Εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από ημικρανίες σε όλο τον κόσμο. Πρόκειται για μια πάθηση εξαιρετικά συχνή μεταξύ των ηλικιών 25-55 ετών, με τις γυναίκες να υποφέρουν περισσότερο.

Δεν είναι γνωστό τι προκαλεί τις ημικρανίες και μπορεί να είναι κληρονομικές. Αλλά ορισμένοι άνθρωποι διαπιστώνουν ότι ορισμένα πράγματα μπορούν να πυροδοτήσουν τις ημικρανίες τους, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων και των ποτών.

Συνήθεις παράγοντες

Η καθηγήτρια Gisela Terwindt, νευρολόγος-βιολόγος στο Πανεπιστημιακό Ιατρικό Κέντρο του Leiden, στην Ολλανδία, αναφέρει ότι το 30% των πασχόντων από ημικρανίες βρίσκουν ορισμένα τρόφιμα ως τον παράγοντα που τις πυροδοτεί. Η δυσκολία έγκειται στο ότι διαφορετικές τροφές μπορεί να είναι εκλυτικές για διαφορετικούς ανθρώπους.

Το 2015, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Οκλαχόμα, υποστήριξαν ότι «το τυρί, το κόκκινο κρασί, η σοκολάτα, το γλουταμινικό μονονάτριο, οι τροφές που περιέχουν νιτρικά άλατα (π.χ. χοτ ντογκ, κρέας delicatessen, λουκάνικα, μπέικον) ή τυραμίνη (π.χ. τόφου, σόγια, μίσο) και τα εσπεριδοειδή ή οι χυμοί», ήταν όλα κοινά εκλυτικά αίτια.

«Τα ισχυρότερα [τρόφιμα] για τα οποία έχουμε μια σύνδεση είναι τα τρόφιμα που περιέχουν τυραμίνη για ορισμένα άτομα που ζουν με ημικρανίες», εξηγεί ο Dr Duane Mellor, εκπρόσωπος της Βρετανικής Ένωσης Διαιτολόγων. Η ένωση αυτή, η οποία απαντάται φυσικά στο τυρί, μπορεί επίσης να βρεθεί στα γλυκά, τη σοκολάτα και το κόκκινο κρασί.

Η τυραμίνη είναι μια βιογενής αμίνη και υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι οι αμίνες μπορούν να οδηγήσουν σε συμπτώματα ημικρανίας αν καταναλωθούν σε μεγάλες ποσότητες. Οι αμίνες υπάρχουν στην καφεΐνη και σε πολλά τρόφιμα και ποτά.

Έχοντας αυτό κατά νου, το NHS έχει προηγουμένως συστήσει την αποφυγή τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε αμίνες για ένα μήνα για να δει αν τα συμπτώματα βελτιώνονται. Τα τρόφιμα στη λίστα αποφυγής περιλαμβάνουν αλκοολούχες και χαμηλής περιεκτικότητας σε αλκοόλ μπίρες και κρασιά, σοκολάτα και τυρί, μαζί με καφέ, τσάι και άλλα διεγερτικά καφεΐνης. Άλλα τρόφιμα που προτείνει το NHS να αποφεύγονται είναι τα εσπεριδοειδή και οι χυμοί τους, το χοιρινό κρέας και τα προϊόντα χοιρινού κρέατος, τα φασόλια και ο αρακάς, οι γαρίδες και τα καβούρια.

Η σημασία της τακτικής διατροφής

Το να μην τρως τακτικά ή να παραλείπεις γεύματα μπορεί επίσης να είναι προβληματικό όταν πρόκειται για ημικρανίες.

«Η κακή διατροφή και η κακή ρουτίνα μπορεί να είναι εκλυτικοί παράγοντες», εξηγεί ο Mellor. «Έχεις [επίσης] την πτυχή των ίδιων των ημικρανιών που μπορεί να προκαλέσουν ναυτία και έμετο, γεγονός που προφανώς διακόπτει το ενδιαφέρον κάποιου για το φαγητό».

Στη Διεθνή Ημέρα Ασθενών του 2024 Migraine Trust International Symposium στο Λονδίνο, η Terwindt παρουσίασε μια διατομεακή μελέτη που έδειξε ότι περίπου το 50% των γυναικών και περίπου το 40% των ανδρών ανέφεραν την παράλειψη γευμάτων ως έναυσμα για ημικρανίες.

Είναι εξίσου σημαντικό να πίνεις τακτικά, καθώς η αφυδάτωση θεωρείται επίσης εκλυτικός παράγοντας. Και να θυμάσαι ότι ορισμένα ποτά – συμπεριλαμβανομένου του αλκοόλ – μπορεί να οδηγήσουν στην αφυδάτωση. Στην ίδια παρουσίαση, η Terwindt εξήγησε ότι το 40% των ανδρών και των γυναικών που εμφανίζουν ημικρανίες ανέφεραν τα αλκοολούχα ποτά ως αιτία ημικρανίας.

Θα μπορούσε η αλλαγή της διατροφής να βοηθήσει στην πρόληψη των ημικρανιών;

Το 2022, εμπειρογνώμονες από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ εξήγησαν ότι πριν από τη σύσταση διατροφικών παρεμβάσεων απαιτούνται μεγαλύτερες μελέτες. Ωστόσο, σημείωσαν ότι η κανονικότητα των γευμάτων, η υγιεινότερη διατροφή και η απώλεια βάρους συνδέονται με μειωμένη επιβάρυνση από πονοκεφάλους και ότι «μέτρια στοιχεία» υποστηρίζουν συγκεκριμένες δίαιτες για την πρόληψη της ημικρανίας, συμπεριλαμβανομένης της δίαιτας χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, της κετογονικής δίαιτας και της δίαιτας DASH.

Πριν αρχίσεις να αφαιρείς συστατικά από τη διατροφή σου, μίλα με τον γιατρό σου, επειδή η σχέση μεταξύ διατροφής και ημικρανίας δεν είναι ξεκάθαρη.

«Υπάρχουν πραγματικά πολύ λίγα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι κάποια δίαιτα βοηθάει ή προκαλεί ειδικά μια ημικρανία», σημειώνει η Debbie Shipley, επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφόρησης και υποστήριξης στο The Migraine Trust (προσθέτοντας ότι μπορεί να υπάρχει μεγάλη ποικιλία στο ρόλο της δίαιτας στην πάθηση).

«Υπάρχει ένας ισχυρισμός εκεί έξω ότι υπάρχει κάτι που ονομάζεται δίαιτα για την ημικρανία», δήλωσε ο Dr David Kernick από την Κλινική Κεφαλαλγίας του Exeter στη Διεθνή Ημέρα Ασθενών του Συμποσίου Migraine Trust. «Μπορεί να θέλεις να τη δοκιμάσεις και να δεις αν σε εξυπηρετεί, αλλά τα στοιχεία δεν είναι ισχυρά. Νομίζω ότι το πιο σημαντικό πράγμα είναι να ακολουθείς μια αντιφλεγμονώδη διατροφή, να μένεις μακριά από τα επεξεργασμένα τρόφιμα και να τρως λογικά – φρούτα και λαχανικά, μη επεξεργασμένα [και] πολλές φυτικές ίνες».

«Το θέμα είναι [να] έχεις [ένα] υγιεινό, τακτικό διατροφικό μοτίβο και να μην περνάς μεγάλες περιόδους χωρίς φαγητό ή ποτό», προσθέτει ο Mellor.

Η ημικρανία αγαπάει την συνέπεια, οπότε αν παραλείπεις γεύματα, αυτό μπορεί να προκαλέσει ημικρανία», προσθέτει η Shipley. Το The Migraine Trust συνιστά στους πάσχοντες από ημικρανία να κρατούν ένα ημερολόγιο πονοκεφάλου για να προσδιορίζουν εάν ορισμένες τροφές μπορεί να τους προκαλούν.

Διαβασε ακομα

Την επόμενη φορά που θα έχεις πονοκέφαλο βάλε τον δονητή σου όχι εκεί που νομίζεις

«Ο καθένας είναι ξεχωριστός», προσθέτει ο Mellor. «Εάν [ένα άτομο] ανακαλύπτει ή [αισθάνεται] ότι τα τρόφιμα μπορεί να προκαλούν την ημικρανία του, [θα πρέπει] να σκεφτεί τι είναι αυτό το φαγητό προτού το αποκλείσει εντελώς από τη διατροφή [του] επειδή μπορεί να χάσει βασικά θρεπτικά συστατικά από αυτή την πηγή τροφής… Εάν κόβεις κάτι από τη διατροφή σου, βεβαιώσου ότι λαμβάνεις τα θρεπτικά συστατικά που βρίσκονται σε αυτό το φαγητό από άλλα τρόφιμα – και, εάν χρειάζεται, ζήτα συμβουλές από διαιτολόγο ή διατροφολόγο ώστε να έχεις μια ισορροπημένη διατροφή συνολικά».