Τα κατοικίδια είναι πιο δημοφιλή από ποτέ. Περίπου τα δύο τρίτα των αμερικανικών σπιτιών έχουν τουλάχιστον ένα κατοικίδιο, από 56% το 1988, σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση Προϊόντων για Κατοικίδια. Επιπλέον, οι Αμερικανοί ξόδεψαν 136,8 δισεκατομμύρια δολάρια για τα κατοικίδιά τους το 2022, από 123,6 δισεκατομμύρια δολάρια το 2021.

Την ίδια ώρα, εκτιμάται ότι 91 εκατομμύρια νοικοκυριά στην Ευρώπη έχουν τουλάχιστον ένα κατοικίδιο, μια αύξηση 20 εκατομμυρίων σε σχέση με την τελευταία δεκαετία. Ο πληθυσμός των κατοικίδιων ζώων στην Ινδία θα φτάσει τα 31 εκατομμύρια το 2021, από 10 εκατομμύρια το 2011.

Τα κατοικίδιά μας γίνονται όλο και περισσότερο σαν εμάς – ή τουλάχιστον, αυτός φαίνεται να είναι ο στόχος μας. Τα περιποιούμαστε με εξατομικευμένα διατροφικά προγράμματα, υδροθεραπεία σκύλων και διαμονή σε μπουτίκ ξενοδοχεία για γάτες.

Στο All the Best, μια αλυσίδα καταστημάτων κατοικίδιων ζώων υψηλών προδιαγραφών στο Σιάτλ, τα πιο δημοφιλή είδη είναι παιχνίδια εμπλουτισμού για αιλουροειδή και σκύλους, σχεδιασμένα να προσφέρουν ευτυχία στα ζώα που όλο και περισσότερο «βρίσκονται μόνα τους και βαριούνται» δήλωσε η Annie McCall, διευθύντρια μάρκετινγκ της αλυσίδας.

Μήπως το έχουμε παρακάνει;

Τώρα, ορισμένοι κτηνίατροι αναρωτιούνται αν, στις προσπάθειές μας να εξανθρωπίσουμε τα κατοικίδιά μας, το έχουμε παρακάνει. Όσο περισσότερο αντιμετωπίζουμε τα κατοικίδια ζώα σαν ανθρώπους, υποστηρίζουν, τόσο πιο περιορισμένη και εξαρτημένη από εμάς έχει γίνει η ζωή των κατοικίδιων ζώων και τόσο περισσότερα προβλήματα υγείας και συμπεριφοράς αναπτύσσουν.

PETS + ANIMALS Γιατί η γάτα μου φέρνει νεκρά ζώα στο σπίτι και πώς σταματάει αυτή η παράνοια

«Θεωρούμε πλέον τα κατοικίδια ζώα όχι μόνο ως μέλη της οικογένειας, αλλά ως ισοδύναμα με τα παιδιά» δήλωσε ο James Serpell, καθηγητής στην Κτηνιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια. «Το πρόβλημα είναι ότι οι σκύλοι και οι γάτες δεν είναι παιδιά και οι ιδιοκτήτες γίνονται όλο και πιο προστατευτικοί και περιοριστικοί. Έτσι, τα ζώα δεν είναι σε θέση να εκφράσουν τη δική τους σκυλίσια και γατίσια φύση όσο ελεύθερα θα μπορούσαν».

Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970, ακόμα και τα σκυλιά της πόλης περνούσαν τον περισσότερο χρόνο τους σε εξωτερικούς χώρους, είτε σε αυλές είτε περιφέρονταν αδέσποτα στη γειτονιά. Πλέον, ο αδέσποτος και ελεύθερος σκύλος θεωρείται ενάντια στη φυσική τάξη πραγμάτων.

Το σύγχρονο παράδοξο

Ένα από τα ταχύτερα αναπτυσσόμενα τμήματα της αγοράς είναι ο λεγόμενος τομέας του περιορισμού των κατοικίδιων ζώων, ο οποίος περιλαμβάνει κλουβιά και περιφράξεις εσωτερικών χώρων, καθώς και ιμάντες κεφαλής και ηλεκτρονικά περιλαίμια.

«Το επίπεδο περιορισμού που αντιμετωπίζουν οι σκύλοι είναι μεγάλο», δήλωσε ο Dr. Pierce. Πριν από αρκετές δεκαετίες τα σκυλιά ήταν πιο πιθανό να χτυπηθούν από αυτοκίνητα, ωστόσο «οι κίνδυνοι αυτοί αντισταθμίζονταν από την ελευθερία της εμπειρίας και της κίνησης».

Το σύγχρονο παράδοξο των κατοικίδιων ζώων, με λίγα λόγια: «Οι ιδιοκτήτες δεν θέλουν τα σκυλιά να συμπεριφέρονται σαν σκυλιά» δήλωσε ο James Serpell.

Παρά το γεγονός ότι πλέον η παρουσία των σκυλιών επιτρέπεται σε πολλούς χώρους – εστιατόρια, γραφεία, καταστήματα, ξενοδοχεία, καθώς και περισσότερα πάρκα με ειδικά διαμορφωμένους χώρους για σκύλους – αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχει αυξηθεί και η ανεξαρτησία τους.

Ο περιορισμός και η απομόνωση, με τη σειρά τους, έχουν εκθρέψει αύξηση του άγχους αποχωρισμού και της επιθετικότητας των ζώων, δήλωσε ο James Serpell. Περίπου το 60% των γατών και των σκύλων είναι πλέον υπέρβαρες ή παχύσαρκες.

Εμμονή με τα κατοικίδια

«Βρισκόμαστε σε μια περίεργη στιγμή εμμονής με τα κατοικίδια ζώα» δήλωσε ο Dr. Pierce. «Υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα, τα οποία διατηρούμε πολύ εντατικά. Δεν είναι καλό για εμάς και δεν είναι καλό για τα ζώα».

Βέβαια, η εξημέρωση ενός ζώου σήμαινε πάντα την επίτευξη μιας ισορροπίας μεταξύ της φύσης του και της δικής μας. «Ο ορισμός της ελευθερίας σε έναν σκύλο, ένα ζώο που έχει εξημερωθεί τεχνητά και έχει επιλεγεί από τον άνθρωπο για τόσο πολύ καιρό, είναι ένας πραγματικά ενδιαφέρων γρίφος» δήλωσε η Alexandra Horowitz, ερευνήτρια για τη νόηση των σκύλων στο Barnard College.

Η ίδια έκανε μια αντιπαραβολή με τους σκύλους που κυκλοφορούν ελεύθερα, μια κατηγορία στην οποία ανήκουν τα περισσότερα από τα περίπου 900 εκατομμύρια σκυλιά στον κόσμο. Τα σκυλιά που κυκλοφορούν ελεύθερα έχουν μικρότερη διάρκεια ζωής και δεν έχουν καμία εγγύηση για τροφή, σημείωσε, αλλά μπορούν να κάνουν αυτό που θα επιλέξουν.

«Αυτό είναι ένα ενδιαφέρον μοντέλο που πρέπει να εξετάσουμε – σκεπτόμενοι πώς να κάνουμε τη ζωή ενός σκύλου πιο πλούσια σε επιλογές, ώστε να μην είναι απλώς αιχμάλωτοι στις ιδιοτροπίες μας όλη την ώρα, χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο την κοινωνία στο σύνολό της» είπε.

Τα τελευταία χρόνια οι σκανδιναβικές χώρες άρχισαν να απαγορεύουν την εκτροφή ορισμένων φυλών σκύλων που είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς σε ασθένειες, όπως το σπανιέλ Καβαλιέρε Κινγκ Τσαρλς. Στη Σουηδία είναι παράνομο να αφήνετε τα κατοικίδια ζώα μόνα τους στο σπίτι για μεγάλα χρονικά διαστήματα- τόσο στη Σουηδία όσο και στη Φινλανδία, η τοποθέτηση των ζώων σε κλουβιά στο σπίτι είναι παράνομη στις περισσότερες περιπτώσεις.

Διαβασε ακομα

Πώς μπορούμε να σώσουμε τη ράτσα των σκύλων μας;

Αλλά το κατά πόσον αυτές οι πολιτικές για την καλή διαβίωση των ζώων συμφιλιώνουν ή ενισχύουν το θεμελιώδες παράδοξο της σύγχρονης εκτροφής κατοικίδιων ζώων δεν είναι σαφές, δήλωσε ο Harold Herzog, ομότιμος καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Δυτικής Καρολίνας. «Όσο περισσότερο βλέπουμε τους σκύλους και τις γάτες ως αυτόνομα πλάσματα, τόσο λιγότερο μπορούμε να δικαιολογήσουμε την κατοχή τους ως κατοικίδια».

Πριν από μερικά χρόνια, ο Herzog έκανε διακοπές στο νησί Τομπάγκο και πέρασε μεγάλο μέρος του χρόνου του παρατηρώντας τα αδέσποτα σκυλιά που περιφέρονταν στο τοπίο. «Αναρωτήθηκα: Θα προτιμούσα να ζήσω στο Μανχάταν ως ένα κακομαθημένο σκυλί ή θα προτιμούσα να είμαι ένα σκυλί στο Τομπάγκο και να κάνω παρέα με τους φίλους μου;». Κατέληξε στο συμπέρασμα: «Προτιμώ να είμαι σκύλος στο Τομπάγκο».

Αυτό δεν είναι μια πρακτική επιλογή για τους περισσότερους ανθρώπους, ούτε απαραίτητα καλό για τους Τομπάγκος του κόσμου. Αντ’ αυτού, για τον σύγχρονο ιδιοκτήτη κατοικίδιων ζώων, ο Serpell έδωσε την εξής συμβουλή: «Με κάθε τρόπο απολαύστε τη συντροφικότητα του σκύλου σας. Αλλά τα σκυλιά δεν είναι άνθρωποι. Γνωρίστε το ζώο από τη δική του οπτική γωνία αντί να το αναγκάζετε να συμμορφωθεί με τη δική σας. Αυτό σας δίνει τη δυνατότητα να βιώσετε εικονικά τη ζωή ενός άλλου όντος».

Με πληροφορίες από New York Times