icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Κόκκινο, κίτρινο, ροζ και πράσινο. Τα ούρα σου μπορούν να κάνουν κι αυτά ένα ουράνιο τόξο. Ίσως εκπλαγείς αν μάθεις ότι μπορεί να είναι μοβ ή πορτοκαλί ή μπλε. Και μια μυριάδα άλλων ασυνήθιστων χρωμάτων

Τα ούρα λειτουργούν ως μέσο με το οποίο ο οργανισμός μπορεί να απορρίψει διάφορα απόβλητα. Αυτά περιλαμβάνουν αζωτούχα απόβλητα από τη διάσπαση πρωτεϊνών και μυών (με τη μορφή ουρίας και κρεατινίνης) και ερυθρά αιμοσφαίρια. Επιπλέον, πολλές διαφορετικές προσλαμβανόμενες ενώσεις, συμπεριλαμβανομένων των βιταμινών, των φαρμάκων και ορισμένων από τη διατροφή μας, αποβάλλονται από το σώμα μέσω των ούρων.

Υπάρχουν όμως πολλά πράγματα που δεν θα έπρεπε να υπάρχουν στα ούρα και μια σημαντική ερώτηση που πρέπει να εξετάσει ο γιατρός είναι: «Τι χρώμα έχουν;». Κάτι τέτοιο μπορεί να βοηθήσει στην κατεύθυνση της διάγνωσης.

Κόκκινα ούρα

Τα κόκκινα ούρα συνήθως σημαίνουν αιμορραγία. Αυτή μπορεί να προέρχεται από οποιοδήποτε σημείο του ουροποιητικού συστήματος – από τα νεφρά μέχρι την ουροδόχο κύστη και τον προστάτη, καθώς και από όλες τις «σωληνώσεις» που τα συνδέουν.

Η εμφάνιση του αίματος ποικίλλει ανάλογα με τον όγκο και τη φρεσκάδα και μπορεί να παράγει πολλά διαφορετικά χρώματα. Σε αιμορραγίες μεγάλου όγκου, τα ούρα μπορεί να είναι τόσο χρωματισμένα ώστε να μοιάζουν με κόκκινο κρασί. Πολλές καταστάσεις μπορούν να προκαλέσουν αιμορραγία, από πέτρες στα νεφρά έως καρκίνος, τραύματα και λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος.

Αλλά τα κόκκινα ούρα δεν μαρτυρούν οπωσδήποτε πρόβλημα στην υγεία σου. Μπορεί επίσης να προέλθουν από την υπερβολική κατανάλωση παντζαριών.

Πορτοκαλί και κίτρινο χρώμα στα ούρα

Το χρώμα των ούρων στη φυσιολογική τους μορφή καλύπτει πολλές αποχρώσεις του κίτρινου – ανάλογα με το πόσο καλά ενυδατωμένος είσαι. Η αφυδάτωση κάνει τα ούρα πιο σκούρα κίτρινα, που μερικές φορές αγγίζουν τα όρια του πορτοκαλί, ενώ η καλή πρόσληψη υγρών κάνει τα ούρα αραιά ωχροκίτρινα.

Η ένωση που βάφει τα ούρα κίτρινα ονομάζεται ουρομπιλίνη. Η διαδικασία παρασκευής της ξεκινά με τη διάσπαση των παλαιών ερυθρών αιμοσφαιρίων που έχουν περάσει τα όριά τους και πρέπει να απομακρυνθούν από την κυκλοφορία.

Αυτή η διαδικασία δημιουργεί μια ένωση που ονομάζεται χολερυθρίνη. Αποβάλλεται εν μέρει μέσω των ούρων και εν μέρει μέσω του εντέρου, καθώς χρησιμοποιείται από το συκώτι για την παραγωγή χολής, η οποία είναι σημαντική για τη διάσπαση και την πέψη των λιπών. Η χολή εκκρίνεται στο έντερο και χάνεται με τα κόπρανα. Αυτές οι ενώσεις της χολής είναι που δίνουν στα κόπρανα το χαρακτηριστικό καφέ χρώμα τους.

Όταν η χολή δεν μπορεί να απελευθερωθεί στο έντερο – ίσως ως αποτέλεσμα χολόλιθων ή καρκίνου που μπλοκάρει τους χοληφόρους πόρους – η χολερυθρίνη απορροφάται πίσω στην κυκλοφορία του αίματος και στη συνέχεια αποβάλλεται μέσω των ούρων. Αυτό τα κάνει πιο σκούρα – ένα πορτοκαλί ή καφετί χρώμα. Η αυξημένη χολερυθρίνη κάνει επίσης το δέρμα κίτρινο. Η κατάσταση ονομάζεται αποφρακτικός ίκτερος.

Αρκετά φάρμακα, συμπεριλαμβανομένου του αντιβιοτικού ριφαμπικίνη, μπορούν επίσης να βάψουν τα ούρα πορτοκαλί.

Πράσινο και μπλε χρώμα στα ούρα

Τα ούρα πράσινου και μπλε χρώματος είναι ένα κάπως πιο σπάνιο εύρημα και πιθανότατα θα προκαλέσουν αρκετή έκπληξη όταν κοιτάξεις στην τουαλέτα.

Πολλές φορές αυτά που τρώμε, επηρεάζουν το χρώμα των ούρων μας
Πολλές φορές αυτά που τρώμε, επηρεάζουν το χρώμα των ούρων μας / Πηγή: unsplash/ Louis Hansel

Αν έχεις αποκλείσει ότι το χρώμα δεν προέρχεται από το καζανάκι της τουαλέτας, υπάρχουν λόγοι για τους οποίους το σώμα σου μπορεί να παράγει πράσινα ή μπλε ούρα. Οι χρωστικές ουσίες που προέρχονται από πράσινα (όπως τα σπαράγγια) ή μπλε τρόφιμα και ποτά, και καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες, μπορεί να είναι η αιτία, όπως και ορισμένα φάρμακα, όπως τα αντιισταμινικά, τα αναισθητικά και οι βιταμίνες.

Είναι ενδιαφέρον ότι ορισμένα μικρόβια μπορούν επίσης να αναπτύξουν ενώσεις με πρασινωπό χρώμα. Το βακτήριο Pseudomonas aeruginosa παράγει πρασινογάλαζες πυροκυανίνες. Είναι μια πιο σπάνια αιτία λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος – η οποία συχνά συνοδεύεται από αίσθημα καύσου ή τσιμπήματος κατά την ούρηση.

Indigo ή μοβ

Τα indigo (μια από τις παλιότερες χρωστικές για υφάσματα που ακόμα και σήμερα χρησιμοποιείται για τα Blue jeans) ή μοβ ούρα είναι πιο σπάνια. Μία από τις πιθανές αιτίες είναι η πορφυρία (που σημαίνει μωβ) και είναι μια γενετική οικογένεια παθήσεων που επηρεάζει το δέρμα και το νευρικό σύστημα.

Μια άλλη ονομάζεται εύστοχα σύνδρομο μοβ σακούλας ούρων και είναι ένα άλλο βακτηριακό φαινόμενο. Πρόκειται για μια κατάσταση κατά την οποία τα βακτήρια σε έναν ασθενή με καθετήρα (αποχέτευση ούρων) δημιουργούν λεκέδες που χρωματίζουν τα ούρα μοβ.

Βιολετί ή ροζ

Πίσω στο αίμα (και τα παντζάρια) και πάλι. Σε μικρότερες ποσότητες, αυτά μπορούν να βάψουν τα ούρα σε ροζ χρώμα και όχι σε βαθύ κόκκινο. Σε αυτή την περίπτωση, οι ουρολόγοι συνήθως παρομοιάζουν την εμφάνιση με ροζέ κρασί, παρά με το βαθύτερο κόκκινο ενός cabernet sauvignon.

Άλλα χρώματα

Υπάρχουν και κάποια άλλα χρώματα ούρων που πρέπει να σημειωθούν, εκτός της παλέτας του ουράνιου τόξου.

Ορισμένα έχουν πιο σκούρο χρώμα, συνήθως καφέ ή μαύρο. Εδώ, ένας γιατρός μπορεί να κάνει σύγκριση με την Coca-Cola. Αυτό προκαλείται μερικές φορές από τη διάσπαση των μυών σε μια ένωση που ονομάζεται μυοσφαιρίνη – αυτό σχετίζεται με μια σοβαρή κατάσταση που ονομάζεται ραβδομυόλυση, η οποία ίσως προωθείται από την υπερβολική άσκηση ή τη λήψη ορισμένων φαρμάκων.

Μπορεί επίσης να προέρχεται από τη χολερυθρίνη – που κάνει τα ούρα τόσο σκούρα ώστε να είναι καφέ αντί για πορτοκαλί. Αλλά μπορεί επίσης να προκληθεί από αίμα, αν και αυτή τη φορά, λιγότερο φρέσκο. Η φλεγμονή των νεφρών – μια κατάσταση που ονομάζεται σπειραματονεφρίτιδα – μπορεί να προκαλέσει αιμορραγία που μετατρέπεται από κόκκινο σε καφέ, καθώς κινείται μέσω του ουροποιητικού συστήματος.

Τα κόκκινα ούρα δεν μαρτυρούν οπωσδήποτε πρόβλημα στην υγεία σου. Μπορεί επίσης να προέλθουν από την κατανάλωση παντζαριών
Τα κόκκινα ούρα δεν μαρτυρούν οπωσδήποτε πρόβλημα στην υγεία σου. Μπορεί επίσης να προέλθουν από την κατανάλωση παντζαριών / Πηγή: unsplash/ Emma-Jane Hobden

Αλλά τέλος, στην καθαρή πλευρά του φάσματος, έρχονται τα άχρωμα ούρα. Ενώ είναι προτιμότερο να μην έχουμε συμπυκνωμένα κίτρινα ούρα, οι μεγάλες ποσότητες αραιών ούρων μπορεί επίσης να σηματοδοτούν ασθένεια, είτε διαβήτη είτε παθολογική υπερβολική κατανάλωση υγρών.

Αυτό δείχνει τον τεράστιο αριθμό διαφορετικών αποχρώσεων που μπορούν να πάρουν τα ούρα σου και τον τεράστιο αριθμό διαφορετικών καταστάσεων που μπορούν να σηματοδοτήσουν. Και αυτός δεν είναι σε καμία περίπτωση ένας πλήρης κατάλογος.

Αλλά, κατανοώντας τις αιτίες των αποχρωματισμένων ούρων, μπορείς κι εσύ να είσαι σε επαγρύπνηση για τα σημάδια, όπως η αιμορραγία, που δικαιολογούν μια επίσκεψη στο γιατρό σου. Ή να σηκώσεις το μπουκάλι με το νερό για μια απαραίτητη γουλιά.

Με πληροφορίες από The conversation