Το αλκοόλ ή όπως το αποκαλούμε απλούστερα, το ποτό, θεωρείται μια κάπως ανθυγιεινή συνήθεια που αποτελεί ωστόσο τακτικό μέρος της κοινωνικής ζωής για τους περισσότερους από εμάς, σε μικρότερη ή μεγαλύτερη ποσότητα.

Ένα ποτήρι μπίρα, σαμπάνια ή τζιν μπορεί να «ζωντανέψει» στιγμές της καθημερινότητάς μας.

Κι αν οι προειδοποιήσεις των επιστημόνων για τα πιθανά προβλήματα υγείας ακόμα και από μικρές ποσότητες αλκοόλ, γίνονται όλο και πιο έντονες για τους μετριοπαθείς πότες, ίσως είναι δύσκολο να ξέρουν τι είναι πραγματικά ασφαλές να καταναλώσουν.

Συμπεράσματα και μελέτες

Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Wall Street Journal που παραπέμπει σε σχετική μελέτη, κατανάλωση κατά μέσο όρο, όχι περισσότερο από περίπου ένα ποτό την ημέρα, θεωρείται σχετικά χαμηλού κινδύνου, σύμφωνα με τους επιστήμονες που μελετούν το αλκοόλ. Προειδοποιούν ότι ο κίνδυνος για καρκίνο αυξάνεται σημαντικά όταν υπερβείτε αυτήν την ποσότητα.

Οι μελέτες έχουν δείξει ότι το αλκοόλ συμβάλλει σε περίπου έξι τύπους καρκίνου, συμπεριλαμβανομένων του καρκίνου του μαστού και του παχέος εντέρου, καθώς και σε καρδιοπάθειες και ηπατικές νόσους, μεταξύ άλλων παθήσεων.

Μια ομοσπονδιακή επιτροπή διατροφής στις ΗΠΑ εξετάζει επί του παρόντος τις κατευθυντήριες γραμμές για την κατανάλωση αλκοόλ, οι οποίες συνιστούν ότι οι άνδρες δεν πρέπει να καταναλώνουν περισσότερα από δύο ποτά την ημέρα και οι γυναίκες όχι περισσότερα από ένα. Το 2020, μια ομοσπονδιακή επιτροπή πρότεινε τη μείωση των συστάσεων για τους άνδρες ώστε να ευθυγραμμιστούν με τις οδηγίες για τις γυναίκες, αλλά αυτό τελικά δεν υιοθετήθηκε.

Καρκίνος στο κεφάλι και στον λαιμό

Οι μετριοπαθείς πότες έχουν 1,8 φορές υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο της στοματικής κοιλότητας και του λαιμού και 1,4 φορές υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του λάρυγγα σε σύγκριση με όσους δεν πίνουν. Οι συστηματικοί πότες έχουν 5 φορές υψηλότερο κίνδυνο για καρκίνο της στοματικής κοιλότητας και του λάρυγγα και 2,6 φορές υψηλότερο κίνδυνο για καρκίνο του λάρυγγα.

Καρκίνος του οισοφάγου

Η κατανάλωση αλκοόλ, σε οποιοδήποτε επίπεδο, συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου στον οισοφάγο, που κυμαίνεται από 1,3 φορές υψηλότερα για μετριοπαθείς πότες έως 5 φορές υψηλότερα για συστηματικούς πότες.

Καρκίνος του μαστού

Αυτοί που πίνουν σπάνια έχουν ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου – περίπου 1 φορά υψηλότερο – σε σύγκριση με όσους δεν πίνουν. Αυτοί που πίνουν λίγο πιο συχνά από τους προηγούμενους, έχουν 1,23 φορές υψηλότερο κίνδυνο και οι όσοι πίνουν συχνά 1,6 φορές υψηλότερο κίνδυνο.

Καρκίνος του ήπατος

Η συστηματική κατανάλωση αλκοόλ συνδέεται επίσης με διπλάσιο κίνδυνο καρκίνου του ήπατος.

Νεότερες εξελίξεις

Πιο πρόσφατες κατευθυντήριες γραμμές από άλλους επιστήμονες πάντως προτείνουν να είμαστε ακόμα πιο συντηρητικοί. Μετά την αξιολόγηση ενός ευρέος φάσματος μελετών, μια επιδραστική ομάδα Καναδών ερευνητών εξέτασε πέρυσι πώς ο κίνδυνος θανάτου από οτιδήποτε σχετίζεται με το αλκοόλ – συμπεριλαμβανομένων του καρκίνου, των καρδιακών παθήσεων και των ατυχημάτων – αλλάζει ανάλογα με το πόσο πίνουν οι άνθρωποι. Εκτίμησαν ότι οι κίνδυνοι με δύο ή λιγότερα ποτά την εβδομάδα είναι χαμηλοί, τρία έως έξι ποτά μέτριοι, και επτά ή περισσότερα «ανησυχητικά υψηλοί».

«Στα επτά στάνταρ ποτά την εβδομάδα ο κίνδυνος αυξάνεται πολύ απότομα, αυξάνεται εκθετικά», λέει ο Δρ. Peter Butt, κλινικός αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σασκατσεουάν και συμπρόεδρος της επιτροπής που ανέπτυξε τις οδηγίες του Καναδά για το αλκοόλ και την υγεία το 2023.

Μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό της Αμερικανικής Αντικαρκινικής Εταιρείας εξέτασε τους κινδύνους για καρκίνο που μπορούν να μεταβληθούν, δηλαδή εκείνους που μπορείτε να επηρεάσετε μέσω αλλαγών στις συνήθειές σας. Διαπίστωσε ότι το αλκοόλ είναι ο τρίτος ισχυρότερος παράγοντας κινδύνου για τις γυναίκες, πίσω από το κάπνισμα και το υπερβολικό σωματικό βάρος. Ήταν ο τέταρτος ισχυρότερος για τους άνδρες, μετά το κάπνισμα, την υπεριώδη ακτινοβολία και το υπερβολικό βάρος.

Η μελέτη, η οποία ανέλυσε δεδομένα από το 2019, διαπίστωσε ότι η κατανάλωση αλκοόλ οδήγησε σε περίπου 24.400 θανάτους από καρκίνο και σχεδόν 97.000 περιπτώσεις καρκίνου στις ΗΠΑ. Περίπου το 13% των περιπτώσεων καρκίνου του παχέος εντέρου συνδέθηκαν με την κατανάλωση αλκοόλ, όπως και το 16% των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού στις γυναίκες.

Πώς το αλκοόλ επηρεάζει το σώμα σου

Η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να βλάψει το σώμα σου με διάφορους τρόπους. Όταν μεταβολίζεις το αλκοόλ, το σώμα σου το διασπά σε ακεταλδεΰδη, μια τοξική χημική ουσία που μπορεί να βλάψει το DNA και τις πρωτεΐνες. Το αλκοόλ παράγει επίσης χημικά δραστικά μόρια που περιέχουν οξυγόνο, τα οποία μπορούν να βλάψουν τις πρωτεΐνες, τα λίπη και το DNA. Και μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα της ορμόνης οιστρογόνου, η οποία συνδέεται με τον καρκίνο του μαστού.

Περίπου 16.800 θάνατοι θα μπορούσαν να προληφθούν ετησίως αν οι ενήλικες που πίνουν περισσότερα από τις συνιστώμενες ποσότητες στις ΗΠΑ μείωναν την κατανάλωση αλκοόλ, σύμφωνα με μια μελέτη του Απριλίου από ερευνητές των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων στο περιοδικό American Journal of Preventive Medicine. Περίπου 650 θάνατοι θα μπορούσαν να προληφθούν αν οι άνδρες έπιναν ένα ποτό την ημέρα αντί για δύο.

«Υπάρχουν πολλές καταστάσεις όπου οι κύριες ανησυχίες για την υγεία είναι σε αυτά τα επίπεδα υπερβολικής κατανάλωσης», λέει ο William Kerr, ανώτερος επιστήμονας και επιστημονικός διευθυντής της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Public Health Institute’s Alcohol Research Group. Η φλεγμονή και άλλες βλαβερές βιολογικές διεργασίες μπορεί να προκληθούν από την επεξεργασία μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ.

Διαφορές μεταξύ γυναικών και ανδρών

Οι κίνδυνοι της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ είναι ιδιαίτερα έντονοι για τις γυναίκες, οι οποίες έχουν χαμηλότερα επίπεδα ενζύμου που διασπά το αλκοόλ. Τα σώματά τους περιέχουν επίσης λιγότερο νερό και περισσότερο λίπος και ζυγίζουν λιγότερο από τους άνδρες κατά μέσο όρο.

Το μεγαλύτερο μέρος του αυξημένου κινδύνου για τις γυναίκες που πίνουν περισσότερο παρατηρείται στον καρκίνο του μαστού, λέει ο Nigel Brockton, αντιπρόεδρος έρευνας στο American Institute for Cancer Research. Οι άλλοι καρκίνοι που συνδέονται με την κατανάλωση αλκοόλ είναι πιο συχνοί στους άνδρες.

Με πληροφορίες από WSJ