icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Ο αφαλός είναι κάτι σαν μια αξιόπιστη κρυστάλλινη σφαίρα για τη διάγνωση ασθενειών – Όλα όσα θα πρέπει να γνωρίζεις

Για ορισμένους, ο αφαλός αποτελεί έναν εφιάλτη – η ομφαλοφοβία (ο φόβος των ομφαλοβραχιόνων) είναι μια πραγματική κατάσταση. Για άλλους, είναι ένα αξεσουάρ μόδας που μπορεί να επιδειχθεί με ένα crop top ή να διακοσμηθεί με ένα body piercing.

Όποια κι αν είναι τα συναισθήματά σας για τους αφαλούς, ένα είναι σίγουρο – κάποτε σας ένωναν με τη μητέρα σας.

Ο ομφάλιος λώρος κόβεται μετά τη γέννηση για να αφήσει μόνο ένα μικρό σημάδι σαν σφιγμένο κούτσουρο που σταδιακά μαραίνεται και πέφτει μια ή δύο εβδομάδες αργότερα. Αυτό που μένει, στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι μια μικρή τσαλακωμένη κοιλότητα. Αυτό συμβαίνει έαν έχετε έναν «εσωτερικό» αφαλό, όπως οι περισσότεροι από εμάς (90%). Από εκεί και πέρα, ο αφαλός μας φαίνεται περιττός, μαζεύοντας μόνο σκόνη και χνούδι.

Τι δεν ξέρεις για τον αφαλό

Αλλά δεν τελειώνει εδώ η ιστορία. Ο ομφαλός σας έχει μεγαλύτερη σημασία από όσο νομίζετε. Ο ομφαλός είναι ένα σημείο πρόσβασης για τα αγγεία που μεταφέρουν αίμα από και προς το έμβρυο. Αυτά έχουν προέλθει από τον πλακούντα και διατρέχουν τον ομφάλιο λώρο, επικαλυμμένα με το ζελέ του Wharton – έναν ζελατινώδη συνδετικό ιστό που περιέχεται στον ομφάλιο λώρο, ο οποίος τα μονώνει και τα προστατεύει.

Συνήθως υπάρχουν τρία αγγεία μέσα στον ομφάλιο λώρο. Αυτό που μεταφέρει οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά στο έμβρυο είναι η ομφαλική φλέβα. Περνάει μέσα από τον ομφαλό και τροφοδοτεί την αναπτυσσόμενη εμβρυϊκή κυκλοφορία. Υπάρχουν επίσης δύο ομφαλικές αρτηρίες, αν και αυτές μεταφέρουν αποξυγονωμένο αίμα και απόβλητα, που ρέουν προς την αντίθετη κατεύθυνση πίσω στον πλακούντα.

Αυτή η κυκλοφορία δεν είναι απαραίτητη μετά τη γέννηση του μωρού και μόλις αποσυνδεθούν από τον πλακούντα τα ομφαλικά αγγεία κλείνουν φυσιολογικά. Όμως το μικρό κομματάκι του κομμένου ομφάλιου λώρου που παραμένει προσκολλημένο μπορεί να είναι ακόμα χρήσιμο για μικρό χρονικό διάστημα, ιδίως σε νεογέννητα μωρά που είναι αδύναμα. Στα αγγεία αυτά μπορούν να τοποθετηθούν γραμμές στάγδην και να χρησιμοποιηθούν για εγχύσεις φαρμάκων ή να ληφθούν δείγματα αίματος από αυτά για εξετάσεις.

Ο ομφαλός αποτελεί ουσιαστικά μια πύλη στο τοίχωμα της κοιλιάς – είναι ελάχιστα γνωστό το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της εμβρυϊκής σας ανάπτυξης, τα έντερά σας πρέπει στην πραγματικότητα να εγκαταλείψουν την κοιλιακή σας κοιλότητα λόγω του περιορισμένου χώρου, αλλά επιστρέφουν λίγες εβδομάδες αργότερα. Αυτό το κάνουν μέσω του ομφαλού, περνώντας μέσα στον ομφάλιο λώρο.

Κατά συνέπεια, ο ομφαλός δεν είναι απλώς ένα σημείο πρόσβασης, αλλά ένα σημείο αδυναμίας. Μια ομφαλοκήλη εμφανίζεται εάν ένα τμήμα του εντέρου εισχωρεί μέσα από οποιοδήποτε κενό. Αυτό μπορεί να απαιτήσει επέμβαση για τη διόρθωσή του.

Η καλόγρια και ο αφαλός

Η φτωχή Mary Joseph Dempsey ήταν μία καλόγρια που αφιέρωσε μεγάλο μέρος της ζωής της στη φροντίδα των ασθενών σε ένα νοσοκομείο στη Μινεσότα. Εκπαιδεύτηκε ως νοσοκόμα και αργότερα έγινε βοηθός του χειρουργού William Mayo. Τότε, ανέδειξε μια ενδιαφέρουσα παρατήρηση.

Εκείνη την εποχή (τέλη του 19ου αιώνα), οι καρκίνοι της κοιλιάς και της λεκάνης διαγιγνώσκονταν συνήθως πολύ αργότερα και δυστυχώς ήταν συχνά εκτεταμένοι. Ονομάζουμε αυτή τη διαδικασία μετάσταση, όπου ένας καρκίνος ξεκινά από ένα όργανο ή μια θέση και στη συνέχεια εξαπλώνεται σε ένα άλλο.

Η Mary Joseph παρατήρησε ότι ορισμένοι ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο είχαν ένα ψηλαφητό οίδημα ή οζίδιο στον ομφαλό τους. Το ανέφερε στον Mayo, ο οποίος προφανώς δεν το είχε παρατηρήσει ο ίδιος.

Παρόλα αυτά, δημοσίευσε τα ευρήματα αυτά με το δικό του όνομα, χωρίς να αποδώσει τα εύσημα στην αξιόλογη συνάδελφό του. Μόνο μετά τους θανάτους και των δύο, το 1939, ένας άλλος γιατρός, ο Hamilton Bailey, αποκάλυψε ότι η ανακάλυψη για το οζίδιο ανήκε στην αδελφή Mary Joseph.

Το κεφάλι της Μέδουσας

Για τον αφαλό μπορούν να ειπωθούν κι άλλα πράγματα που έχουν ως βάση τη μυθολογία. Ακολουθεί ένα παράδειγμα για το πώς συνδέεται το συκώτι με τον αφαλό.

Το δέρμα γύρω από τον ομφαλό έχει ένα στρώμα με επιφανειακές φλέβες που τροφοδοτούν την κυκλοφορία του αίματος. Στην πραγματικότητα διοχετεύουν αίμα στην ηπατική πυλαία φλέβα, ένα μεγάλο αγγείο που κατευθύνεται προς το ήπαρ, γεμάτο θρεπτικά συστατικά που απορροφώνται από το έντερο.

Εάν η πίεση στην πυλαία φλέβα γίνει πολύ υψηλή (κυρίως ως αποτέλεσμα ηπατικών παθήσεων, όπως η κίρρωση από αλκοόλ), η πίεση αυξάνεται και στα συνδετικά αγγεία. Οι φλέβες έχουν λεπτότερα τοιχώματα από τις αρτηρίες και τείνουν να διογκώνονται υπό πίεση.

Ως εκ τούτου, οι μικρές φλέβες γύρω από τον ομφαλό διαστέλλονται σε μέγεθος και γίνονται ορατές κάτω από το δέρμα. Αυτό το σημάδι είναι σαν ένα κεφάλι γεμάτο με φίδια για μαλλιά, το οποίο ονομάζεται caput medusae ή κεφάλι της Μέδουσας. Στην ελληνική μυθολογία, η γοργόνα Μέδουσα, της οποίας το κεφάλι κόπηκε από τον Περσέα, είχε την ικανότητα να μετατρέπει σε πέτρα όποιον έβλεπε το βλέμμα της.

Οπότε όλη αυτή η βρομιά και τα υπολείμματα μέσα στον αφαλό μας θα πρέπει να λάβουν επιτέλους την τιμητική τους (ή την ατιμωτική τους) αναφορά – σταδιακά αυτή η παρατεταμένη συσσώρευση αυτών των υλικών μέσα στην κοιλότητα, μπορεί να μας δυσκολεύει περισσότερο, σχηματίζοντας μια πέτρινη μάζα. Αυτό το ονομάζουμε ομφαλολίθο ή ομφαλόλιθο. Έτσι, ο ομφαλός είναι κάτι σαν μια αξιόπιστη κρυστάλλινη σφαίρα για την διάγνωση ασθενειών.

Με πληροφορίες από CNN