Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σε forum, πολλοί χρήστες πάσχοντες από ημικρανία μοιράζονται τις δυσάρεστες εμπειρίες τους. Μερικοί από αυτούς έχουν μία ασυνήθιστη λύση. Όταν αρχίζει η ημικρανία τους, ξαπλώνουν και δένουν απαλά έναν δονητή στο μέτωπό τους. Ορκίζονται ότι προσφέρει άμεση ανακούφιση από τον πόνο.

Αν και αντισυμβατική, η ιδέα αυτή έχει ιστορικές ρίζες. Το 1892, ο νευρολόγος Jean-Martin Charcot παρατήρησε ότι οι ασθενείς με Πάρκινσον παρουσίαζαν βελτίωση του τρόμου τους μετά από παρατεταμένες βόλτες με άμαξα.

Το απέδωσε αυτό στις ρυθμικές δονήσεις και δημιούργησε μια «fauteuil trepidant» – μια κουνιστή καρέκλα, η οποία αναπαρήγαγε την κίνηση. Ο μαθητής του, Georges Gilles de la Tourette, επέκτεινε αργότερα την τεχνική για τη θεραπεία των ημικρανιών χρησιμοποιώντας ένα κράνος που παράγει δονήσεις. Και οι δύο θεραπείες παρείχαν «ένα ισχυρό ηρεμιστικό για το νευρικό σύστημα», έγραψε ο Charcot.

Θεραπεία με δονήσεις;

Αν κι αυτές οι πρώιμες εφευρέσεις έπεσαν σε δυσμένεια, πρόσφατες μελέτες επανεξετάζουν τις δυνατότητες της θεραπείας με δονήσεις για τη θεραπεία των ημικρανιών και αρχίζουν να αποκαλύπτουν γιατί η δόνηση μπορεί να είναι η επανάσταση που αναζητούσαν οι πάσχοντες από ημικρανίες.

«Μερικοί από τους ανθρώπους που χρησιμοποιούν τη δόνηση ως θεραπεία για την ημικρανία βιώνουν τεράστια οφέλη, είναι πολύ συναρπαστικό να το βλέπεις», λέει ο Tie-Quang Li στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα στη Στοκχόλμη της Σουηδίας, ο οποίος έχει ερευνήσει τις επιδράσεις της δόνησης στις ημικρανίες».

Παρά το γεγονός ότι οι ημικρανίες επηρεάζουν περίπου 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους παγκοσμίως, γνωρίζουμε πολύ λίγα για το πώς προκαλούνται ή πώς αντιμετωπίζονται. Οι ημικρανίες ξεκινούν συνήθως με μια αύρα – οπτικές διαταραχές όπως φώτα που αναβοσβήνουν ή λαμπερές κηλίδες – που ακολουθούνται από πόνο, θολή όραση, ναυτία και ευαισθησία στο φως.

Τα ακριβή αίτια της ημικρανίας παραμένουν ασαφή, ωστόσο, η εστίαση έχει μετατοπιστεί από τις πρώτες θεωρίες που έριχναν την ευθύνη στα διατεταμένα αιμοφόρα αγγεία στο ρόλο του υποθαλάμου, μιας δομής του εγκεφάλου που εμπλέκεται με τα μηνύματα πόνου, και στη φλεγμονή των μηνίγγων, των τριών στρωμάτων ιστού που προστατεύουν τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό. Τα σημερινά φάρμακα για την ημικρανία συστέλλουν τα αιμοφόρα αγγεία ή μπλοκάρουν τους υποδοχείς στο δίκτυο πόνου, αλλά δεν λειτουργούν για όλους και μπορεί να προκαλέσουν παρενέργειες.

Αυτό έχει οδηγήσει πολλούς να εξερευνήσουν εναλλακτικές θεραπείες, όπως η θεραπεία με δονήσεις. Τα διαδικτυακά φόρουμ είναι γεμάτα από παρόμοιες ιστορίες. «Έκανα μασάζ στον αυχένα μου με έναν δονητή και μου αφαίρεσε εντελώς τον πόνο της ημικρανίας που με ταλαιπωρούσε για χρόνια», έγραψε ένας χρήστης του Reddit.

Τι δείχνουν νέες έρευνες

Ενώ ορισμένες έρευνες υποστηρίζουν ότι η δόνηση απλώς αποσπά την προσοχή από τον πόνο, πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι συμβαίνουν πολλά περισσότερα. Στην πρώτη δοκιμή του είδους της, οι Jan-Erik Juto και Rolf Hallin στο Ινστιτούτο Karolinska εισήγαγαν έναν καθετήρα με ένα δονούμενο μπαλόνι στο ρουθούνι των πασχόντων από ημικρανία κατά την έναρξη μιας κρίσης. Οι εθελοντές κατέγραψαν τον πόνο τους από την ημικρανία πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη 15λεπτη θεραπεία.

Η μικρή πιλοτική μελέτη ήταν πολλά υποσχόμενη: 17 από τα 18 άτομα ανέφεραν τουλάχιστον 50% ανακούφιση από τον πόνο, σε σύγκριση με τρία από τα 17 άτομα που έλαβαν θεραπεία με placebo.

Στην εργασία, οι Juto και Hallin εικάζουν ότι η ρινική δόνηση στοχεύει σε μια συλλογή νευρικών κυττάρων που ονομάζεται sphenopalatine ganglion ή SPG. Το SPG βρίσκεται ακριβώς κάτω από τη ρινική μεμβράνη και συνδέεται με τον υποθάλαμο. Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης ημικρανίας, ο υποθάλαμος πιστεύεται ότι χάνει τον έλεγχο μιας συλλογής δομών στον εγκέφαλο που ονομάζεται μεταιχμιακό σύστημα, το οποίο επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο ένα άτομο ανταποκρίνεται στον πόνο. Διεγείροντας το SPG και έμμεσα τον υποθάλαμο, η δόνηση μπορεί να βοηθήσει στην αποκατάσταση του ελέγχου.

Διαβασε ακομα

Γιατί ο φετινός χειμώνας θα είναι πιο κρύος, πότε θα κάνει 32άρια στην Αθήνα

Περαιτέρω έρευνα του Juto και των συνεργατών του υποστηρίζει αυτή την ιδέα. Κατά τη σάρωση των εγκεφάλων των ανθρώπων κατά τη διάρκεια της θεραπείας, έδειξαν ότι η ρινική δόνηση διαμορφώνει τη δραστηριότητα στο μεταιχμιακό σύστημα. Ο Tie-Quang Li, ο οποίος συμμετείχε στην εργασία, λέει ότι διαπίστωσαν επίσης ότι η δόνηση παρεμβαίνει στη δραστηριότητα του τρίδυμου νεύρου. Αυτό το νεύρο στέλνει μηνύματα μεταξύ του προσώπου και του εγκεφάλου και πιστεύεται ότι απελευθερώνει χημικές ουσίες που επηρεάζουν τις μήνιγγες και προάγουν τις ημικρανίες.

Η παρέμβαση στη δραστηριότητα του νεύρου μπορεί να βοήθησε στη μείωση της φλεγμονής των μηνίγγων και του πόνου, λέει ο Li. Η σουηδική εταιρεία ιατρικής τεχνολογίας Chordate Medical αναπτύσσει τώρα μια συσκευή που βασίζεται σε αυτό το έργο.

Εν τω μεταξύ, ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι η προσέγγιση DIY μπορεί επίσης να αποφέρει οφέλη. Η Adriana LaGier από το Πανεπιστήμιο Grand View στην Αϊόβα ενδιαφέρθηκε για την τεχνική του δονητή στο κεφάλι, αφού άκουσε φίλους της να λένε ότι σταμάτησε τον πόνο από τις ημικρανίες. «Ήθελα να καταλάβω τι συμβαίνει», λέει.

Η ομάδα της LaGier εξέτασε τον τρόπο με τον οποίο ένα ανθρώπινο κύτταρο αντιδρά όταν κουνιέται από τη δόνηση των επιθηλιακών κυττάρων, του πιο κοινού τύπου ανθρώπινων κυττάρων, τα οποία βρίσκονται σε όλο το σώμα και τον εγκέφαλο. Μόλις 15 λεπτά δόνησης προκάλεσαν τη συρρίκνωση των κυττάρων και την απόσυρση των μικροβελόνων τους -των κλώνων που μοιάζουν με δάχτυλα και κανονικά προεξέχουν από την επιφάνεια του κυττάρου. Επέστρεψαν στο κανονικό τους σχήμα μετά τη διακοπή των δονήσεων. «Σκεφτείτε την ημικρανία ως ένα αρχιτεκτονικό πρόβλημα», λέει ο LaGier. Ο εγκέφαλος παθαίνει σαν μια «φλεγμονή», με χιλιάδες κύτταρα να σπεύδουν στους μήνιγγες, οι οποίοι διαστέλλονται και ενεργοποιούν τα νεύρα να εκτοξεύουν σήματα πόνου. Υποστηρίζει ότι καθώς η δόνηση κάνει τα κύτταρα μικρότερα, καταλαμβάνουν λιγότερο χώρο και μειώνουν την πίεση στους μήνιγγες, με αποτέλεσμα να μην προκαλούν πλέον επώδυνη αντίδραση.

Καλύτερη ποιότητα ζωής

Αυτήν την εβδομάδα, τα αποτελέσματα μιας έρευνας του βρετανικού οργανισμού Migraine Trust έδειξαν πόσο σημαντικό είναι να αυξήσουμε την κατανόησή μας για τις ημικρανίες: το 89% των ατόμων με την πάθηση δήλωσαν ότι η ψυχική τους υγεία έχει επηρεαστεί ως αποτέλεσμα και το 34% δήλωσαν ότι έχουν σκέψεις αυτοκτονίας λόγω ημικρανιών.

«Τα συμπτώματα της ημικρανίας μπορεί να είναι εξουθενωτικά», λέει η Kate Sanger, επικεφαλής πολιτικής στο Trust. «Προς το παρόν δεν υπάρχουν ουσιαστικά στοιχεία γύρω από τις δονήσεις για την ανακούφιση του πόνου κατά τη διάρκεια μιας κρίσης, ωστόσο γνωρίζουμε ότι πολλοί άνθρωποι βρίσκουν τις δικές τους θεραπείες αυτοφροντίδας για να συμπληρώσουν τα συνταγογραφούμενα φάρμακα».

Αν και απαιτούνται μεγαλύτερες δοκιμές, ο LaGier είναι βέβαιος ότι η δόνηση θα μπορούσε να αποτελέσει μια πολύτιμη, μη επεμβατική επιλογή για την ανακούφιση από την ημικρανία. «Οι άνθρωποι με ημικρανίες δεν ψάχνουν πάντα για θεραπεία – απλά θέλουν μια καλύτερη ποιότητα ζωής», λέει. Αν η δόνηση προσφέρει έναν απλό, οικιακό τρόπο διαχείρισης των συμπτωμάτων, ίσως αξίζει να της δώσουμε μια δίκαιη ευκαιρία.

Με πληροφορίες από The Wired