Καταιγιστικοί ρυθμοί ζωής, πολλές ώρες δουλειάς, ακόμα περισσότερες ώρες υποχρεώσεων. Κι έρχεται η στιγμή που πέφτεις στο κρεβάτι και πιστεύεις – δικαίως – ότι θα σε πάρει ο ύπνος σε δευτερόλεπτα. Αλλά περνάς ακόμα μία ανήσυχη νύχτα.

Δεν είσαι ο μόνος ή η μόνη που βιώνει κάτι τέτοιο κι έτσι η αναζήτηση για καλύτερο ύπνο έχει γίνει viral στο TikTok, έχοντας παράλληλα πάρει μια περίεργη τροπή. Μια νέα τάση που ονομάζεται sleepmaxxing κατακλύζει τα feeds με δημιουργικές – και μερικές φορές εντυπωσιακές – τεχνικές. Από το taping στο στόμα και τους διαστολείς των ρουθουνιών μέχρι τα sleepy girl ποτά με μαγνήσιο και τις στρατηγικές ύπνου με ακτινίδια, οι χρήστες της πλατφόρμας μοιράζονται τα μυστικά τους για την επίτευξη βαθύτερης και πιο αναζωογονητικής ξεκούρασης.

Αλλά όντως λειτουργούν αυτά τα κόλπα και επιπλέον, είναι ασφαλή; Οι ειδικοί του ύπνου εξετάζουν την επιστήμη πίσω από το sleepmaxxing, τους πιθανούς κινδύνους και γιατί τόσοι πολλοί στρέφονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για συμβουλές σε ένα πρόβλημα τόσο οικουμενικό όσο ο ύπνος.

Τι είναι το sleepmaxxing και γιατί είναι δημοφιλές;

Το sleepmaxxing είναι ένας γενικός όρος για κάθε συμβουλή, τέχνασμα, gadget ή hack που μπορεί να σας βοηθήσει να κοιμηθείτε πιο γρήγορα, περισσότερο, βαθύτερα και καλύτερα. Η ίδια η ονομασία είναι ένα νεύμα στο «looksmaxxing», μια άλλη τάση του TikTok που επικεντρώνεται στη βελτιστοποίηση της εμφάνισης.

«Το Sleepmaxxing είναι τόσο δημοφιλές σήμερα επειδή οι άνθρωποι συνειδητοποιούν τη σημασία του ύπνου σε σχέση με τη συνολική τους ευεξία», λέει ο Clete A. Kushida, Νευρολόγος και ειδικός στον ύπνο στο Stanford Health Care.

«Με περισσότερους ανιχνευτές υγείας των καταναλωτών και φορητές συσκευές που περιλαμβάνουν παρακολούθηση του ύπνου, μπορούν να λαμβάνουν καθημερινά πληροφορίες σχετικά με τα στάδια του ύπνου τους. Οι άνθρωποι κάνουν sleepmaxxing επειδή θέλουν να βρουν τρόπους να μεγιστοποιήσουν την ψυχική και σωματική τους υγεία ή επειδή αντιμετωπίζουν δυσκολίες στον ύπνο και αναζητούν μια εύκολη λύση για να το διορθώσουν», προσθέτει.

Λειτουργούν τα hacks;

Μπορούν αυτές συμβουλές ύπνου να ενισχύσουν πραγματικά την ξεκούραση ή μήπως πρόκειται περισσότερο για placebo;

«Ορισμένες παρεμβάσεις, όπως η μελατονίνη, έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές σε αρκετές τυχαιοποιημένες, ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο δοκιμές, ενώ άλλες παρεμβάσεις, όπως το κόλλημα του στόματος με ταινία, δεν έχουν δοκιμαστεί συστηματικά σε εικονικά ελεγχόμενες δοκιμές», λέει ο Kushida.

Κάποια άλλα hacks έχουν ρίζες στην επιστήμη. Τα γυαλιά που μπλοκάρουν το μπλε φως, για παράδειγμα, βοηθούν στη ρύθμιση των κιρκάδιων ρυθμών, ενώ η κατανάλωση ακτινιδίων πριν από τον ύπνο έχει αποδειχθεί ότι ενισχύει τη σεροτονίνη και τη μελατονίνη και βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου και την αποκατάσταση των μυών σε αθλητές.

Άλλες μέθοδοι παραμένουν ασαφείς. Οι έρευνες σχετικά με τα συμπληρώματα μαγνησίου και την επίδρασή τους στην ποιότητα του ύπνου είναι περιορισμένες, ενώ η αποτελεσματικότητα των συσκευών λευκού θορύβου αμφισβητείται.

«Τεχνικές όπως η βαθιά αναπνοή ή ο προσεκτικός διαλογισμός, έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν το στρες και προάγουν τη χαλάρωση, γεγονός που συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας του ύπνου», λέει η Anita Shelgikar, εκλεγμένη πρόεδρος της Αμερικανικής Ακαδημίας Ιατρικής του Ύπνου και καθηγήτρια νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν.

Είναι ενδιαφέρον ότι οι πιο αποτελεσματικές μέθοδοι ύπνου δεν είναι καινούργιες – ευθυγραμμίζονται με μια δοκιμασμένη έννοια γνωστή ως υγιεινή του ύπνου.

Σύμφωνα με τον Neal Walia, πνευμονολόγο στο UCLA Health, η υγιεινή του ύπνου περιλαμβάνει συνήθειες και συνθήκες που δημιουργούν το καλύτερο περιβάλλον για το σώμα σας ώστε να επιτύχετε έναν ξεκούραστο ύπνο και να ελαχιστοποιήσετε τις πιθανές διαταραχές.

Η καλή υγιεινή του ύπνου περιλαμβάνει τον ύπνο σε δροσερό περιβάλλον 15,5-19,5 βαθμών Κελσίο, τη μείωση της έκθεσης στο φως πριν από τον ύπνο και τη διατήρηση ενός σταθερού προγράμματος ύπνου και αφύπνισης για την προώθηση του κιρκάδιου ρυθμού του σώματός σας και της έκκρισης μελατονίνης.

Πώς να κοιμηθείτε καλύτερα

Αν και ορισμένες τεχνικές για την βελτίωση του ύπνου μπορεί να έχουν αξία, οι ειδικοί συνιστούν προσοχή πριν δοκιμάσετε πιο ακραίες παρεμβάσεις όπως η τοποθέτηση ταινιών στο στόμα ή τα συμπληρώματα.

«Περιορισμένες έρευνες δείχνουν ότι το mouth taping μπορεί να μην είναι αποτελεσματικό για όλους όσους αναπνέουν από το στόμα τους κατά τη διάρκεια του ύπνου και σε ορισμένες περιπτώσεις επιδεινώνει τη ροή του αέρα κατά τη διάρκεια του ύπνου», λέει η Kushida.

«Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος αναρρόφησης φλέγματος και περιεχομένου παλινδρόμησης στους πνεύμονες εάν το στόμα είναι κολλημένο με ταινία», προσθέτει.

Οι ειδικοί τονίζουν ότι πρέπει να επιμείνουμε σε μεθόδους με αποδεδειγμένη ασφάλεια και αποτελεσματικότητα. Ωστόσο, ακόμη και με τις δοκιμασμένες τεχνικές, υπάρχει μια προειδοποίηση: η υπερβολική εστίαση στη βελτιστοποίηση του ύπνου – μια εμμονή γνωστή ως ορθοσωμία – μπορεί ειρωνικά να κάνει πιο δύσκολο τον ύπνο.