Πηγή: unsplash
Μεγέθυνση κειμένου
Το 1 έως 5% του πληθυσμού επηρεάζεται από αυτή τη νέα διατροφική διαταραχή που προσβάλλει κυρίως παιδιά, γι’ αυτό και είναι εξαιρετικά ανησυχητική
Έχεις παρατηρήσει στο φιλικό ή οικογενειακό σου περιβάλλον κάποιο παιδί που να τρώει τόσο λίγα φαγητά που να μπορείς να τα μετρήσεις στα δάχτυλα του ενός χεριού; Αν ναι, ίσως να σου έχει περάσει από το μυαλό ότι το κάνει από πείσμα, είτε επειδή είναι πολύ επιλεκτικό σε αυτά που τρώει.
Όμως όχι. Το πιθανότερο είναι να έχει AFRID, μια διατροφική διαταραχή που μάλλον δεν έχεις ακούσει. Στα ελληνικά λέγεται διαταραχή αποφυγής/περιοριστικής πρόσληψης τροφίμων και είναι μια «σιωπηλή διατροφική διαταραχή, επειδή συζητείται και μελετάται ελάχιστα, σύμφωνα με τον Δρ Stuart Murray, αναπληρωτή καθηγητή ψυχιατρικής και επιστημών συμπεριφοράς στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας και διευθυντή του Εργαστηρίου Μεταφραστικής Έρευνας στις Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής.
Σε αντίθεση με τις άλλες διατροφικές διαταραχές, όπως η ανορεξία ή η νευρική βουλιμία, αυτή η διάγνωση δεν αφορά το σχήμα ή το μέγεθος του σώματος, σύμφωνα με την η Kate Dansie, κλινική διευθύντρια του Κέντρου Διατροφικών Διαταραχών στο Rockville του Maryland.
Σύμφωνα μάλιστα με μελέτη, η συγκεκριμένη διαταραχή επηρεάζεται έντονα από γενετικούς παράγοντες.
Αντίθετα, τα άτομα με ARFID νιώθουν ασφαλή να καταναλώσουν πολύ περιορισμένα τρόφιμα, κάτι που είναι εξουθενωτικό και μπορεί να προκαλέσει μακροχρόνια προβλήματα υγείας.
Η διάγνωση AFRID είναι νέα και προστέθηκε στην πέμπτη έκδοση του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου Ψυχικών Διαταραχών, DSM-5, μόλις το 2013. (Το DSM είναι το εγχειρίδιο που χρησιμοποιούν οι επαγγελματίες υγείας ως έγκυρο οδηγό για τη διάγνωση των ψυχικών διαταραχών).
Τι είναι η ARFID
Αντί να περιορίζουν τις θερμίδες τους ή το θρεπτικό τους περιεχόμενο, τα άτομα με ARFID συχνά περιορίζουν τα τρόφιμά τους με βάση τις αισθητηριακές προτιμήσεις τους ή με βάση την υφή της τροφής, σύμφωνα με τον Murray.
«Ένα άτομο συνήθως περιορίζει την ποικιλία και τον όγκο των τροφίμων, επειδή έχει απίστευτα εξουθενωτικές πεποιθήσεις σχετικά με τη σύνθεσή τους», πρόσθεσε, παραθέτοντας για παράδειγμα ότι κάποιος δεν καταναλώνει τρόφιμα που έχουν μια συγκεκριμένη υφή, μια συγκεκριμένη μυρωδιά, μια συγκεκριμένη γεύση, ακόμη και τρόφιμα συγκεκριμένης μάρκας.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα άτομα με ARFID είχαν μια τραυματική εμπειρία με το φαγητό, όπως πνιγμό, γεγονός που προκαλεί μεγαλύτερη επαγρύπνηση, δήλωσε ο Murray.
Άλλες φορές, τα άτομα με αυτή την πάθηση δεν φαίνεται να έχουν χαμηλή επιθυμία για φαγητό και υψηλό άγχος γύρω από το φαγητό, είπε.
Ένας άκαμπτος ή φοβισμένος από τις αλλαγές τύπος προσωπικότητας μπορεί επίσης να συμβάλει στα συμπτώματα του ARFID, δήλωσε ο Murray.
Είναι σαν το επιλεκτικό φαγητό;
Πολλά παιδιά είναι επιλεκτικά και προσπαθούν να αποφύγουν να φάνε κάποια λαχανικά ή άλλα τρόφιμα, αλλά αυτό δεν είναι το ίδιο με το ARFID, δήλωσε η Dansie.
Ένας τρόπος για να εντοπίσει κανείς τη διαφορά είναι το επίπεδο της εξασθένησης και του άγχους που έρχεται με την αντιμετώπιση ενός νέου τροφίμου, δήλωσε ο Murray.
«Κάποιος που τρώει επιλεκτικά μπορεί να είναι σε θέση να φάει τη γαρνιτούρα από ένα συγκεκριμένο φαγητό στο πιάτο του ή μπορεί να είναι σε θέση να φάει λίγο από αυτό», είπε. «Κάποιος με ARFID μπορεί να μην είναι σε θέση να φάει τίποτα από ό,τι υπάρχει στο πιάτο, αν εκεί υπάρχει ένα τρόφιμο που θεωρείται μη αποδεκτό».
Και δεν είναι μόνο μια χούφτα τρόφιμα που δεν τρώνε τα άτομα με ARFID, δήλωσε η Dansie. Συχνά, τα άτομα με αυτή την πάθηση έχουν μια λίστα με μόλις πέντε ή δέκα τρόφιμα που αισθάνονται άνετα να τρώνε, πρόσθεσε.
Μια μεγαλύτερη επαγρύπνηση γύρω από τη γεύση μπορεί επίσης να έρθει με το ARFID, και πολλοί άνθρωποι με την πάθηση μπορούν να διακρίνουν μικρές διαφορές, όπως αν έχει αλλάξει η μάρκα της σάλτσας ζυμαρικών, πρόσθεσε ο Murray.
«Αυτό από μόνο του μπορεί να είναι αρκετά εξουθενωτικό για τους γονείς», είπε.
Η καλή σχέση με το φαγητό είναι θεμελιώδης
Η πάθηση ξεκινά συχνά στην παιδική ηλικία, αλλά το ARFID μπορεί να επηρεάσει άτομα όλων των ηλικιών, δήλωσε ο Murray. Και οι άνθρωποι μπορεί να βιώνουν συνέπειες καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους.
«Τα παιδιά μπορούν πραγματικά να πέσουν από την καμπύλη ανάπτυξής τους αρκετά γρήγορα», είπε. «Μπορούν να γίνουν μεταβολικά, διατροφικά ανισόρροπα πολύ γρήγορα, οπότε οι ιατρικές επιπτώσεις είναι αρκετά βαθιές».
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο περιορισμός γύρω από το φαγητό μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια βάρους ή νοσηλεία, δήλωσε ο Murray.
«Με κάθε είδους ψυχολογικό ή ψυχιατρικό ζήτημα, η (ένδειξη προβλήματος) είναι πάντα όταν επηρεάζει το παιδί και την οικογένεια», δήλωσε η Dansie. «Όταν ο αντίκτυπος είναι σημαντικός, τότε είναι που ανησυχούμε».
Μπορεί να υπάρχουν και κοινωνικές επιπτώσεις.
«Αυτό μπορεί να απομονώσει πολύ τους ανθρώπους», δήλωσε ο Murray. «Τα παιδιά γίνονται εξαιρετικά ανήσυχα όταν πηγαίνουν σε πάρτι ή σε κάθε είδους κοινωνική εκδήλωση όπου σκέφτονται ότι μπορεί να μην ξέρουν τι θα είναι το φαγητό».
Συχνά, τα ζητήματα γύρω από το φαγητό και τη διατροφή επηρεάζουν πολλούς τομείς της ζωής ενός ατόμου, δήλωσε η Dansie.
«Αυτό που διαπίστωσα είναι ότι αν μπορείς να δεις τη σχέση ενός ατόμου με το φαγητό, μπορείς να δεις τη σχέση του με τα πάντα», είπε. «Είναι τόσο θεμελιώδες για την ευημερία να έχεις μια καλή σχέση με το φαγητό».
Το ARFID δεν είναι κάτι που τα παιδιά απλά ξεπερνούν, γι’ αυτό είναι σημαντικό να το προσεγγίζουμε με όσο το δυνατόν περισσότερη συμπάθεια και συμπόνια, πρόσθεσε.
Τι μπορείς να κάνεις
Παρόλο που υπάρχουν πολλά που πρέπει να μάθουν ακόμη οι ερευνητές για την ARFID, υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι, δήλωσε ο Murray.
«Το πρώτο πράγμα που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι η έγκαιρη παρέμβαση είναι καλύτερη, επειδή ο κατάλογος των τροφίμων που αποφεύγονται μπορεί να αυξηθεί εκθετικά», είπε.
Δεν υπάρχουν πολλά δεδομένα σχετικά με το αν η φαρμακευτική αγωγή είναι χρήσιμη, αλλά η θεραπεία – συμπεριλαμβανομένης της γνωστικής συμπεριφορικής θεραπείας ή CBT – έχει βοηθήσει πολλούς ανθρώπους.
Η θεραπεία για το ARFID συνήθως περιλαμβάνει μια καθοδηγούμενη έκθεση σε τρόφιμα, ώστε να μπορεί κανείς να ξαναμάθει τους συσχετισμούς με αυτά τα τρόφιμα και τελικά να μην τα αποφεύγει, δήλωσε ο Murray.
Στο σπίτι, υπάρχουν πράγματα που μπορούν να κάνουν οι οικογένειες για να στηρίξουν καλύτερα ένα παιδί με ARFID, όπως το να δίνουν προτεραιότητα στο να διασφαλίζουν ότι το παιδί παίρνει αρκετές θερμίδες πριν εστιάσουν στην επέκταση της ποικιλίας, δήλωσε η Dr. Nicole Stettler, κλινική εκτελεστική διευθύντρια των Υπηρεσιών Αποκατάστασης Διατροφικών Διαταραχών στο Rogers Behavioral Health.
Μπορείς επίσης να δώσεις στο παιδί σου εργαλεία, όπως χρονοδιακόπτες ή οπτικές υπενθυμίσεις για να φάει, και να δοκιμάσεις την «αλυσίδα τροφίμων», η οποία είναι μια στρατηγική που συνδυάζει νέα τρόφιμα με αυτά που ήδη ξέρει ότι του αρέσουν, είπε η ίδια.
Ως οικογένεια και φροντιστής κάποιου ατόμου με ARFID, είναι σημαντικό να θυμάσαι ότι δεν προσπαθούν να είναι δύσκολοι – αν και μπορεί να είναι απογοητευτικό να αισθάνεσαι ότι πρέπει να ευθυγραμμιστούν οι πλανήτες για να κυλήσει ομαλά ένα γεύμα, πρόσθεσε ο Murray.
«Είναι πραγματικά, πραγματικά απογοητευτικό, επειδή τις περισσότερες φορές οι πλανήτες δεν ευθυγραμμίζονται και δεν ξέρω τη φόρμουλα για να τον/την κάνω να φάει», είπε. Ωστόσο, είναι «πραγματικά επιζήμιο για κάθε παιδί με οποιαδήποτε ψυχιατρική διαταραχή αν νιώθει ότι τιμωρείται εξαιτίας της, οπότε είναι πολύ σημαντικό να μην τιμωρούμε και να υιοθετούμε μια υποστηρικτική στάση μεταξύ των γονέων».
Με πληροφορίες από CNN
Related
Νεοτερα
