Στις δεκαετίες του ‘50 και του ‘60, το Casa Susanna αποτέλεσε ένα ασφαλές καταφύγιο για ανθρώπους που ήθελαν ελεύθερα να εξερευνήσουν τη σεξουαλική τους ταυτότητα και να εκφράσουν το φύλο τους με τρόπους που δεν μπορούσαν στην καθημερινή ζωή.

Το σπίτι στα βόρεια της Νέας Υόρκης ανήκε στη Susanna Valenti και τα Σαββατοκύριακα – κυρίως – γέμιζε από άνδρες που τους άρεσε να ντύνονται (cross-dressers) και να φωτογραφίζονται με παραδοσιακά γυναικεία ρούχα αλλά και τρανς γυναίκες.

Οι φωτογραφίες που τραβήχτηκαν στο Casa Susanna παρουσιάζουν μία ζωντανή κοινότητα με κομψές παρουσίες, που μαγειρεύουν, τρώνε, πίνουν και διασκεδάζουν. Οι εικόνες αυτές, μέρος της μόνιμης συλλογής της Πινακοθήκης του Οντάριο (AGO), συγκεντρώνονται πλέον σε μια νέα έκδοση, “Casa Susanna: The Story of the First Trans Network in the United States, 1959-1968”, και προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για το περιβάλλον που δημιούργησαν η Valenti και η σύζυγός της Marie Tonell.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Arcana: Books On The Arts (@arcanabooks)

Τα τελευταία χρόνια, οι φωτογραφίες έχουν γίνει αντικείμενο προσοχής καλλιτεχνών, ιστορικών και ακτιβιστών που αγωνίζονται για τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, ενώ ένα ντοκιμαντέρ που κυκλοφόρησε το 2023 από την ιστορικό και σκηνοθέτιδα Susan Stryker ρίχνει φως σε μία από τις πιο ζωντανές, ελεύθερες και χαρούμενες κοινότητες της εποχής.

Το περιοδικό “Transvestia”

Τον Ιανουάριο του 1960, η συγγραφέας και εκδότρια Virginia Prince, με έδρα το Λος Άντζελες, κυκλοφόρησε το “Transvestia”, ένα περιοδικό που εκδιδόταν από και για τα τρανς άτομα «με σκοπό να αποτελέσει ένα κέντρο» για να συγκεντρώνονται τα τρανς άτομα.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Lili-Elbe-Bibliothek (@lilielbe2019)

Το “Transvestia” ήταν αρχικά αποκλειστικά συνδρομητικό και κυκλοφορούσε κρυφά μέσω του ταχυδρομείου μέχρι το 1963, ενώ μετά ήταν διαθέσιμο σε ορισμένα περίπτερα και βιβλιοπωλεία ενηλίκων σε όλη την Αμερική μέχρι και το 1986, όταν σταμάτησε η έκδοση.

Την εποχή της δημιουργίας του, το “cross-dressing” θεωρούνταν αδίκημα σε όλες τις ΗΠΑ, με την Prince να αρχίζει, την εποχή εκείνη, να συγκεντρώνει στοιχεία για τις συλλήψεις και να δημιουργεί μία ομάδα στήριξης των τρανς ατόμων.

«Η Virginia ήταν το πρόσωπο που βοήθησε να βγει αυτή η κοινότητα από το βαθύ υπόγειο», λέει η Stryker, ιστορικός και σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Karol Sienkiewicz (@sienkiewicz.karol.ok)

Μέσω του “Transvestia”, cross-dressers και τρανς άτομα μπορούσαν να δουν τον εαυτό τους να αντανακλάται στις σελίδες της έκδοσης, να μοιραστούν ιστορίες και να επικοινωνούν μεταξύ τους μέσω της στήλης «πρόσωπο με πρόσωπο» και αγγελιών για γνωριμίες.

Η αίσθηση της «οικογένειας»

Γεννημένη στη Χιλή το 1917, η Valenti γνώρισε τη σύζυγό της, Marie Tonell σε ένα μαγαζί με περούκες που διατηρούσε η τελευταία στη Νέα Υόρκη. Η Casa Susanna ήταν χτισμένη σε ένα κτήμα που ανήκε στην Tonell στο Catskills και εκεί σύχναζαν η Gloria, μια εκατομμυριούχος από το Μίσιγκαν, η Jessica, μια Κολομβιανή κληρονόμος, και η Felicity, μια πιλότος αεροπορικής εταιρείας και βετεράνος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αδελφή του φωτογράφου Lee Miller.

Η Valenti κατόρθωσε να δημιουργήσει ένα κλίμα «οικογένειας» λειτουργώντας ως «τρανς μητέρα» για την κοινότητά της

«Νομίζω ότι έγινε ένα σχεδόν μυθικό μέρος: Εκείνο το μέρος που όλοι αναζητούμε κατά κάποιον τρόπο, στο οποίο νιώθεις αποδεκτός και που νιώθεις σαν στο σπίτι σου», λέει η Sophie Hackett, επιμελήτρια φωτογραφίας του AGO. «Παρείχε, έστω και για ένα Σαββατοκύριακο, την αίσθηση του σπιτιού και της οικογένειας για ανθρώπους που ίσως δεν το ένιωθαν αυτό αλλού στη ζωή τους».

Οι μεταπολεμικές αμερικανικές αξίες έδιναν έμφαση στην «πυρηνική οικογένεια» που ζούσε στα προάστια, με στερεοτυπικά παραδοσιακούς, άκαμπτους ρόλους των φύλων, όμως η Valenti κατόρθωσε να δημιουργήσει ένα κλίμα «οικογένειας» λειτουργώντας ως «τρανς μητέρα» για την κοινότητά της, ενώ «παρείχε ένα περιβάλλον φροντίδας και υποστήριξης στους ανθρώπους για να φτάσουν σε ένα καλύτερο σημείο στη ζωή τους», λέει η Stryker.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη MozaiQ (@mozaiqlgbt)

Η τέχνη της γυναικείας μίμησης

Η Valenti παρουσίαζε επίσης μία εικόνα-πρότυπο για όλα τα άτομα που σύχναζαν στο Casa Susanna: Η αισθητική της, οι κινήσεις της ακόμα και ο τρόπος που κάπνιζε θεωρούνταν μοναδικός.

Σε ένα άρθρο της Virginia Prince στο “Transvestia” τον Οκτώβριο του 1961, με τίτλο «Η τέχνη της γυναικείας μίμησης», η εκδότρια έγραψε μια σειρά από οδηγίες γύρω από τους τρόπους και τις κινήσεις μίας τρανς γυναίκας, συμπεριλαμβανομένων των τρόπων που θα πρέπει να κάθονται, να στέκονται και να καπνίζουν, έχοντας πάντα στο μυαλό της τη Valenti, που θεωρούσε ότι απέδιδε τα καλύτερα στοιχεία της «γυναικείας φύσης».

Πράγματι, στις φωτογραφίες αυτό που ισχυρίζεται ότι βλέπει η Stryker είναι «άτομα που προσπαθούν να ενσαρκώσουν τη γυναικεία αξιοπρέπεια της μεσαίας τάξης», επιχειρώντας να είναι όσο το δυνατόν πιο διακριτικές παρουσίες, χωρίς στρας και υπερβολές.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη NO NIIN (@noniinmagazine)

Το άδοξο τέλος

Παρόλο που η Valenti είχε σχέδια να μετατρέψει το Casa Susanna σε ξενοδοχείο και να ζήσει την υπόλοιπη ζωή της ως γυναίκα, ένα ατύχημα που υπέστη η Tonell το 1967 την ανάγκασε να εργαστεί και να ζήσει ως άνδρας, προκειμένου να καλύψει τους ιατρικούς λογαριασμούς.

Η τακτική της στήλη στην “Transvestia” σταμάτησε και το Casa Susanna πωλήθηκε το 1972. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 και μετά, οι Valenti και Tonell χώρισαν, ενώ και οι δύο έφυγαν από τη ζωή το 1996.

Με πληροφορίες από CNN