Για μερικούς ανθρώπους, η λέξη «μπάτζετ» φαίνεται κάπως τρομακτική και η δημιουργία ενός προσωπικού προϋπολογισμού ακούγεται τόσο ελκυστική όσο το να φιλήσουν το πάτωμα του μετρό- δηλαδή καθόλου. Ωστόσο, η αποφυγή της οργάνωσης των εξόδων και των εσόδων τελικά προκαλεί μεγαλύτερο πονοκέφαλο από τη δημιουργία ενός μπάτζετ.

Για κάποιους είναι «η τρομακτική λέξη», λέει η Robin Snell, πιστοποιημένη οικονομική σύμβουλος και ιδρύτρια της Nested Financial and Tax Planning. Τα χρήματα είναι συναισθηματικά – καθορίζουν πού ζούμε, τι τρώμε, την εκπαίδευση και την υγειονομική περίθαλψη που μπορούμε να έχουμε, πώς κοινωνικοποιούμαστε, ποια χόμπι μπορούμε να αναλάβουμε και πόσο μπορούμε να ταξιδέψουμε. Και όπως πολλά συναισθηματικά θέματα, πολλοί προτιμούν να αποφεύγουν να τα σκέφτονται.

Ίσως να είναι αγχωτικό, αλλά στο τέλος οι προϋπολογισμοί εξασφαλίζουν ότι «δεν ξοδεύουμε υπερβολικά και ότι τα χρήματά μας πηγαίνουν εκεί που τα χρειαζόμαστε» λέει η Snell. «Όταν ξεκινάς έναν προϋπολογισμό, μπορείς να αναθέσεις σε κάθε δολάριο μια δουλειά και έτσι μπορείς να αρχίσεις να προσδιορίζεις πού πηγαίνουν τα χρήματα για τη δική σου ευτυχία».

Είναι η ώρα να ξεκινήσεις, λοιπόν, και ορίστε πώς

Αξιολόγηση της κατάστασης

Πριν μπορέσεις να προχωρήσεις οικονομικά, πρέπει να καταλάβεις πού βρίσκεσαι. Για να ξεκινήσεις, οι ειδικοί συνιστούν να παρακολουθείς όλα τα εισοδήματα και τις δαπάνες σου για 30 έως 90 ημέρες.

«[Οι προϋπολογισμοί] μπορεί να είναι χρήσιμοι ως διαγνωστικό εργαλείο», λέει η Katie Gatti Tassin, ιδρύτρια του προσωπικού χρηματοοικονομικού podcast και εταιρείας εκπαίδευσης Money With Katie.
Παρακολουθώντας αναδρομικά τι έχεις ξοδέψει, μπορείς να αρχίσεις να αναλογίζεσαι αν οι καταναλωτικές σου συνήθειες ευθυγραμμίζονται με τους οικονομικούς σου στόχους. Μπορείς να παρακολουθήσεις τον προϋπολογισμό σου χρησιμοποιώντας μια εφαρμογή προϋπολογισμού, παρακολουθώντας σε ένα υπολογιστικό φύλλο ή χρεώνοντας τα πάντα σε μια τραπεζική κάρτα, έτσι ώστε στο τέλος του πειράματος να μπορείς να δεις πού πήγαν όλα τα χρήματά σου.

Επένδυση ενέργειας

Αφού κατανοήσεις πού πηγαίνουν τα χρήματά σου, μπορείς να βρεις τον πιο αποδοτικό τρόπο να τα ανακατευθύνεις. Γενικά, οι άνθρωποι που δυσκολεύονται με τα χρήματα ανήκουν σε μία από τις τρεις κατηγορίες, λέει η Tassin.

Η πρώτη κατηγορία είναι εκείνοι που τα έξοδα και οι δαπάνες τους είναι λογικά, αλλά δεν κερδίζουν αρκετά για να αποταμιεύσουν χρήματα. Για ανθρώπους σε αυτή την κατηγορία, μικρές προσαρμογές στον τρόπο ζωής και στον προϋπολογισμό δεν είναι πιθανό να κάνουν μεγάλη διαφορά. «Δεν υπάρχει ποσότητα προϋπολογισμού που θα κάνει ένα ανεπαρκές εισόδημα να φαίνεται επαρκές», λέει η Tassin. Προτείνει ότι άτομα σε αυτή τη θέση θα ήταν καλύτερο να αναζητήσουν πιο αμειβόμενη εργασία, «με όποιον τρόπο αυτό δουλεύει για αυτούς».

Διαβασε ακομα

Τα δύο μεγάλα άγχη των millenials

Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει εκείνους που έχουν ένα καλό εισόδημα, αλλά ξοδεύουν υπερβολικά σε μεγάλα, σταθερά έξοδα, όπως το ενοίκιο ή οι πληρωμές αυτοκινήτου. Ιδανικά, λέει η Tassin, τα έξοδα στέγασης δεν πρέπει να ξεπερνούν το 30% του καθαρού εισοδήματος. Αυτό μπορεί να είναι δύσκολο σε ακριβές πόλεις, παραδέχεται, προσθέτοντας: «Γι’ αυτό οι συγκάτοικοι είναι τόσο πολύτιμοι». Παρόμοια με τα άτομα στην πρώτη κατηγορία, οι άνθρωποι αυτής της κατηγορίας δεν θα βοηθηθούν από μικρές προσαρμογές στον προϋπολογισμό. Αντίθετα, θα ήταν καλύτερο να βρουν τρόπους για να μειώσουν τα μεγαλύτερα έξοδά τους, ίσως μειώνοντας τον χώρο διαμονής τους, μοιράζοντας το ενοίκιο με έναν συγκάτοικο ή αποκτώντας ένα φθηνότερο αυτοκίνητο.

Η τελευταία κατηγορία είναι το κοινό που απευθύνονται οι περισσότεροι γενικοί συμβουλές για τον προϋπολογισμό: άνθρωποι των οποίων το εισόδημα και τα βασικά έξοδα είναι λογικά, αλλά ξοδεύουν πολλά χρήματα χωρίς να το θέλουν. «Αν βρεθείς σε αυτή την κατάσταση, συγχαρητήρια!», σημειώνει η Tassin. «Αυτό είναι το πιο εύκολο πράγμα να προσαρμοστεί, γιατί είναι καθαρά θέμα συμπεριφοράς».

Για αυτούς τους ανθρώπους, τα χρήματα συνήθως πηγαίνουν για φαγητό έξω, παραγγελίες φαγητού, συνδρομές σε υπηρεσίες streaming και αυθόρμητες αγορές. Η Tassin λέει ότι βρισκόταν στην τρίτη κατηγορία πριν από μερικά χρόνια. Μετά την παρακολούθηση των δαπανών της, διαπίστωσε ότι πολλά από τα χρήματά της πήγαιναν σε παραγγελίες φαγητού, κυρίως όταν ήταν απασχολημένη στη δουλειά της. Για να το αντιμετωπίσει, αποφάσισε να ενδιαφερθεί πραγματικά για τη μαγειρική: «Σκέφτηκα ότι η μαγειρική θα μπορούσε να είναι ένας τρόπος να απομακρυνθώ από τον υπολογιστή στο τέλος της ημέρας».

Ξεχρέωσε τα χρέη με υψηλά επιτόκια

Αν έχεις χρέη με υψηλά επιτόκια – όπως χρέη πιστωτικών καρτών ή οποιοδήποτε χρέος με επιτόκιο άνω του 7% – η αποπληρωμή τους θα πρέπει να είναι η πρώτη οικονομική προτεραιότητα, λένε οι ειδικοί. Έτσι, μπορείς να «κάνεις τον προϋπολογισμό σου πιο στοχευμένο και να μην πληρώνεις την εταιρεία πιστωτικών καρτών», λέει η Snell.

Θέσε οικονομικούς στόχους

Ένας από τους πιο χρήσιμους τρόπους για να δημιουργήσεις έναν προϋπολογισμό είναι να θέσεις συγκεκριμένους στόχους, λέει η Winnie Sun, διαχειρίστρια εταίρος στην Sun Group Wealth Partners. «Ποιους στόχους θέλεις να επιτύχεις βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα;» ρωτά η Sun. Ένας βραχυπρόθεσμος στόχος μπορεί να είναι η αποταμίευση για διακοπές. Ένας μεσοπρόθεσμος στόχος μπορεί να είναι η αποταμίευση για αυτοκίνητο ή σπίτι. Και ένας μακροπρόθεσμος στόχος μπορεί να είναι η αποταμίευση για τη συνταξιοδότηση.

Διαβασε ακομα

Αφήστε το γλώσσα-γλώσσα-μαθηματικά. Τα παιδιά πρέπει να διδάσκονται οικονομία

Ενώ οι οικονομικοί στόχοι και οι προτεραιότητες του καθενός θα είναι διαφορετικοί, οι ειδικοί συμφωνούν ότι υπάρχουν κάποια ορόσημα οικονομικής σταθερότητας για να στοχεύσουμε.

Το πρώτο είναι ένα ταμείο έκτακτης ανάγκης με αρκετά χρήματα για να καλύψει τα έξοδα διαβίωσης του νοικοκυριού σου για τρεις έως έξι μήνες. Έτσι, αν απολυθείς ή αντιμετωπίσεις μια απροσδόκητη έκτακτη ανάγκη, θα έχεις ένα οικονομικό μαξιλάρι ασφαλείας και δεν θα χρειαστεί να καταφύγεις σε χρέη πιστωτικής κάρτας.

Η Tassin προτείνει επίσης να στοχεύσεις σε αποταμίευση και επένδυση 10% έως 20% του καθαρού εισοδήματός σου, περιλαμβανομένων οποιωνδήποτε εισφορών σε συνταξιοδοτικά ταμεία.

Κάνε ένα σχέδιο – και να είσαι ρεαλιστής

Συχνά, οι άνθρωποι τείνουν να σκέφτονται τον προϋπολογισμό ως έναν τρόπο να θέσουν αυστηρούς περιορισμούς στις δαπάνες τους – 300 δολάρια το μήνα για τρόφιμα, 50 δολάρια το μήνα για βενζίνη, κ.λπ.
Όχι μόνο αυτό είναι περιοριστικό και δυσάρεστο, αλλά οι ειδικοί λένε ότι δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό. «Συνήθως, αυτός ο τύπος δαπανών καθοδηγείται από κάτι που δεν είναι λογικό», περιγράφει η Tassin, προσθέτοντας ότι αυτό ισχύει ιδιαίτερα αν ανήκεις στην τρίτη κατηγορία των καταναλωτών.

Επιπλέον, οι αυστηροί περιορισμοί στις δαπάνες δεν επιτρέπουν πολλή ευελιξία. Σκέψου την περίοδο των γιορτών, λέει η Snell: οι δαπάνες συνήθως εκτοξεύονται εκείνη την περίοδο λόγω των δώρων, της φιλοξενίας και των ταξιδιών. Επιτρέποντας περισσότερη ευελιξία στον προϋπολογισμό μας, μπορούμε να προσαρμοστούμε καλύτερα στις μεταβαλλόμενες ανάγκες κατά τη διάρκεια του έτους. Για να κάνεις τη ζωή πιο εύκολη, οι ειδικοί προτείνουν να αυτοματοποιήσεις όσο το δυνατόν περισσότερη διαδικασία. Δημιούργησε διάφορους τραπεζικούς λογαριασμούς για διαφορετικές ανάγκες, όπως αποταμίευση για διακοπές και έκτακτα ταμεία, προτείνει η Sun. Στη συνέχεια, ρύθμισε μηνιαίες αυτόματες πληρωμές σε αυτούς τους λογαριασμούς, έτσι ώστε να μην παρασυρθείς να ξοδέψεις τα χρήματα. Οτιδήποτε μένει, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ευέλικτες δαπάνες, λέει η Snell.

Τήρησε το σχέδιο

Συχνά, το μεγαλύτερο λάθος που κάνουν οι άνθρωποι όσον αφορά τον προϋπολογισμό είναι ότι δεν τον τηρούν.

Η τελειομανία είναι το πιο συνηθισμένο εμπόδιο, λέει η Snell. Άτομα που θέτουν μη ρεαλιστικούς περιοριστικούς προϋπολογισμούς και στη συνέχεια τους ξεπερνούν, μπορεί να εγκαταλείψουν τον προϋπολογισμό εντελώς, αντί να τον προσαρμόσουν ώστε να είναι πιο ρεαλιστικός.

Διαβασε ακομα

Εσύ θα πήγαινες το πρωί στη δουλειά αν κέρδιζες 9 εκατ. ευρώ το προηγούμενο βράδυ;

Ο ρεαλισμός είναι σημαντικός, λέει η Tassin. «Αν λέμε, θα μειώσω τις δαπάνες μου για εστιατόρια από 1000 δολάρια το μήνα σε 100 δολάρια το μήνα, αυτό δεν θα λειτουργήσει», συμπληρώνει– το να προσπαθήσεις να περιορίσεις υπερβολικά τις δαπάνες σου οδηγεί σε αποτυχία. Αντίθετα, η επιτυχής μείωση δαπανών με μικρούς τρόπους – για παράδειγμα, παραγγέλνοντας φαγητό τρεις νύχτες την εβδομάδα αντί για πέντε, ή φέρνοντας ένα μπουκάλι νερό στη δουλειά αντί να αγοράζεις αναψυκτικά από το κατάστημα – μπορεί να προσφέρει κίνητρο για μεγαλύτερες μειώσεις στο μέλλον.

Με πληροφορίες από Guardian