Οι άνθρωποι που περνούν περισσότερο χρόνο σκρολάροντας στο κινητό τους ή κοιτάζοντας μια οποιαδήποτε άλλη οθόνη στο κρεβάτι είναι πιο πιθανό να αναφέρουν αϋπνία και προβλήματα με τον ύπνο τους, σύμφωνα με νέα μελέτη, η οποία βασίζεται σε μια νορβηγική έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε πάνω από 45.000 φοιτητές.

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι κάθε επιπλέον ώρα χρόνου οθόνης συνδέεται με αύξηση του κινδύνου αϋπνίας κατά 63%, ενώ μειώνει τον ύπνο κατά 24 λεπτά.

Ωστόσο, οι ερευνητές διευκρίνισαν ότι έχουν καταγράψει μόνο μια συσχέτιση μεταξύ της χρήσης οθονών και της χαμηλότερης ποιότητας ύπνου, χωρίς να έχουν αποδείξει ότι η πρώτη προκαλεί τη δεύτερη.

Πάντως, οι ειδικοί λένε ότι το να αφήσει κάποιος το τηλέφωνο του στην άκρη και να επιλέξει να κάνει κάτι χαλαρωτικό, καθιερώνοντας μια ρουτίνα, μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση του ύπνου.

Τι έχει σημασία: τι κάνεις ή πόση ώρα;

Οι ερευνητές που πραγματοποίησαν τη μελέτη, βασισμένη σε εθνικά αντιπροσωπευτικά δεδομένα από φοιτητές ηλικίας 18-28 ετών που συλλέχθηκαν το 2022, ήθελαν να εξετάσουν τη σύνδεση μεταξύ του χρόνου που περνάει κανείς χρησιμοποιώντας οθόνες στο κρεβάτι και των προτύπων ύπνου.

Επιπλέον, επιχείρησαν να εξετάσουν τη διαφορά στον αντίκτυπο στον ύπνο από τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σε σχέση με άλλες δραστηριότητες με οθόνες.

Η Dr. Gunnhild Johnsen Hjetland από το Νορβηγικό Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας, επικεφαλής της έρευνας – η οποία δημοσιεύθηκε σε επιστημονικό περιοδικό της Frontiers – ανέφερε ότι ο τύπος δραστηριότητας σε μία οθόνη φαίνεται να έχει λιγότερο αντίκτυπο από τον συνολικό χρόνο που περνά κάποιος μπροστά σε αυτή.

«Δεν βρήκαμε σημαντικές διαφορές μεταξύ των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και άλλων δραστηριοτήτων με οθόνες, υποδεικνύοντας ότι η χρήση οθονών καθαυτή είναι ο κύριος παράγοντας για τη διαταραχή του ύπνου», λέει η Dr. Hjetland.

Διαβασε ακομα

Γιατί κάνουμε τα πάντα για να καταστρέψουμε το υπέρτατο αγαθό του ύπνου

Ύπνος ή μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Η έρευνα ρωτούσε τους συμμετέχοντες αν χρησιμοποιούσαν ψηφιακά μέσα στο κρεβάτι. Οι επιλογές περιλάμβαναν παρακολούθηση ταινιών ή τηλεόρασης, σκρολάρισμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πλοήγηση στο διαδίκτυο και παιχνίδια.

Ανάμεσα σε εκείνους που δήλωσαν ότι χρησιμοποιούσαν οθόνες στο κρεβάτι πριν από τον ύπνο, το 69% είπε ότι χρησιμοποιούσαν ταυτόχρονα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καθώς και άλλες δραστηριότητες με οθόνη.

Οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν επίσης πόσες νύχτες την εβδομάδα ασχολούνταν με αυτές τις δραστηριότητες και για πόσο χρόνο, καθώς και πόσο συχνά είχαν δυσκολία να κοιμηθούν ή να παραμείνουν κοιμισμένοι, να ξυπνούν νωρίς ή να νιώθουν κουρασμένοι.

Η μελέτη εντόπισε εκείνους που δήλωσαν ότι αντιμετώπιζαν τέτοια προβλήματα τουλάχιστον τρεις νύχτες ή ημέρες την εβδομάδα, για τουλάχιστον τρεις μήνες, ως άτομα με αϋπνία.

Αν και η μελέτη βρήκε σύνδεση μεταξύ της χρήσης οθονών στο κρεβάτι και των αναφορών για διαταραχές ύπνου ή αϋπνίας, οι ερευνητές αναφέρουν ότι αυτό δεν σημαίνει ότι είναι η αιτία.

«Αυτή η μελέτη δεν μπορεί να προσδιορίσει την αιτιότητα – για παράδειγμα, αν η χρήση οθόνης προκαλεί αϋπνία ή αν οι φοιτητές με αϋπνία χρησιμοποιούν περισσότερο οθόνες», λέει η Dr. Hjetland.

Ο Joshua Piper, ωστόσο, κλινικός γιατρός ύπνου αναφέρει ότι η μελέτη παρέχει πολύτιμα στοιχεία για την αρνητική επίδραση της χρήσης ηλεκτρονικών συσκευών στον ύπνο.

«Κλέβει τόσο την ευκαιρία όσο και την ποιότητα του ύπνου, γι’ αυτό μερικοί δυσκολεύονται να κοιμηθούν, ενώ άλλοι να παραμείνουν κοιμισμένοι», αναφέρει στο BBC.

Αν και οι άνθρωποι μπορεί να προσπαθήσουν να μειώσουν την επίδραση μειώνοντας τη φωτεινότητα της οθόνης ή χρησιμοποιώντας τη νυχτερινή λειτουργία, ο Piper λέει ότι προηγούμενες μελέτες υποδεικνύουν ότι η κύρια αιτία διαταραχής του ύπνου είναι η κύλιση και η αλληλεπίδραση με μια συσκευή.

Διαβασε ακομα

Έχεις αϋπνίες; Δοκίμασε να κάνεις λίγη γυμναστική

Συμβουλές για καλύτερο ύπνο

Η διαταραχή ύπνου είναι ένα από τα πολλά προβλήματα που οι άνθρωποι έχουν αναφέρει ότι βιώνουν – ιδιαίτερα μετά τη χρήση τηλεφώνου αργά το βράδυ και το doomscrolling, δηλαδή τις συνεχείς αρνητικές ειδήσεις στα κοινωνικά δίκτυα.

Ενώ η πρακτική αυτή είναι κοινή, η πραγματική επίδραση της χρήσης κοινωνικών μέσων στο κρεβάτι στη σωματική και ψυχική υγεία παραμένει αμφιλεγόμενη.

Οι ειδικοί, πάντως, συνιστούν να σταματούν οι άνθρωποι τη χρήση ψηφιακών συσκευών λίγο πριν κοιμηθούν. Επιπλέον, λένε ότι η καθιέρωση μιας ρουτίνας, πηγαίνοντας στο κρεβάτι και ξυπνώντας την ίδια ώρα κάθε μέρα, μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση του ύπνου.

Οι οργανισμοί για την ψυχική υγεία Mind και Rethink προτείνουν κάτι χαλαρωτικό πριν από τον ύπνο, όπως ασκήσεις αναπνοής, διάβασμα βιβλίου ή ένα χαλαρωτικό μπάνιο. Επιπλέον, συνίσταται η αποφυγή της καφεΐνης, του αλκοόλ ή των πλούσιων σε λιπαρά γευμάτων.

Διαβασε ακομα

Ο καλύτερος ύπνος είναι με λούτρινο όσων χρόνων κι αν είσαι

Επιπλέον, η θεραπεύτρια ύπνου Dr. Kat Lederle αναφέρει πως η έκθεση στο φυσικό φως της ημέρας, ιδιαίτερα το πρωί, είναι ζωτικής σημασίας για να βοηθήσει στη ρύθμιση του εσωτερικού μας βιολογικού ρολογιού.