικές στρατηγικές ζευγαρώματος μπορούν να λειτουργήσουν», λέει η Weyher, επισημαίνοντας ότι τα πρωτεύοντα θηλαστικά δεν είναι «επιθετικά από τη φύση τους», αλλά ότι οι διαφορετικές τακτικές ζευγαρώματος μπορούν να είναι επιτυχείς.

Η εξέλιξη των πρωτευόντων

Η μελέτη της συμπεριφοράς των Kinda μπορεί να βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν την εξέλιξη των πρωτευόντων γενικότερα: τα στοιχεία DNA δείχνουν ότι οι μπαμπουίνοι Kinda είναι η βασική ομάδα μπαμπουίνων.

Στο εξελικτικό δέντρο των πρωτευόντων, οι Kinda ήταν τα πρώτα είδη μπαμπουίνων που ζουν ακόμη και σήμερα, λέει η Weyher. Η εξέταση των Kindas μπορεί να βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν πώς οι εξελικτικές πιέσεις διαμόρφωσαν την κοινωνική συμπεριφορά άλλων πρωτευόντων – συμπεριλαμβανομένης της πρώιμης ανθρώπινης συμπεριφοράς.

«Οι κοινωνίες των μπαμπουίνων έχουν κάποια ομοιότητα με τις δικές μας», λέει η Nguyen. «Έχουν καταφέρει να καταλάβουν ένα σωρό διαφορετικούς βιότοπους, κάπως σαν εμάς».

Η εξέλιξη των μπαμπουίνων έχει επίσης διαμορφωθεί από την κλιματική αλλαγή και την αύξηση του πληθυσμού σε ένα περιβάλλον αφρικανικής σαβάνας – δηλαδή σε συνθήκες παρόμοιες με εκείνες που διαμόρφωσαν την πρώιμη ανθρώπινη εξέλιξη, σύμφωνα με τη Weyher – οπότε ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι ανέπτυξαν κοινωνικές δομές μπορεί να ήταν παρόμοιος με τον τρόπο που το έκαναν οι μπαμπουίνοι.

Έτσι, μελετώντας αυτές τις ομοιότητες, οι επιστήμονες μπορούν να δημιουργήσουν θεωρίες και για την ανθρώπινη συμπεριφορά. «Μπορεί να μας δώσει κάποιες ιδέες για το γιατί οι κοινωνικές σχέσεις ενδεχομένως να είναι επωφελείς και, ως εκ τούτου, γιατί πιστεύουμε ότι μπορεί να εξελιχθούν στα πρωτεύοντα», λέει η Creighton.

Η Weyher, από την άλλη, λέει ότι υπάρχουν ακόμη περισσότερα προς διερεύνηση στο πλαίσιο της ομάδας μελέτης του Εθνικού Πάρκου Kasanka.

Διαβασε ακομα

Γι΄ αυτά τα ζώα η φυλομετάβαση είναι παιχνιδάκι

Με πολλούς θηλυκούς μπαμπουίνους που γεννήθηκαν στην ομάδα να έχουν πλέον φτάσει στη σεξουαλική ωριμότητα, οι ερευνητές μπορούν να παρατηρήσουν πώς επιλέγουν αρσενικούς φίλους και σεξουαλικούς συντρόφους και τι οδηγεί τις επιλογές τους.