Σε έναν κόσμο όπου το «μαζί» και η αλληλεγγύη είναι σχεδόν «ξεχασμένα», δεν μπορούμε παρά να αισθανθούμε δέος – και μπόλικη ανατριχίλα – από τις ορδές από κάμπιες οι οποίες, τις πρώτες κιόλας ημέρες της Άνοιξης, ξεχύθηκαν στην άσφαλτο, ευλαβικά στοιχισμένες, η μία πίσω από την άλλη, και απόλυτα συντονισμένες.

Προσπερνώντας με απάθεια τα πτώματα δεξιά κι αριστερά των συνθλιμμένων ομοτίμων τους – είτε από οχήματα είτε από παπούτσια πεζών, και με ξεκάθαρη άγνοια κινδύνου, οι κάμπιες πορεύονται – αργά και σταθερά – προς άγνωστη κατεύθυνση με την ελπίδα… ότι θα φτάσουν, κάποια στιγμή, στον τελικό τους προορισμό.

Κάτι που δεν μπορεί παρά να μας κάνει να αναρωτηθούμε – ενώ παράλληλα, ξύνόμαστε, κάνοντας δρασκελιές: «Μα πού στο καλό πάνε;».

500.000 τριχίδια έτοιμα για «επίθεση»

Η κάμπια των πεύκων (ή πευκοκάμπια) είναι ένα λεπιδόπτερο των ευρωπαϊκών δασών των κωνοφόρων. Στο αστικό περιβάλλον, και με περίπου 500.000 τριχίδια σε όλο τους το σώμα, οι συγκεκριμένες κάμπιες μπορούν να είναι από ενοχλητικές έως και άκρως επικίνδυνες, καθώς η παρουσία τους, συχνά, προκαλεί εξανθήματα σε μικρούς και μεγάλους – ακόμα και ασφυξία στα κατοικίδια ζώα.

Ο βιολογικός κύκλος του εντόμου ξεκινάει περίπου τον Αύγουστο, όταν τα ενήλικα αρσενικά ξεκινούν την αναζήτηση συντρόφου για αναπαραγωγή. Σχεδόν αμέσως μετά τη σύζευξη, το θηλυκό αποθέτει τα αβγά στις βελόνες των πεύκων, ενώ μετά την εκκόλαψη των ωών, οι προνύμφες περνούν πέντε συνολικά στάδια μέχρι να είναι έτοιμες για να γίνουν νύμφες.

Μετά, ωστόσο, το τρίτο προνυμφικό στάδιο και ιδιαίτερα στο πέμπτο, οι προνύμφες αποκτούν την ικανότητα να εκτοξεύουν τα τριχίδια από ειδικούς θύλακες που βρίσκονται στη ράχη τους, κάποια από τα οποία δημιουργούν αλλεργική αντίδραση μόλις έρθουν σε επαφή με το δέρμα.

Διαβασε ακομα

Μην ακούς όποιον σου λέει να μην ξύνεσαι όταν έχεις φαγούρα

Πού πάμε ρε παιδιά;

Αφού ολοκληρωθεί η ανάπτυξη της προνύμφης, στο πέμπτο προνυμφικό στάδιο, και εφόσον η θερμοκρασία του εδάφους είναι υψηλότερη από 10 °C, οι πιο ώριμες προνύμφες συγκεντρώνονται σε ένα σημείο του πεύκου και μόλις μια θηλυκήτεθεί επικεφαλής, ξεκινά μια μορφή «λιτανείας», όπου κάθε κάμπια ακολουθεί την άλλη, διατηρώντας επαφή με τη βοήθεια των τριχιδίων.

Η συγκεκριμένη «πομπή» έχει στόχο την αναζήτηση κατάλληλης θέσης για νύμφωση – ένα σημείο δηλαδή όπου θα πέφτει άπλετο το φως του ήλιου, με μαλακό έδαφος ώστε να είναι εύκολη η διείσδυση των προνυμφών μέσα σε αυτό.

Με την ολοκλήρωση της νύμφωσης, τα ενήλικα έντομα εξέρχονται από τη «φωλιά» που τα ίδια έφτιαξαν, περίπου τον Αύγουστο, ξεκινώντας έναν νέο βιολογικό κύκλο.

Ανατριχίλες, φαγούρα κι εξανθήματα

Οι κάμπιες διαθέτουν έναν εξαιρετικό αμυντικό μηχανισμό: όταν νιώσουν ότι απειλούνται, εκτοξεύουν στον αέρα τα μικροσκοπικά τους τριχίδια, τα οποία περιέχουν τοξίνη – κάτι που προκαλεί στον άνθρωπο, αλλά και στα ζώα διάφορα δερματικά συμπτώματα, όπως φαγούρα στο δέρμα και εξάνθηματα, αλλά και κνησμό στα μάτια ή προβλήματα με το αναπνευστικό.

Ακόμα και η επαφή με σημεία από τα οποία πέρασε η κάμπια (π.χ. τον κορμό ενός δέντρου), αφήνοντας τα τριχίδιά της, μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό. Επιπλέον, τα τριχίδια μεταφέρονται με τον αέρα και μπορεί να περάσουν εύκολα μέσα από τις ίνες των ρούχων.

Ταυτόχρονα, όταν κάποιος πάει να τρίψει τα μάτια του με χέρια που έχουν έρθει σε επαφή με τα τριχίδια, μπορεί να εμφανισθεί ερυθρότητα στα μάτια αλλά και πρήξιμο στα βλέφαρα.

Εξαιρετικά σπάνια, κυρίως σε άτομα με άσθμα ή άλλα αναπνευστικά προβλήματα, είναι η δύσπνοια από την εισπνοή των τριχιδίων της κάμπιας που κυκλοφορούν στον αέρα.

Διαβασε ακομα

Η κλιματική κρίση ευνοεί τα κουνούπια: Οι ασθένειες που μεταδίδουν

Προσέχουμε για να έχουμε

Ιδιαίτερα προσεχτικοί, αυτή την περίοδο, πρέπει να είναι οι γονείς. Το πιο σημαντικό είναι, τους πρώτους μήνες της Άνοιξης, να αποφεύγεται να πηγαίνουν βόλτες με τα παιδιά τους σε πάρκα όπου υπάρχουν πεύκα, ενώ είναι απαραίτητο να τα ενημερώσουν πως δεν πρέπει να αγγίζουν τις κάμπιες ή τις φωλιές τους.

Επιπλέον, μετά το παιχνίδι ή τη βόλτα σε περιοχή με κάμπιες, πρέπει να απομακρύνουμε τα ρούχα μας και να τα πλένουμε, ενώ ένα ντους με απαλό σαπούνι μπορεί εύκολα να απομακρύνει τα τριχίδια από το σώμα μας.

Τέλος, όσοι ασχολούνται με εξωτερικές εργασίες, ή αγαπούν την κηπουρική, είναι καλό να φορούν μακρυμάνικα ρούχα και να χρησιμοποιούν γάντια και γυαλιά, ενώ πάντα απευθυνόμαστε άμεσα στον δερματολόγο ή τον αλλεργιολόγο μας μόλις εκδηλωθούν ύποπτα συμπτώματα αλλεργίας.

Κατοικίδια και κάμπιες

Εκτός από τους ανθρώπους, τα κατοικίδια μάς – κυρίως οι σκύλοι και οι γάτες – επηρεάζονται, αυτή την εποχή, από τις κάμπιες – τις οποίες, συχνά, μπορεί να προσπαθήσουν να φάνε.

Για τον λόγο αυτό, βγάζουμε βόλτα το κατοικίδιό μας πάντα με λουρί και προσέχουμε τη διαδρομή που θα ακολουθήσουμε, αλλά και το ίδιο ώστε να μην έρχεται σε επαφή με το επιβλαβές έντομο.

Τα προειδοποιητικά σημάδια σε περίπτωση κατάποσης κάμπιας:

• Έντονο γλείψιμο των χειλιών
• Υπερβολική σιελόρροια (πολλά σάλια)
• Bήχας ή ήχος σα να προσπαθεί να βγάλει κάτι από το λαιμό του το ζώο
• Τρίψιμο του στόματος με τις πατούσες
• Πρησμένη γλώσσα
• Εμετός
• Δύσπνοια

Η θεραπεία για ένα κατοικίδιο ζώο που εκτίθεται σε κάμπιες είναι κυρίως συμπτωματική και υποστηρικτική και περιλαμβάνει, καλό ξέπλυμα του στόματος, κρύες κομπρέσες, χορήγηση αναλγητικών, αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, καθώς και φαρμάκων για τον έλεγχο των αντιδράσεων υπερευαισθησίας.

Το κλειδί, λοιπόν, είναι η πρόληψη: καθαρίζουμε πάντα τις πατούσες του σκύλου μας μετά τη βόλτα και χρησιμοποιούμε αυτοκόλλητη ταινία στα πέλματα για απομάκρυνση τυχόν τριχιδίων που μπορεί να πάτησε στο έδαφος – ή ιδανικά χρησιμοποιούμε ειδικά υποδήματα σκύλων τα οποία πλένουμε καλά, μετά τον περίπατο.

Διαβασε ακομα

Κι όμως, οι δηλητηριώδεις κάμπιες θα μπορούσαν να σώσουν τους ανθρώπους

Στην περίπτωση που αντιληφθούμε πως το κατοικίδιό μας έχει έρθει σε επαφή με κάμπιες ή παρατηρούμε ύποπτα σημάδια, καλούμε τον κτηνίατρό μας και ζητάμε να τον επισκεφθούμε άμεσα.

Εξάλλου, οι πρισσότεροι ανυπομονούσαμε να φύγει ο χειμώνας… σε λίγο που θα μεγαλώσει η ημέρα, όλα θα είναι πολύ καλύτερα!