Οι άνθρωποι έχουν μια σχέση αγάπης-μίσους με τον καφέ. Οι περισσότεροι από εμάς ξεκινάμε τη μέρα μας με ένα φλιτζάνι από το αρωματικό αυτό ρόφημα. Μια έκθεση του 2023 από την Εθνική Ένωση Καφέ διαπίστωσε ότι το 63% των Αμερικανών πίνουν καφέ κάθε μέρα – περισσότερο δηλαδή από οποιοδήποτε άλλο ρόφημα, εκτός από το νερό.

Την ίδια χρονιά, ο καφές φέρεται να ξεπέρασε το τσάι ως το αγαπημένο ποτό του Ηνωμένου Βασιλείου. Σύμφωνα με τη Βρετανική Ένωση Καφέ, το Ηνωμένο Βασίλειο καταναλώνει περίπου 98 εκατομμύρια φλιτζάνια καφέ την ημέρα.

Από την άλλη πλευρά, πολλοί άνθρωποι δείχνουν να αισθάνονται αμήχανα με το πόση ποσότητα καφέ καταναλώνουν. Μια πληθώρα άρθρων περιγράφει λεπτομερώς τις προσπάθειες των ανθρώπων να εγκαταλείψουν τις συνήθειες του καφέ τους. Και εταιρείες όπως η MudWtr – η οποία παρασκευάζει ροφήματα με βάση τα μανιτάρια – έχουν διαφημιστεί ως πιο υγιεινές εναλλακτικές λύσεις για το συνηθισμένο φλιτζάνι καφέ.

Ο καφές έχει μια φήμη κακού παιδιού, λέει ο Δρ Peter Hayes, καθηγητής ηπατολογίας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου. Οι σημερινές ανησυχίες για τον καφέ, σημειώνει, αναφέρονται συχνά στη νεφελώδη έννοια της «αποτοξίνωσης», η οποία είναι δύσκολο να μετρηθεί.

Όλοι μιλούν με πολύ ασαφείς όρους, λέει, προσθέτοντας ότι ο καφές δεν είναι τοξίνη.

Τι πρέπει να καταλάβει κανείς από αυτό; Πόσος καφές είναι υπερβολικός; Θα πρέπει να προσπαθήσουμε να τον μειώσουμε;

Τι συμβαίνει όταν πίνουμε καφέ

Το κύριο ενεργό συστατικό του καφέ είναι η καφεΐνη, εξηγεί ο δρ Sander Kersten, καθηγητής μοριακής διατροφής στο Πανεπιστήμιο Cornell.

Όποιος έχει πιει μια πρωινή κούπα καφέ θα γνωρίζει τις επιπτώσεις. Ως διεγερτικό, η καφεΐνη κάνει κάποιον να αισθάνεται πιο προσεκτικός, λέει ο Kersten. Οι χρόνοι αντίδρασης των ανθρώπων είναι ταχύτεροι, μπορούν να συγκεντρωθούν καλύτερα και έχουν αυξημένη αντοχή. Μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η κατανάλωση καφεΐνης συνδέεται με βελτιωμένη αθλητική απόδοση.

Σύμφωνα με τον Kersten, οι επιδράσεις αυτές συνήθως ξεκινούν μέσα σε μισή ώρα και διαρκούν έως και δύο ώρες. «Αυτός είναι πιθανώς ο λόγος που οι άνθρωποι τείνουν να συνεχίζουν να πίνουν καφέ κατά τη διάρκεια της ημέρας», λέει. «Δεν διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα».

Διαβασε ακομα

Ο καφές χωρίς καφεΐνη προκαλεί καρκίνο; Τι πρέπει να γνωρίζεις

Ποια είναι τα οφέλη της κατανάλωσης καφέ για την υγεία

Οι ειδικοί συμφωνούν ότι υπάρχουν αμέτρητα οφέλη από τον πρωινό μας καφέ. Ο καφές περιέχει εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες συστατικά, λέει ο δρ Edward Giovannucci, καθηγητής διατροφής και επιδημιολογίας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας TH Chan του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.

Ορισμένα από αυτά τα συστατικά μπορεί να έχουν μια σειρά από ευεργετικές επιδράσεις, οι οποίες είναι ικανές να βελτιώσουν την υγεία μακροπρόθεσμα, σημειώνει.

Ορισμένες ενώσεις, για παράδειγμα, έχουν ισχυρές αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ιδιότητες, εξηγεί ο Giovannucci. Άλλες μειώνουν την αντίσταση στην ινσουλίνη, η οποία αποτελεί παράγοντα κινδύνου για διαβήτη.

Σε μια ανάλυση των επιδράσεων της κατανάλωσης καφέ στην υγεία, ο Hayes και οι συνεργάτες του διαπίστωσαν ότι η κατανάλωση τριών έως τεσσάρων φλιτζανιών την ημέρα σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακής θνησιμότητας, ορισμένων μορφών καρκίνου και νευρολογικών, μεταβολικών και ηπατικών παθήσεων.

Ειδικά το συκώτι φαίνεται να δέχεται θετικές επιδράσεις από τον καφέ. Ένα φλιτζάνι καφέ την ημέρα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο κίρρωσης κατά 20%, ενώ πέντε φλιτζάνια την ημέρα μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο κατά 80%, λέει ο Hayes.

Ο Hayes σημειώνει επίσης ότι είναι σημαντικό να διακρίνουμε τον καφέ από την καφεΐνη. Για παράδειγμα, κάποιος που πίνει καφέ μπορεί να δει αυτά τα οφέλη ακόμη και με καφέ χωρίς καφεΐνη. Άρα υπάρχει κάτι στον καφέ, και δεν είναι η καφεΐνη, που είναι προστατευτικό για το συκώτι, λέει.

Ποια είναι τα μειονεκτήματα της κατανάλωσης καφέ

Η υψηλή κατανάλωση καφέ μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση, λέει ο Giovannucci.

Επιπλέον, ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να είναι πιο ευαίσθητοι στις επιδράσεις της καφεΐνης από άλλους. Η διεγερτική δράση του καφέ μπορεί να προκαλέσει άγχος σε ευαίσθητους ανθρώπους και να διαταράξει τον ύπνο, λέει ο Giovannuci.

Προκειμένου να μετριάσουν τις διαταραγμένες επιδράσεις του στον ύπνο, οι ειδικοί συμβουλεύουν να τον περιορισμό της πρόσληψης καφεΐνης πριν από τις 5.00 μ.μ., λέει η Δρ Kera Nyemb-Diop, ειδικός σε θέματα διατροφής, ερευνήτρια τροφίμων και προπονήτρια διατροφής.

Αλλά ο ακριβής χρόνος εξαρτάται από το δικό σας πρόγραμμα ύπνου και την ευαισθησία του σώματός σας στην καφεΐνη. Η Nyemb-Diop επισημαίνει μια μελέτη που διαπίστωσε ότι η κατανάλωση καφεΐνης ακόμη και έξι ώρες πριν από τον ύπνο μπορεί να διαταράξει σημαντικά τον ύπνο και να μειώσει το συνολικό χρόνο ύπνου μας κατά περισσότερο από μία ώρα.

Ορισμένοι άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων των εγκύων γυναικών και των ατόμων με σοβαρές περιπτώσεις οστεοπόρωσης, θα πρέπει να περιορίσουν την κατανάλωση καφέ, λέει ο Hayes.

Διαβασε ακομα

Να σου πω τον καφέ; Η τουρκική παράδοση έγινε app δημοφιλέστερο από το Tinder

Πόσο καφέ πρέπει να πίνει κανείς μέσα στην ημέρα

Μέχρι 400mg καφεΐνης την ημέρα φαίνεται να είναι ασφαλής ποσότητα για τους περισσότερους ενήλικες, σύμφωνα με την Mayo Clinic. Ένα φλιτζάνι καφέ των 227 ml περιέχει περίπου 95mg καφεΐνης, λέει ο Giovannucci, οπότε αυτό ισοδυναμεί με περίπου τέσσερα φλιτζάνια καφέ.

Πάνω από αυτά τα επίπεδα, λέει ο Giovannucci, οι άνθρωποι μπορεί να παρουσιάσουν νευρικότητα και αυξημένο καρδιακό ρυθμό – συμπτώματα που μπορεί να γίνουν αισθητά κατά τη διάρκεια μιας κρίσης άγχους, λέει. Τα άτομα με υποκείμενη διαταραχή πανικού ή άγχους διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο να εμφανίσουν αυτές τις αρνητικές παρενέργειες.

Δύο έως τρία φλιτζάνια την ημέρα φαίνεται γενικά να είναι το ιδανικό σημείο για να αποκομίσει κανείς τα οφέλη του καφέ χωρίς να βιώνει τα μειονεκτήματά του, λέει ο Hayes. Αλλά η ιδανική ποσότητα είναι διαφορετική για κάθε άνθρωπο.

Είναι σημαντικό να ακούτε το σώμα σας, λέει η Nyemb-Diop. Οι άνθρωποι έχουν διαφορετικά επίπεδα ευαισθησίας στην καφεΐνη, υπογραμμίζει, και κάποιοι μπορεί να αισθάνονται νευρικότητα μετά από ένα φλιτζάνι, ενώ άλλοι μπορεί να αισθάνονται καλύτερα μετά από τρία φλιτζάνια.

Η ακραία πρόσληψη καφεΐνης μπορεί να έχει πολύ πιο σοβαρές επιπτώσεις. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων, έχουν παρατηρηθεί τοξικές επιδράσεις της καφεΐνης, όπως επιληπτικές κρίσεις, με την ταχεία κατανάλωση 1.200 mg καφεΐνης ταυτόχρονα. Ως εκ τούτου, ο οργανισμός σημειώνει ότι τα καθαρά και ιδιαίτερα συμπυκνωμένα προϊόντα καφεΐνης, όπως αυτά που περιέχονται σε σκόνες καφεΐνης ή ενεργειακά ποτά, αποτελούν σημαντική απειλή για τη δημόσια υγεία.

Με πληροφορίες από Guardian