Πολλοί άνθρωποι που δεν είναι αφεντικά εταιρειών συμφωνούν ότι οι διευθυντές και οι εταιρείες μερικές φορές φέρονται άσχημα στους υπαλλήλους τους για να βγάλουν περισσότερα χρήματα. Στη νέα του ταινία, “Kinds of Kindness“, όμως, ο Γιώργος Λάνθιμος προχωράει ακόμα παραπέρα.

Η ταινία υποδηλώνει ότι η δυναμική στον εργασιακό χώρο αντικατοπτρίζει εκείνη μιας αίρεσης και ότι τα αφεντικά και οι εργαζόμενοί τους είναι εγκλωβισμένοι σε μια σχέση ψυχοσεξουαλικής κυριαρχίας. Το να είσαι εργαζόμενος, προτείνει ο Λάνθιμος, είναι ουσιαστικά σαν να βρίσκεσαι σε μια αίρεση.

Η ταινία “Kinds of Kindness”, με καστ τους Emma Stone, Jesse Plemons, Willem Dafoe, Margaret Qualley, Hong Chau, Joe Alwyn, Mamoudou Athie, Hunter Schafer καταπιάνεται με τα θέματα της εμμονής και του ελέγχου.

Το τρίτο μέρος της ταινίας αφορά ρητά μια αίρεση- τα μέλη πίνουν ιερό νερό, αποφεύγουν να τρώνε ψάρια και μπορούν να κάνουν σεξ μόνο με τους αρχηγούς της αίρεσης. Το δεύτερο μέρος της ταινίας αφορά έναν καταχρηστικό γάμο, στον οποίο ο σύζυγος απαιτεί από τη σύζυγο να εκτελεί όλο και πιο ακραίες πράξεις αυτοακύρωσης και ακρωτηριασμού.

Το πρώτο μέρος της ταινίας διαδραματίζεται στη δουλειά. Ο Robert (Plemons) εργάζεται σε μια απροσδιόριστη και αόριστη εταιρία για τον Raymond (Dafoe). Τα καθήκοντά του συνίστανται στο να κάνει ό,τι του λέει ο Raymond – να φοράει τα ρούχα που επιλέγει ο Raymond, να οδηγεί το αυτοκίνητο που του δίνει ο Raymond, να βγαίνει με όποια του διαλέγει ο Raymond, να κάνει σεξ με τη Sarah (Chau), τη γυναίκα που του διάλεξε ο Raymond σύμφωνα με το πρόγραμμα του Raymond, να εμπλέκεται σε δυνητικά θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα αν του το πει ο Raymond. Ο Robert δεν συμφωνεί με το τελευταίο, οπότε ο Raymond τον απολύει, και η ζωή του Robert – που συγκρατείται από τη γενναιοδωρία του Raymond και τις εντολές του – βγαίνει εκτός ελέγχου.

Η ταινία είναι σκόπιμα παράλογη – τα αφεντικά δεν ελέγχουν πραγματικά κάθε πτυχή της ζωής των υπαλλήλων τους. Δεν απαιτούν από τους υπαλλήλους να θέτουν σε κίνδυνο τον εαυτό τους. Δεν απαιτούν προφορικές δηλώσεις ή εκδηλώσεις αγάπης. Σωστά;

Ο απόλυτος έλεγχος

Από τη στιγμή που θέτετε το ερώτημα, είναι σαφές ότι η απάντηση είναι πολύ πιο διφορούμενη από ό,τι θα έπρεπε. Ο Raymond, για παράδειγμα, έχει εμμονή με το βάρος του Robert (πιστεύει ότι οι αδύνατοι άνδρες είναι γελοίοι). Αυτή η παρέμβαση στις δίαιτες των εργαζομένων αντικατοπτρίζεται σε πολλούς χώρους εργασίας, οι οποίοι παρέχουν οικονομικά κίνητρα -όπως χαμηλότερα ασφάλιστρα υγείας- αν οι εργαζόμενοι χάσουν βάρος ή ασκούνται περισσότερο, αν και αυτά τα προγράμματα έχουν αποδειχθεί σε μεγάλο βαθμό άχρηστα.

Παρομοίως, όταν ο Raymond απαιτεί από τον Robert να μην κάνει παιδιά -ακόμα και όταν απαιτεί από τον Robert να εξαπατήσει και να χορηγήσει φάρμακα στην ίδια του τη γυναίκα- το αφεντικό συμμετέχει σε μια μακρά παράδοση διακρίσεων στον εργασιακό χώρο σε βάρος των εγκύων εργαζομένων γυναικών και στην απόλυση τους. Και, φυσικά, τα αφεντικά συχνά ζητούν από τους υπαλλήλους να διακινδυνεύσουν την υγεία και την ασφάλειά τους, αναγκάζοντάς τους, για παράδειγμα, να εργαστούν αυτοπροσώπως κατά τη διάρκεια μιας θανατηφόρας πανδημίας.

Οι διευθυντές και οι εργοδότες μπορούν και παρεμβαίνουν επίσης με άσχημους τρόπους στη σεξουαλική ζωή των υπαλλήλων τους. Η εργασιακή παρενόχληση είναι ένα διάχυτο πρόβλημα σε ένα τεράστιο φάσμα επαγγελμάτων, από τις αγροτικές εργασίες μέχρι την οικιακή εργασία και το ίδιο το Χόλιγουντ. Το #MeToo έγινε γνωστό ως το κίνημα που οι ηθοποιοί του Χόλιγουντ μίλησαν, καταγγέλλοντας μια διάχυτη κουλτούρα σεξουαλικής παρενόχλησης που καλλιεργείται από προσωπικότητες του κλάδου, όπως ο παραγωγός Harvey Weinstein.

Ο Raymond ενεργεί κατά πολλούς τρόπους ως σκηνοθέτης της ζωής του Robert, λέγοντάς του τι να κάνει, τι να λέει, τι να φοράει, τι αυτοκίνητο να οδηγεί – και επίσης προβάλλοντας ακατάλληλες σεξουαλικές απαιτήσεις από αυτόν, όπως ακριβώς και ορισμένοι ισχυροί άνθρωποι στο Χόλιγουντ έχουν προβεί σε ακατάλληλες σεξουαλικές απαιτήσεις από εκείνους στους οποίους ασκούν εξουσία.

Δεν ξέρουμε ποια είναι η δουλειά του Raymond και δεν είναι σαφές αν ή πώς ο Robert του φέρνει χρήματα. Αλλά είναι σαφές ότι το κέρδος δεν είναι το κύριο ζήτημα εδώ. Αντίθετα, το κίνητρο του Raymond φαίνεται να είναι ότι απλά του αρέσει να κάνει τον Robert (και τα άλλα τσιράκια του) να εκτελούν τις εντολές του.

Και πάλι, αυτή η δυναμική έχει μια δόση αλήθειας. Η εργασία εξ αποστάσεως εξοικονομεί χρήματα στις εταιρείες μειώνοντας τα έξοδα ενοικίασης και μετεγκατάστασης και επειδή οι εργαζόμενοι που εργάζονται από το σπίτι είναι πιο ικανοποιημένοι με λιγότερες αυξήσεις μισθών.

Διαβασε ακομα

Ο Λάνθιμος, η μούσα της Έμμα Στόουν και οι «Ιστορίες Καλοσύνης»

Ωστόσο, αφεντικά όπως ο Jamie Dimon της JPMorgan και ο Elon Musk της Tesla λένε ότι προτιμούν τους εργαζόμενους στο γραφείο επειδή προωθείται η «σπουδή» ή είναι πιο «σκληροπυρηνική». Ορισμένα αφεντικά θέλουν να ελέγχουν τους υπαλλήλους τους επειδή αυτό τους δίνει περισσότερη δύναμη. Οι εργαζόμενοί τους πρέπει να επιδεικνύουν επιμέλεια και σκληρότητα. Αυτό τους κάνει να αισθάνονται επιμελείς, σκληροί, να έχουν τον έλεγχο.

Το γεγονός ότι οι Raymond του κόσμου έχουν φαντασιώσεις σκληρού τύπου για τον έλεγχο των υπολοίπων είναι δυσάρεστο, αλλά δεν εκπλήσσει. Το πραγματικά ενοχλητικό με τη σχέση του Raymond και του Robert όμως, είναι ότι ο Robert έχει επενδύσει σ’ αυτήν όσο και ο Raymond. Όταν ο Raymond δεν του λέει τι να κάνει, ο Robert βρίσκεται σε αδιέξοδο- δεν μπορεί καν να καταλάβει τι κρασί να παραγγείλει στο μπαρ.

Ούτε ο Robert θέλει απλώς τις εντολές του Raymond – θέλει την αγάπη του. Ο Raymond φιλάει τον Robert στα χείλη πριν ο Robert απολυθεί. Στη συνέχεια, αφού ο Robert απορρίπτεται, προσπαθεί να φιλήσει τον Raymond και τον απορρίπτει – μια σκηνή που επαναλαμβάνεται στο τρίτο μέρος της ταινίας, όταν η Emily Stone προσπαθεί να φιλήσει τους αρχηγούς της αίρεσης Omi (Dafoe) και Aka (Chau) μέσα από έναν φράχτη, αφού έχει εξοριστεί.

Η θρησκεία του αφεντικού-γκουρού

Πολλοί άνθρωποι, ακόμη και οι περισσότεροι, δεν είναι ευτυχισμένοι στην εργασία τους – το 2022 μόνο το 1/3 των εργαζομένων στις ΗΠΑ ανέφερε ότι αισθάνεται δέσμιο στη δουλειά του. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν προσβλέπουν στα αφεντικά τους για προσωπική καθοδήγηση, πόσο μάλλον για στοργή. Κι όμως, υπάρχει μια θρησκεία του αφεντικού και του επιτυχημένου επιχειρηματικού γκουρού.

Η μυσταγωγία του πρώην προέδρου Donald Trump ξεκίνησε με τον ίδιο να διαφημίζει τον εαυτό του, και να διαφημίζεται στον Τύπο και στην τηλεόραση των ριάλιτι, ως επιτυχημένος επιχειρηματίας. Ο συνιδρυτής της Apple Steve Wozniak έχει πει ότι ο Musk και ο Steve Jobs αντιμετωπίζονται από τους οπαδούς τους κατά κάποιο τρόπο ως ηγέτες λατρείας.

Αν επικρίνετε τον Trump ή Musk ή οποιοδήποτε από τα επιτυχημένα αφεντικά που σατιρίζει ο Raymond, μια ολόκληρη σειρά από Roberts των μέσων κοινωνικής δικτύωσης θα σπεύσουν να δηλώσουν την αιώνια πίστη τους στα αφεντικά τους.

Ο Robert βρίσκει νόημα και ευχαρίστηση στο να προσκολλάται στη δύναμη του Raymond, ακόμα κι αν αυτή η δύναμη είναι κυρίως η δύναμη να ελέγχει και να ταπεινώνει τον Robert.

Όπως συμβαίνει στις αιρέσεις ή σε καταστάσεις ενδοοικογενειακής κακοποίησης, η παρατεταμένη συναισθηματική και ψυχολογική υποταγή μπορεί να οδηγήσει τους ανθρώπους να χάσουν την αίσθηση του εαυτού τους και την αυτοεκτίμησή τους. Οι άνθρωποι στο “Kinds of Kindness” μπερδεύουν την κυριαρχία με την καλοσύνη. Έτσι, ο Raymond και πολλά αφεντικά επωφελούνται.

Με πληροφορίες από CNN