Πηγή: Pixabay / Vilkasss
Μεγέθυνση κειμένου
Είναι το queer ένας όρος-ομπρέλα, μία προσβλητική λέξη ή ακόμη ένας λόγος να γιορτάζεις;
Η λέξη “queer” παραμένει αμφιλεγόμενη ακόμα και σήμερα, αλλά ενώ ορισμένοι εξακολουθούν να θεωρούν τον όρο υποτιμητικό, τα περισσότερα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα έχουν διεκδικήσει με υπερηφάνεια τον χαρακτηρισμό. Στην αγγλική γλώσσα, η λέξη χρονολογείται από τον 16ο αιώνα και πιθανώς να προέρχεται από τη γερμανική “quer”, η οποία μεταφράζεται ως «λοξός».
Αρχικά, σήμαινε κάποιον που ήταν «παράξενος» ή «ιδιόρρυθμος», όμως η το “queer” έλαβε αρνητική σημασία στα μέσα του 20ού αιώνα, όταν χρησιμοποιήθηκε για να αναφερθεί με υποτιμητικό τρόπο σε όσους επέλεγαν να έχουν ερωτικές σχέσεις με άτομα του ίδιου φύλου.
Ωστόσο, με την άνοδο της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας στις δεκαετίες του 1970 και του 1980, ορισμένοι ακτιβιστές για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων διεκδίκησαν θετικά τη λέξη “queer” ως όρο-ομπρέλα για τις έμφυλες και σεξουαλικές μειονότητες.
Σήμερα, η λέξη χρησιμοποιείται ευρέως ως όρος χωρίς αποκλεισμούς που αναφέρεται σε οποιονδήποτε δεν είναι straight ή/και cisgender. Παρ’ όλα αυτά, για ορισμένους ανθρώπους, και ιδίως για τις παλαιότερες γενιές, η λέξη “queer” εξακολουθεί να έχει αρνητικό πρόσημο.
Μάλιστα, πριν από μερικά χρόνια, το Twitter (νυν X) μπλόκαρε χρήστες που είχαν περιγράψει τους εαυτούς τους ως “queer”, αντιμετωπίζοντας σφοδρές αντιδράσεις από την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα.
Ορισμοί του queer
Σύμφωνα με τον Brian Lewis, του οποίου το βιβλίο “British Queer History” εκδόθηκε το 2013, η λέξη “queer” έχει σήμερα τρεις κύριες χρήσεις: «Χρησιμοποιείται ως προβολή από τους ομοφοβικούς, ως όρος-ομπρέλα για τις μικροδιαιρέσεις της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας και ως δείκτης σεξουαλικής ρευστότητας, σε αντίθεση με τα ετεροφυλόφιλα και ομοφυλόφιλα δυαδικά συστήματα και ταυτότητες».
Για τον Lewis, ο όρος είναι «μία από τις πιο χρήσιμες – και αμφιλεγόμενες – κατηγορίες ανάλυσης στη μελέτη της σεξουαλικότητας». Η λέξη “queer”, λέει, είχε πολλαπλές σημασίες μέσα στον χρόνο. «Επί του παρόντος πλαισιώνεται ως όρος-ομπρέλα για τους ανθρώπους που υπάρχουν εκτός των ετεροκανονικών και cis έμφυλων προτύπων».
«Για πολλούς ανθρώπους όμως ήταν υποτιμητικός και εξακολουθεί να είναι», αναφέρει ο Alan Butler, ερευνητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Πλίμουθ, ο οποίος είναι επίσης γραμματέας στο τμήμα ΛΟΑΤΚΙ+ της Εταιρείας Προφορικής Ιστορίας
Αντίστοιχα, ο Justin Bengry, ο οποίος διδάσκει στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα Queer History στο Goldsmiths, University of London, το πρώτο μάθημα του είδους του στο Ηνωμένο Βασίλειο, αναφέρει: «Στον ακαδημαϊκό χώρο χρησιμοποιούμε συχνά το “queer” ως όρο-ομπρέλα. […] Ως έναν περιεκτικό όρο για να συμπεριλάβουμε το ευρύτερο φάσμα της έμφυλης και σεξουαλικής ποικιλομορφίας στο παρελθόν και στο παρόν».
Απορρίπτοντας τις ταμπέλες
Σύμφωνα με τον Bengry, «κάποιοι ακτιβιστές έχουν θετικά διεκδικήσει το “queer” ως έναν όρο χωρίς αποκλεισμούς που καλωσορίζει ανθρώπους πέρα από το φάσμα ΛΟΑΤΚΙ+ ή των οποίων οι ταυτότητες δεν εμπίπτουν σε αυτές τις κατηγορίες. […] Ορισμένοι άνθρωποι δεν θέλουν να ταυτίζονται με τις κατηγορίες ΛΟΑΤΚΙ+ γιατί απορρίπτουν τις ταμπέλες».
Διεκδικώντας τη λέξη, αναφέρει ο Bengry, οι ακτιβιστές για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ επαναπροσδιόρισαν τους εαυτούς τους και αντεπιτέθηκαν σε όσους είχαν χρησιμοποιήσει τον όρο για να τους προσβάλλουν. Τα queer άτομα είπαν «Όχι, αυτή είναι η λέξη μας και την παίρνουμε πίσω […] τη διεκδικούμε για τους δικούς μας σκοπούς και τον ακτιβισμό μας».
Χρησιμοποιώντας τη λέξη με προσοχή σήμερα
Ωστόσο, ο Bengry αναφέρει πως ακόμη και σήμερα πολλοί άνθρωποι θεωρούν τον όρο υποτιμητικό ή προσβλητικό: «Πολλοί άνθρωποι δέχθηκαν σωματική επίθεση και συναισθηματική βία και αυτή ήταν η λέξη που συνόδευε αυτές τις απαράδεκτες συμπεριφορές».
«Αυτή η απειλή εξακολουθεί να έχει απίστευτο αντίκτυπο σε αυτούς. Έτσι, θα πρέπει όλοι να το έχουμε κατά νου όταν χρησιμοποιούμε σήμερα το [queer] – μπορεί να τραυματίσουμε εκ νέου τους ανθρώπους χρησιμοποιώντας αυτή τη λέξη».
Όπως επισημαίνει ο Bengry, ο όρος «είναι τόσο χρήσιμος όσο και πολύπλοκος. […] Ορισμένοι άνθρωποι σήμερα τον διεκδικούν ενεργά, καθώς περιλαμβάνει μια μεγαλύτερη ποικιλομορφία εμπειριών και ταυτότητας από οποιονδήποτε άλλο όρο».
Για τον Butler, η λέξη «queer» αποτελεί λέξη-ταμπού στο Πλίμουθ, όπου διδάσκει, εξαιτίας μιας δολοφονίας-αποτέλεσμα εγκλήματος μίσους το 1995. Μετά το έγκλημα, κάποιος έφτιαξε ένα ομοφοβικό γκράφιτι «no queer’s here» (Κανένας queer εδώ) στον τόπο του φόνου.
Παρ’ όλα αυτά, ο Butler είναι χαρούμενος που, τουλάχιστον εκτός του Πλίμουθ, η λέξη έχει ανακτηθεί θετικά. «Αν κάτι που εκλαμβάνεται ως προσβολή γίνεται κτήμα σας και γιορτάζεται από εσάς, τότε χάνει τη δύναμή του όσον αφορά στο μίσος», καταλήγει.
Με πληροφορίες από Pink News
Related
Νεοτερα
