icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Πώς η πλατφόρμα Queering the Map αποτελεί μια διέξοδο για τους queer Παλαιστίνιους προκειμένου να δείξουν πως υπάρχουν

Σε έναν κόσμο όπου οι «αόρατοι» δεν μπορούν να αναπνεύσουν, η αναζήτηση και η διεκδίκηση ζωτικού χώρου είναι πράξη αντίστασης. Ειδικότερα, σε μια κανονικότητα που καταπιέζει τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα ως περιθωριακά, η ορατότητα και η διεκδίκηση αυτής είναι ζήτημα επιβίωσης, ένα στοίχημα που η κοινότητα παίζει καθημερινά, επεκτείνοντας τα δοσμένα «όρια» της ετεροκανονικότητας και καταλαμβάνοντας κάθε σπιθαμή χώρου που κερδίζει, μέχρι ο χώρος όλων μας να γίνει και δικός της. Κι αυτή είναι μια μάχη που δίνεται από τις ΗΠΑ μέχρι τη Ρωσία και από την Αυστραλία μέχρι την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Η διεκδίκηση ζωτικού χώρου, μια παγκόσμια queer εμπειρία.

Το “Queering the Map” αποτελεί έναν κρίκο της προσπάθειας να ενωθούν αυτές οι εμπειρίες σε ένα χώρο, για να αποδείξει πως οι προσωπικές ιστορίες που εκτυλίσσονται στο κέντρο της Αθήνας σιωπηλά, ταιριάζουν με εκείνες που εξιστορούνται ψιθυριστά σε μια αυλή σπιτιού στην Αγία Πετρούπολη. Να ακουστούν αυτές οι εμπειρίες, να ενωθούν αυτοί οι συγκοινωνούντες κόσμοι, σημαίνει πως τα όρια της πραγματικότητας διευρύνονται.

Πρόκειται ουσιαστικά για μια πλατφόρμα ψηφιακής χαρτογράφησης της queer εμπειρίας σε σχέση με τον φυσικό χώρο, από τα παγκάκια πάρκων μέχρι και στη μέση του ωκεανού. Το Queering the Map στοχεύει να αρχειοθετεί κάθε queer εμπειρία από όλο τον κόσμο, προκειμένου να διατηρηθούν οι εκτυλισσόμενες πραγματικότητες, λειτουργώντας ως ένα ζωντανό αρχείο της queer ζωής.

Μέσα σε αυτόν τον ψηφιακό χάρτη, συνυπάρχουν ιστορίες queer ατόμων από τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου. Άλλες δεν τέμνονται ποτέ, άλλες διασταυρώνονται, κάποιες είναι κοινές και κάποιες άλλες μοναχικές. Άλλες τρανταχτές, άλλες δεν τις πιάνει το μάτι, όμως κάθε ιστορία είναι ένα μεγάλο γεγονός. Όλες μοναδικές, σπάνε τα σύνορα, γκρεμίζουν τις διαφορές.

Από το 2017 που ξεκίνησε, το Queering the Map έχει φιλοξενήσει πάνω από 85 0.000+ queer ιστορίες, σε 28 γλώσσες, από όλο τον κόσμο. Το πρότζεκτ τιμήθηκε με τιμητική διάκριση στο Prix Ars Electronica το 2018 και αποτελεί μέρος του αρχείου LGBT Web Studies της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου. 

Πώς λειτουργεί ο χάρτης

Οι επισκέπτες μπαίνουν στην ιστοσελίδα του Queering the Map, βρίσκονται στον χάρτη και κάνοντας κλικ σε ένα συγκεκριμένο σημείο της Γης, μπορούν να προσθέσουν ένα κείμενο για να καταγράψουν την queer εμπειρία τους σε σχέση με το συγκεκριμένο σημείο. 

Τότε, υποβάλλουν την απάντηση, η οποία ελέγχεται για ρητορική μίσους, spam και παραβίαση της ανωνυμίας. Μετά την έγκριση τα κείμενα γίνονται δημόσια και μπορεί κανείς να τα διαβάσει πατώντας στο σημείο του χάρτη. Οι μόνες πληροφορίες που αποθηκεύονται στη βάση δεδομένων είναι οι γεωγραφικές συντεταγμένες, το κείμενο, η ώρα και η ημερομηνία της υποβολής.

Η πλατφόρμα δίνει προτεραιότητα «στην εμπειρία του να χάνεσαι», διαβάζουμε σε άρθρο του δημιουργού της, Lucas Larochelle.

Κι ενώ η περιήγηση σε έναν ψηφιακό χάρτη είναι αρκετά απλή, καθώς φτάνει απλώς να ξέρεις πού θέλεις να πας και θα σε οδηγήσει εκεί. Όμως, η χρήση του Queering the Map είναι μια πρόκληση. Δεν υπάρχει λειτουργία αναζήτησης, οπότε δεν είναι εφικτό να βρει κανείς μια συγκεκριμένη τοποθεσία, ούτε μια συγκεκριμένη λέξη.

Η αναζήτηση στο Queering the Map είναι ενεργή και χρονοβόρα. Αντί για μια μπάρα αναζήτησης που αυτοματοποιεί τη διαδικασία εύρεσης, θα μπορούσε κανείς να κάνει ζουμ για να έχει καλύτερη εικόνα. Όμως η σμίκρυνση έχει ως αποτέλεσμα τη θόλωση χιλιάδων ιστοριών σε αδιαφανείς μάζες, οι οποίες συσκοτίζουν τα σύνορα και συγκλίνουν τις ατομικές αφηγήσεις σε συλλογικότητες. Η υπερφόρτωση χιλιάδων καρφιτσών θολώνει τον χάρτη κάτω από αυτές, καθώς ο χάρτης αρχίζει να παρουσιάζει δυσλειτουργίες. Η υπερφόρτωση των δεδομένων προκαλεί περιστασιακά τμήματα του χάρτη να μην φορτώνουν ή να φορτώνουν αργά, αποκαλύπτοντας ότι δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια εικόνα.

Συγκοινωνούντες τόποι

Η φιλοσοφία της πλατφόρμας αντιλαμβάνεται τον χώρο ως κάτι δυναμικό, ενώ ταυτόχρονα στοχεύει να απομακρυνθεί από την αντίληψη του queer χώρου ως κάτι στατικό. Αντίθετα, προσεγγίζει την queer χωροθέτηση ως απόσταγμα της δράσης και του βιώματος, καθώς μια queer προσέγγιση του χώρου κατανοεί πως η ταυτότητα δεν είναι μια σταθερή έννοια, αλλά πράξη. Ή καλύτερα πράξεις αντίστασης.

Η κίνηση του χάρτη που αναπόφευκτα μπερδεύει τον χρήστη και συγχωνεύει όλες τις ιστορίες μαζί, υποδηλώνει πως ο queer χώρος δεν είναι μια ορισμένη γειτονιά ή ένα στέκι σε μια πόλη κάπου στον κόσμο. Είναι εκεί όπου λαμβάνει χώρα η συνεχής κατάρρευση των πατριαρχικών, ετεροκανονικών, προνομιακών, αποικιοκρατικών, σεξιστικών και μισαναπηρικών προτύπων και δομών.

Αυτή η αίσθηση κυριαρχεί, τουλάχιστον, όταν οι μαύρες πινέζες διαχέονται πάνω από κάθε χώρα, πόλη, χωριό και γειτονιά του παγκόσμιου χάρτη. Αυτή την ιστορία λένε όσοι μοιράζονται την εμπειρία τους από το προαύλιο του σχολείου τους ή από ένα δημόσιο πάρκινγκ.

Screenshot/Queering the Map

Αυτός είναι και ο στόχος του Queering the Map: Να μεταφράσει τις queer πράξεις και τη μελλοντική τους δυναμική, εντοπίζοντας και αρχειοθετώντας τες στον εικονικό χώρο. Δεν είναι απλώς ένας χάρτης με queer ιστορίες, αλλά είναι το ίδιο ένας queer χώρος.

Οι μαύρες πινέζες που «στολίζουν» τον διαδραστικό αυτό χάρτη μπορεί να είναι γραμμές ζωής, ένα ίχνος που αφήνουν πίσω τους εκείνοι που περπατούν μπροστά μας στο πεζοδρόμιο, όμως ταυτόχρονα μας κατευθύνουν προς τις ανεξερεύνητες πτυχές ενός δυνητικά πραγματικού κόσμου, όπου οι ιστορίες και οι εμπειρίες μας δεν είναι μόνο ένα στοιχείο στο χάρτη, αλλά συστατικό του δημόσιου χώρου, εντός του οποίου ζούμε και αναπνέουμε όλ@.

Οι ιστορίες μιλούν για ένα παρελθόν που έχει μείνει ακέραιο σε έναν τόπο, εκεί που γεννήθηκε, στο συγκεκριμένο σύνολο συνθηκών και συναισθηματικών δομών που έφεραν στην ύπαρξη μια queer στιγμή. Η πράξη της καταγραφής αυτών των εφήμερων ιχνών εξασφαλίζει ωστόσο ότι η δυνατότητα αυτών των μεμονωμένων στιγμών δεν ξεθωριάζει ποτέ, προσφέροντας ένα συναισθηματικό άνοιγμα στον κόσμο του «άλλου».

Γράμματα από την Παλαιστίνη

Η επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα συνεχίζεται. Άνθρωποι χάνονται, ολόκληρα οικογενειακά δέντρα ξεριζώνονται καθώς οι βόμβες πέφτουν σαν βροχή από τον αέρα, ή εκτοξεύονται σαν σαΐτες από το έδαφος. Μαζί με τη ζωή που εγκαταλείπει το γονατισμένο από τον πόλεμο παλαιστινιακό έδαφος, αμφισβητείται και η δυνατότητα του λαού να μεταδίδει τη γνώση, να λέει ιστορίες, να διαιωνίζει έθιμα, παραδόσεις, εμπειρίες και πολιτισμό στις μελλοντικές γενιές. Με άλλα λόγια, όσο ο χώρος μικραίνει, τόσο θολώνει και η συλλογική μνήμη.

Για τα queer άτομα της Γάζας, η ζημιά αυτή είναι δεκαπλάσια. Από τις αρχές των επιθέσεων, η κυβέρνηση του Ισραήλ, παρά την ευθυγράμμισή της κατά καιρούς με ομοφοβικές δυνάμεις ανά τον κόσμο, επιμένει πως το ισραηλινό κράτος είναι καταφύγιο για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, σε αντίθεση με την Παλαιστίνη, όπου, όπως υπονοείται, κανένα queer άτομο δεν θα μπορούσε να αντέξει ούτε μια μέρα. Πρόκειται για το λεγόμενο “pinkwashing”, που αποτελεί ένα από τα σημεία της ισραηλινής προπαγάνδας και διαγράφει την ύπαρξη queer Παλαιστινίων.

Σε ένα καρέ τραγικής δημιουργικότητας, εν μέσω πείνας, βομβαρδισμών και επιθέσεων, οι queer Παλαιστίνιοι βρήκαν τρόπο να «υπάρξουν» σε αυτές τις συνθήκες καταστροφής. Μια από τις διεξόδους τους είναι το Queering the Map. 

Σε μια στιγμή που οι δημοσιογράφοι δέχονται επιθέσεις και ο αποκλεισμός της ηλεκτρικής ενέργειας έχει περιορίσει σημαντικά τη δυνατότητα των ανθρώπων στη Γάζα να μεταδώσουν το μήνυμά τους, η πλατφόρμα έχει γίνει ένα απαραίτητο εργαλείο για τους queer Παλαιστίνιους, των οποίων οι ιστορίες θα μπορούσαν να έχουν εξαφανιστεί κάτω από τα ερείπια.

Διαβάζοντας κανείς τις καταχωρήσεις τους, θα βρει κανείς τόσο ρομαντικά μηνύματα, όσο και σπαρακτικές ιστορίες, μαρτυρίες ανθρώπων που προσπαθούν να βρουν την ομορφιά μέσα στην ασχήμια και την αγάπη μέσα στο μίσος. 

Μερικές καταχωρήσεις από τη Γάζα στο Queering the Map:

«Δεν ξέρω πόσο καιρό θα ζήσω, γι’ αυτό θέλω αυτή να είναι η ανάμνησή μου εδώ πριν πεθάνω. Δεν πρόκειται να φύγω από το σπίτι μου, ό,τι κι αν γίνει. Έχω μετανιώσει πιο πολύ που δεν φίλησα αυτόν τον τύπο. Πέθανε πριν από δύο μέρες. Είχαμε πει πόσο πολύ μας αρέσει ο ένας στον άλλο και ήμουν πολύ ντροπαλός για να τον φιλήσω την τελευταία φορά. Πέθανε σε βομβαρδισμό. Νομίζω ότι ένα μεγάλο κομμάτι μου πέθανε επίσης. Και σύντομα θα πεθάνω κι εγώ. Στον Γιουνούς, θα σε φιλήσω στον ουρανό»

Screenshot/Queering the Map

«Πάντα φανταζόμουν εσένα και εμένα να καθόμαστε στον ήλιο, χέρι-χέρι, επιτέλους ελεύθεροι. Μιλούσαμε για όλα τα μέρη που θα πηγαίναμε αν μπορούσαμε. Όμως εσύ έχεις φύγει τώρα. Αν ήξερα ότι οι βόμβες που έπεφταν βροχή πάνω μας θα σε έπαιρναν από μένα, θα έλεγα ευχαρίστως στον κόσμο πόσο σε λάτρευα περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Λυπάμαι που ήμουν δειλός»

Screenshot/Queering the Map

«Δε θα χάσω ποτέ την ελπίδα για εμάς, όσο καιρό και αν πάρει σύντομα θα είμαστε μαζί»

Screenshot/Queering the Map

«Το μέρος όπου πέθανες, παρόλο που ήμασταν μόνο φίλοι δια αλληλογραφίας, σε αγαπώ μέχρι το μεδούλι, 5 χρόνια της καλύτερης φιλίας. Ο Ahmad πέθανε από την αεροπορική επιδρομή, εσύ πέθανες από τον σπαραγμό της καρδιάς. Χαλίντ, σ’ αγαπώ, μου άρεσε ο τρόπος που εκδηλώθηκες, πώς σου εκδηλώθηκα εγώ, πώς σύστησες τον Αχμάντ ως φίλο σου, ήθελα να μοιραστείς τις πληγές σου μαζί μου, αλλά είμαστε θάλασσες μακριά, θα ελευθερώσω την Παλαιστίνη μόνο για τα μάτια σου. Ελπίζω να αναπαυθείς καλά στον ουρανό, να φιλάς τον Αχμάντ όσο θέλεις και να είσαι πολύ ευτυχισμένος, σε αυτή ή σε μια άλλη ζωή θα σε ακολουθήσω και θα μπορέσουμε να ενωθούμε, σε αγαπώ μέχρι τον Ίκαρο και παραπάνω»

Screenshot/Queering the Map