Όταν ο Αμερικανός πιανίστας και συνθέτης της τζαζ, Thelonious Monk, είχε πει κάποτε πως «ο πιο δυνατός θόρυβος στον κόσμο είναι η σιωπή», σίγουρα δεν είχε στο μυαλό του μια συγκεκριμένη συνήθεια των ανθρώπων για να αντιμετωπίσουν έναν καβγά ή μια διαφωνία στις σχέσεις τους.

Ο λόγος για τη σιωπηλή αντιμετώπιση (silent treatment), όταν δηλαδή ένα άτομο αρνείται σκόπιμα να επικοινωνήσει με την άλλη πλευρά – ή σε ορισμένες περιπτώσεις, αγνοεί επιδεικτικά ακόμα και την παρουσία της.

«Είναι ένας κοινός ελιγμός που χρησιμοποιείται σε κάθε είδους σχέσεις», λέει ο Kipling Williams, ομότιμος καθηγητής ψυχολογικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Purdue, ο οποίος έχει μελετήσει τα αποτελέσματα της σιωπηλής αντιμετώπισης για περισσότερα από 30 χρόνια.

Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ το αποκαλούν «θορυβώδη σιωπή». Συμβαίνει όταν ένα άτομο προσπαθεί, με προφανή τρόπο, να δείξει στην άλλη πλευρά ότι την αγνοεί – όπως με μια θεατρική έξοδο από το δωμάτιο όταν μπαίνει το άλλο άτομο.

Διαβασε ακομα

Πώς το ρίσκο στο σεξ μπορεί να προκαλέσει άνοια

Η χρήση της σιωπηλής αντιμετώπισης είναι δελεαστική γιατί μπορεί να σε κάνει να αισθανθείς καλά, προσωρινά, και να πειράξει πραγματικά τον άλλον, εξηγεί η Έριν Ένγκλ, ψυχολόγος στο Ιατρικό Κέντρο Irving του Πανεπιστημίου NewYork-Presbyterian/Columbia. Πρόσθεσε, ωστόσο, πως μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες στη σχέση.

Ορισμένοι πιστεύουν ότι η σιωπηλή αντιμετώπιση είναι ένας πιο ήπιος τρόπος για να βγεις από έναν καβγά, αναφέρει ο Dr. Gail Saltz, κλινικός αναπληρωτής καθηγητής ψυχιατρικής στο Νοσοκομείο NewYork-Presbyterian.

Αλλά δεν είναι, καθιστά σαφές: «Η σιωπηλή αντιμετώπιση είναι μια τιμωρία, είτε το αναγνωρίζετε στον εαυτό σας είτε όχι».

Για το άλλο άτομο που έχει αγνοηθεί, δημιουργεί «άγχος και φόβο και αισθήματα εγκατάλειψης», ενώ συχνά προκαλεί έναν «καταρράκτη αυτοαμφιβολίας, αυτοκατηγορίας και αυτοκριτικής».

«Και πονάει», προσθέτει ο Dr. Williams. Η έρευνά του έδειξε ότι ο αποκλεισμός και η παράβλεψη ενεργοποιεί τις ίδιες περιοχές πόνου στον εγκέφαλο με τον σωματικό πόνο. «Έτσι δεν είναι μόνο μεταφορικά επώδυνο, αλλά ανιχνεύεται ως πραγματικός πόνος από τον εγκέφαλο», είπε.

Εάν αισθάνεστε συναισθηματικά φορτισμένοι, ζητήστε αντ’ αυτού ένα διάλειμμα, συμβουλεύει ο Dr. Williams. Μπορείς να πεις: «Δεν μπορώ να σου μιλήσω αυτήν τη στιγμή, είμαι τόσο αναστατωμένος/η. Θα πάω μια βόλτα και θα επιστρέψω σε μια ώρα».

Δώστε ακριβή χρόνο πότε θα επιστρέψετε και θα είστε πρόθυμοι να μιλήσετε, ώστε να μην αφήνετε το ζήτημα στον αέρα, λέει ο James Wirth, αναπληρωτής καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο στο Νιούαρκ, ο οποίος μελετά τον αποκλεισμό. Η ασάφεια, είπε, είναι μέρος αυτού που κάνει τη σιωπηλή αντιμετώπιση «πραγματικά θανατηφόρα».

Και να θυμάστε: Ενώ η σιωπηλή αντιμετώπιση μπορεί να σας δώσει μια αίσθηση δύναμης και ελέγχου, σύμφωνα με τον Dr. Williams, είναι επίσης εξαντλητικό. Χρειάζεται δουλειά για να επιβληθεί «αυτή η συμπεριφορά που είναι ασυνήθιστη και αντίθετη με τους κανόνες», εξήγησε, «έτσι χρειάζεται πολλή γνωστική προσπάθεια και πολλή συναισθηματική προσπάθεια».

Τι να κάνεις αν βιώνεις σιωπηλή αντιμετώπιση

Δεν υπάρχει πολλή βιβλιογραφία σχετικά με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο να σπάσεις τη σιωπή, σημειώνει ο Dr. Wirth. Η μόνη αληθινή πρόταση που βασίζεται στην έρευνα, είπε, είναι ότι πρέπει να σταματήσει.

Εάν το θέλετε, προτείνει, γράψτε ένα σημείωμα ή απευθύνετε μια έκκληση απευθείας στο άτομο αντί να παρατείνετε τη σιωπή.

Για να αποκαταστήσετε την επικοινωνία, προσπαθήστε να επιστρατεύσετε την ενσυναίσθησή σας, λέει ο Dr. Saltz. Αν και παραδέχτηκε ότι αυτό θα ήταν δύσκολο. «Σκέφτεσαι, “Γιατί δεν μπορούν απλώς να μου μιλήσουν;”. Όπως και, “Αυτό είναι τρομερό, δεν τους ενδιαφέρει”».

Δεν είναι ωστόσο απαραίτητα αλήθεια. Μπορεί να βρισκόταν σε κατάσταση στρες, είπε. «Στην πραγματικότητα δεν είναι εύκολο γι΄ αυτούς», λέει. «Είναι δύσκολο γι΄ αυτούς».

Ο Dr. Saltz προτείνει να πλησιάσετε το άλλο άτομο με ειλικρίνεια και περιέργεια χρησιμοποιώντας το ακόλουθο σενάριο: «Με κάνει να νιώθω ότι δεν μπορούμε να προχωρήσουμε όταν με αντιμετωπίζεις σιωπηλά. Θέλω να καταλάβω τι συμβαίνει. Δεν θέλω να νιώθεις αναστάτωση. Θέλω να βελτιώσω τα πράγματα μεταξύ μας. Και χρειάζομαι περισσότερες πληροφορίες για το τι σου συμβαίνει ώστε να το κάνω».

Διαβασε ακομα

Τα αναψυκτικά διαίτης είναι μια μεγάλη απάτη. Τι προκαλούν στον εγκέφαλό σου

Και ενώ πολλοί από εμάς μπορεί να έχουμε χρησιμοποιήσει τη σιωπηλή αντιμετώπιση κάποια στιγμή, ο Dr. Saltz υπογραμμίζει ότι όταν ένας σύντροφος χειρίζεται χρόνια και συχνά όλες τις συγκρούσεις με αυτόν τον τρόπο, τότε «είναι δίκαιο να το χαρακτηρίσουμε ως συναισθηματική κακοποίηση».

Σε μια στιγμή ηρεμίας, ζητήστε έτσι από τον σύντροφό σας να σκεφτεί άλλους τρόπους επίλυσης των διαφορών.

Εάν αυτό δεν έχει αποτέλεσμα, λέει ο Dr. Engle, μπορείτε να προτείνετε να συμβουλευτείτε και οι δυο έναν ειδικό, ώστε να μάθετε πιο αποτελεσματικούς τρόπους αντιμετώπισης των διαφωνιών και της συναισθηματικής υπερέντασης.

Εάν ο σύντροφός σας δεν είναι πρόθυμος ούτε γι΄ αυτό, πηγαίνετε μόνοι σας, «ώστε να ξετυλίξετε τον ρόλο που παίζετε στην αλληλεπίδραση και να λάβετε καθοδήγηση για το πώς να διαχειριστείτε τη σιωπηλή αντιμετώπιση όταν σας συμβαίνει».

Πρέπει να γίνει απόλυτα κατανοητό ότι η χρήση της σιωπής σε μία διαφωνία δεν είναι ένας παραγωγικός τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος. Η σαφής και άμεση επικοινωνία ωστόσο είναι. Όπως και ο πιο σωστός και απαραίτητος τρόπος διαχείρισης των συγκρούσεων στις υγιείς σχέσεις.

Με πληροφορίες από New York Times