Είτε είσαι από αυτούς που ζητούν ευγενικά από τον μπροστινό να βάλει το κάθισμά του σε όρθια θέση είτε από εκείνους που χτυπούν προκλητικά την πλάτη του καθίσματος, η αλήθεια είναι ότι τα ανακλινόμενα καθίσματα μπορεί να είναι άκρως ενοχλητικά για όσους κάθονται από πίσω.

Το φαινόμενο των αγενών επιβατών που ξαπλώνουν είναι μάλιστα τόσο συχνό που έχει γίνει προσφιλές θέμα συζήτησης στα social media, με πολλούς να προτείνουν ευφάνταστες λύσεις για να αναγκάσουν τον μπροστινό επιβάτη να επιστρέψει το κάθισμά του σε όρθια στάση.

@thelkshow The plane ride is so long when you get one of these people in front of you 🥱 #plane #reclinetheseat #annoyingpassengers ♬ Blicky – Fresh X Reckless

(Σχετική ανάρτηση στο TikTok: Ένα όχι και τόσο ηθικό life hack: Όταν είσαι σε πτήση και το άτομο μπροστά σου ξαπλώνει στο κάθισμα χωρίς να σου αφήνει χώρο, άνοιξε τον εξαερισμό πάνω από το κάθισμά σου στο τέρμα και στρέψε το πάνω του)

Τα ανακλινόμενα καθίσματα έκαναν, σύμφωνα με την Telegraph, την εμφάνισή τους τα μεταπολεμικά χρόνια, δηλαδή μόλις τα αεροπορικά ταξίδια απέκτησαν εμπορική προοπτική. Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2000 μάλιστα, σχεδόν όλες οι πτήσεις μικρών αποστάσεων πρόσφεραν τη συγκεκριμένη παροχή – ανεξάρτητα από το κόστος του εισιτηρίου – που επιτρέπει στους επιβάτες να τεντωθούν ή ακόμα και να κοιμηθούν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού.

Λιγότερα ανακλινόμενα καθίσματα, περισσότερο κέρδος

Μία διαδικτυακή δημοσκόπηση το 2014 από την Telegraph Travel συγκέντρωσε περισσότερες από 26.000 ψήφους, με το 70% περίπου των αναγνωστών να τάσσεται υπέρ της απαγόρευσης της δυνατότητας ανάκλισης των καθισμάτων.

Πλέον, η δυνατότητα ολίσθησης προς τα πίσω στις καμπίνες αεροπλάνων για ταξίδια μικρών αποστάσεων αρχίζει να εξαφανίζεται σιγά-σιγά – αν και όχι για την αποφυγή παρεξηγήσεων μεταξύ των επιβατών.

Οι αεροπορικές εταιρείες έχουν διαπιστώσει ότι με την κατάργηση του μηχανισμού ανάκλισης μπορούν να εξοικονομήσουν έως και ένα κιλό βάρους ανά κάθισμα. Αυτό με τη σειρά του εξοικονομεί στην αεροπορική εταιρεία αρκετά χρήματα: Η αμερικάνικη αεροπορική εταιρεία Allegiant Air έχει υπολογίσει ότι, χωρίς ανακλινόμενα καθίσματα, εξοικονομεί περίπου 110.000 γαλόνια (ή περίπου 281.590 λίρες) καυσίμων κάθε χρόνο.

Αυτό ωστόσο, δεν σημαίνει ότι οι επιβάτες δεν θα μπορούν να γείρουν προς τα πίσω. Στις πτήσεις της British Airways με διάρκεια μικρότερη των τεσσάρων ωρών, τα καθίσματα σχηματίζουν γωνία λίγο μεγαλύτερη από 90 μοίρες, η κλίση της οποίας όμως παραμένει σταθερή και δεν μπορεί να αλλάξει ανάλογα με τη διάθεση του επιβάτη.

Η βρετανική αεροπορική εταιρεία Jet2 μάλιστα υιοθέτησε από νωρίς αυτό το μοντέλο και τα καθίσματά της παραμένουν ίδια από το 2009.

Αντιθέτως, για τη Ryanair, η δυνατότητα ανάκλισης καταργήθηκε ολωσδιόλου το 2004 μαζί με τις τσέπες στην πλάτη των καθισμάτων.

Η κατάργηση της ανάκλισης θα μπορούσε κάλλιστα να αποφέρει στις αεροπορικές εταιρείες επιπλέον χρήματα: Υπάρχουν περίπου 30 σειρές καθισμάτων σε ένα τυπικό Boeing 737 ή ένα Airbus A320. Αυτές όμως μπορούν να αυξηθούν αν καταργηθεί η δυνατότητα ανάκλισης.

Αφαιρώντας μία ίντσα από την απόσταση ενός καθίσματος από το μπροστινό του, οι σχεδιαστές μπορούν να χωρέσουν άλλη μία σειρά καθισμάτων, κάτι που σημαίνει περισσότερους επιβάτες ανά πτήση.

Εναλλακτικές λύσεις

Ορισμένες αεροπορικές εταιρείες, όπως η φινλανδική Finnair, έχουν αφαιρέσει εντελώς την επιλογή ανάκλισης από τα καθίσματά τους στην business class, δίνοντας προτεραιότητα στο χώρο για τα πόδια και το πλάτος του καθίσματος.

Άλλες, όπως οι αεροπορικές Cathay Pacific του Χονγκ Κονγκ και η ιαπωνική ANA, έχουν πειραματιστεί με τη χρήση ενός σταθερού κελύφους, το οποίο θα επιτρέπει στα καθίσματα να ολισθαίνουν προς τα πίσω μέσα σε ένα ανθεκτικό, αμετακίνητο περίβλημα.

Αν και κάτι τέτοιο είναι ιδιαίτερα δημοφιλές στους επιβάτες, καθώς ο συγκεκριμένος σχεδιασμός επιτρέπει περισσότερο προσωπικό χώρο, εντούτοις έχει ήδη σε μεγάλο βαθμό προεξοφληθεί η μοίρα του, αφού τα βαρύτερα κελύφη έχουν ως αποτέλεσμα υψηλότερο κόστος για την αεροπορική εταιρεία.

Για τους επιβάτες, το πλεονέκτημα της ανάκλισης αποτελούσε πάντα ένα συμβιβασμό: Η δυνατότητα ανάκλισης προς τα πίσω σημαίνει περιορισμένο χώρο για τα πόδια. Ωστόσο, το να μπορείς να ξαπλώνεις το κάθισμά σου σε μία πτήση μεγάλων αποστάσεων, ιδίως κατά τη διάρκεια μίας red-eye flight (σ.σ. πτήση που ξεκινάει αργά το βράδυ και ο επιβάτης φτάνει στον προορισμό του την επόμενη μέρα), είναι σωτήριο για όσους επιθυμούν να κοιμηθούν.

Ζωτικής σημασίας τα ανακλινόμενα καθίσματα για τις red-eye πτήσεις

Ο James Lee, συνιδρυτής και δημιουργικός διευθυντής της εταιρείας σχεδιασμού Butterfly Flexible Seating Solutions στο Χονγκ Κονγκ αναφέρει ότι η ανάκλιση παραμένει ζωτικής σημασίας: «Είναι σημαντική για την άνεση του ύπνου, οπότε σίγουρα θα παραμείνει, τουλάχιστον στα αεροσκάφη μεγάλων αποστάσεων».

Η ανάκλιση είναι το ελάχιστο που μπορεί να προσφέρει μία αεροπορική εταιρεία από άποψη άνεσης

Παρ’ όλα αυτά, παρατηρείται ότι, εδώ και δεκαετίες, η απόσταση ανάμεσα στο μπροστά και στο πίσω κάθισμα μειώνεται σταθερά στις περισσότερες μεγάλες αεροπορικές εταιρείες. Η αυστραλέζικη Qantas, για παράδειγμα, μείωσε τη δική της από 34 ίντσες το 1987 σε 31 ίντσες σήμερα.

Όμως, καθώς μειώνεται η απόσταση, η ανάκλιση γίνεται όλο και πιο ενοχλητική αφού οι επιβάτες που έχουν λιγότερο χώρο για τα πόδια τους, τείνουν να ξαπλώνουν περισσότερο, κάνοντας αρκετά πιο δύσκολη τη ζωή του επιβάτη που κάθεται από πίσω τους.

Ο Alejandro Núñez Vicente, βιομηχανικός σχεδιαστής από τη Μαδρίτη και διευθύνων σύμβουλος της Chaise Longue Economy Seat, είναι ξεκάθαρα υπέρ της ανάκλισης: «Είναι το ελάχιστο που μπορεί να σας προσφέρει η αεροπορική εταιρεία από άποψη άνεσης», αναφέρει.

Ο Núñez Vicente πιστεύει ότι καθώς οι αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους αγωνίζονται να προσφέρουν τη φθηνότερη τιμή εισιτηρίου, σχεδόν κάθε άλλη πτυχή της άνεσης στην καμπίνα θα καταργηθεί, ακόμη και στις πτήσεις μεγάλων αποστάσεων. Ωστόσο, η δυνατότητα ανάκλισης θα πρέπει να είναι αδιαπραγμάτευτη.

«Πιστεύω ότι η ανάκλιση είναι βασική ανάγκη κάθε επιβάτη και αν την αφαιρέσεις, η αεροπορική εταιρεία θα εξαφανιστεί εντελώς ή δεν θα πουλήσει κανένα εισιτήριο. Σε αυτή τη βιομηχανία, μιλάμε πάντα για μείωση, αφαίρεση, απαλλαγή. Όλα αυτά σε βάρος της εμπειρίας των επιβατών, ενώ εγώ πιστεύω ότι θα έπρεπε να συμβαίνει το αντίθετο. Έχουμε περισσότερη τεχνολογία, οπότε τα πράγματα θα έπρεπε να γίνονται περισσότερο και όχι λιγότερο άνετα», καταλήγει ο Vicente.

Αυτό βέβαια, δεν εμπόδισε τη Ryanair να αστειευθεί ακόμη και με την καθιέρωση θέσεων για όρθιους στην καμπίνα. Η αλήθεια είναι ότι στις ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρείες υψηλότερης κατηγορίας, το να έχεις πραγματικά άνετο προσωπικό χώρο γύρω από το κάθισμα είναι κάτι που διατίθεται μόνο στη business class.

Τον Απρίλιο του 2023, η ολλανδική εταιρεία KLM, έγραψε στο Χ (πρώην Twitter) ότι εισάγει ένα σύστημα συναγερμού για να ειδοποιεί τους πίσω επιβάτες όταν ο μπροστινός τους πρόκειται να ξαπλώσει. Ωστόσο, επρόκειτο για πρωταπριλιάτικη φάρσα.

KLM is proud to introduce a revolutionary new cabin feature: The Recline Alert System. We've developed a sound effect that notifies passengers when the seat in front of them reclines. The new system will be introduced on all KLM flights from April 1, 2023. #KLM #comingsoon pic.twitter.com/NRapmHMVLU

— KLM (@KLM) March 31, 2023

Κουκέτες αεροπορικών καθισμάτων

Ίσως τα ανακλινόμενα καθίσματα να είναι απλώς θέμα εθιμοτυπικό: Αν το δείπνο έχει μόλις σερβιριστεί, το να σπρώχνεις το κάθισμά σου προς τα πίσω είναι μάλλον αγενής συμπεριφορά. Αν όμως το αεροσκάφος διασχίζει τον Ατλαντικό τα μεσάνυχτα, το κουμπί ανάκλισης θα πρέπει σαφέστατα να χρησιμοποιείται.

Πολύ πρόσφατα, ο νεαρός Núñez Vicente σχεδίασε τη Chaise Longue, μία κατασκευή διώροφων καθισμάτων που επιτρέπει στους επιβάτες της οικονομικής θέσης να ξαπλώνουν χωρίς να εισβάλουν ο ένας στο χώρο του άλλου.

Σχεδιασμένη να μοιάζει με κουκέτα, η Chaise Longue χωράει στο κεντρικό τμήμα μίας φαρδιάς καμπίνας μεγάλων αποστάσεων, επιτρέποντας στους ανθρώπους στο πάνω τμήμα να γέρνουν προς τα πίσω σε κενό χώρο, κάτι που σημαίνει ότι οι επιβάτες των χαμηλότερων σειρών δεν θα επιβαρύνονται. Ταυτόχρονα, και αυτοί, με τη σειρά τους, μπορούν να ξαπλώνουν με την άνεσή τους.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Alejandro Nuñez Vicente (@alex.nvb)

Παρ’ όλα αυτά, οι φωτογραφίες που εμφανίστηκαν στο διαδίκτυο προκάλεσαν δυσφορία σε πολλούς, με αρκετούς να χαρακτηρίζουν τον σχεδιασμό ως κλειστοφοβικό.

Ο ίδιος ο Núñez Vicente ωστόσο, επισημάνει ότι η Chaise Longue διαθέτει επίσης χώρο για αναπηρικά αμαξίδια και μπορεί να προσαρμοστεί είτε στην οικονομική είτε στην business class, ανάλογα με την προτίμηση της αεροπορικής εταιρείας.

Αυτή η δυνατότητα ανάκλισης που δεν εμποδίζει τους άλλους, ίσως να είναι τελικά η λύση που συμφέρει όλους: Και τις αεροπορικές εταιρείες και όλους τους επιβάτες.

Με πληροφορίες από: The Telegraph