Η φιγούρα του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα είναι μια από τις πιο εμβληματικές εικόνες του 20ού αιώνα. Η ανυπότακτη στάση του θεωρείται από εμπνευσμένο είδωλο της επανάστασης, μέχρι vintage λογότυπο.

Η ιστορία της ζωής του είναι γεμάτη ίντριγκες, δράματα και διαμάχες. Κάποιοι τον αποκαλούν επαναστάτη. Άλλοι τον βλέπουν ως έναν επικίνδυνο αντάρτη, που χρησιμοποίησε το χάρισμά του για να προκαλέσει τρόμο.

Στην πραγματικότητα ήταν ένας άνθρωπος κατάφερε να ζήσει τη ζωή ενός φοιτητή, ενός διανοούμενου, ενός επαναστάτη και ενός ηγέτη κατά τη διάρκεια της σύντομης ζωής του στον πλανήτη.

Μια σύνθετη και χαρισματική προσωπικότητα, ένας άνθρωπος που αγωνίστηκε για κοινωνική δικαιοσύνη και ισότητα, με τις ιδέες του να εξακολουθούν να εμπνέουν ανθρώπους σε όλο τον κόσμο μέχρι σήμερα.

Γεννημένος στην Αργεντινή, ο Γκεβάρα πίστευε ότι ένας άνθρωπος της δράσης μπορούσε να φέρει την επανάσταση σε έναν λαό. Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην Κουβανική Επανάσταση του 1956-59 και ενθάρρυνε τον Φιντέλ Κάστρο να ακολουθήσει την κομμουνιστική, αντιαμερικανική του ατζέντα.

Αφού ανέλαβε διάφορες θέσεις στην κυβέρνηση του Κάστρο, έφυγε από την Κούβα το 1965. Ταξίδεψε στο Κονγκό και το 1966 βρέθηκε στη Βολιβία ως ηγέτης μιας άλλης αντάρτικης ομάδας. Εκεί, στην πόλη Λα Χιγουέρα, γράφτηκε το τέλος του.

Πιστεύεται ότι η CIA αναζητούσε τον Γκεβάρα στη Βολιβία το 1967. Οι ειδικές δυνάμεις της Βολιβίας τον ήθελαν επίσης.

Ο κομαντάντε, ο οποίος ηγείτο ενός αντάρτικου κινήματος στη Βολιβία για αρκετούς μήνες, είχε συλληφθεί στις 8 Οκτωβρίου από μια κοινή βολιβιανοαμερικανική στρατιωτική δύναμη. 1.800 στρατιώτες περικύκλωσαν το πρόχειρο στρατόπεδό του και συγκρούστηκαν μαζί του, τραυματίζοντάς τον πριν τελικά τον συλλάβουν.

Κρατήθηκε αιχμάλωτος στο χωριό Λα Χιγουέρα, όπου ανακρίθηκε και βασανίστηκε από τους απαγωγείς του.

Η απόφαση για την εκτέλεση του Γκεβάρα ελήφθη από τον πρόεδρο της Βολιβίας Ρενέ Μπαριέντος και τους συμβούλους του, οι οποίοι φοβήθηκαν ότι αν ο Γκεβάρα οδηγούνταν ζωντανός σε δίκη, θα γινόταν μάρτυρας και θα ενέπνεε περαιτέρω εξεγέρσεις. Πίστευαν επίσης, ότι η εκτέλεσή του θα ήταν ένας τρόπος να σταλεί ένα μήνυμα σε άλλους αριστερούς αντάρτες στην περιοχή.

Ήταν μόλις 39 ετών όταν εκτελέστηκε εν ψυχρώ, στις 9 Οκτωβρίου 1967. Η εκτέλεση πραγματοποιήθηκε από έναν Βολιβιανό λοχία, τον Μάριο Τεράν, ο οποίος ενεργούσε κατόπιν εντολών της βολιβιανής κυβέρνησης και με την υποστήριξη της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (CIA) των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η εκτέλεση πραγματοποιήθηκε σε ένα μικρό σχολείο στη Λα Χιγουέρα. Ο Γκεβάρα ήταν δεμένος σε έναν στύλο. Του πρόσφεραν ένα μαντήλι για να κλείσει τα μάτια του, αλλά το αρνήθηκε. Τον πυροβόλησαν ο Τεράν και άλλοι δύο στρατιώτες, οι οποίοι έριξαν συνολικά εννέα σφαίρες στο σώμα του. Ο Τσε Γκεβάρα ήταν 39 ετών τη στιγμή του θανάτου του.

Τα τελευταία λόγια του Γκεβάρα προς τον λοχία Τεράν ήταν: «Ξέρω ότι ήρθες να με σκοτώσεις. Ρίξε, θα σκοτώσεις μόνο έναν άνθρωπο».

Ο Τεράν πυροβόλησε, πετυχαίνοντας τον Γκεβάρα στα χέρια, τα πόδια και τον θώρακα. Είχε διαταγές να πυροβολήσει κάτω από το λαιμό, επειδή αυτό θα ταίριαζε με την επίσημη ιστορία, ότι ο Τσε Γκεβάρα είχε πεθάνει στη μάχη.

Μετά την εκτέλεση, το σώμα του Τσε Γκεβάρα μεταφέρθηκε σε κοντινό νοσοκομείο, όπου εκτέθηκε στον Τύπο και το κοινό.

Τα χέρια του κόπηκαν και στάλθηκαν στη CIA για την ταυτοποίηση των δακτυλικών αποτυπωμάτων. Στη συνέχεια, η κυβέρνηση της Βολιβίας έθαψε το πτώμα του σε άγνωστη τοποθεσία.

Το σημείο ταφής του αποκαλύφθηκε το 1997 κοντά στο αεροδρόμιο του Βαγιεγκράντε από μια ομάδα κουβανών ιατροδικαστών. Τα οστά του μεταφέρθηκαν στην Κούβα και τάφηκαν στο Μαυσωλείο της Σάντα Κλάρα, σε μία τελετή, στην οποία παρευρέθηκε ο Πρόεδρος Φιντέλ Κάστρο και χιλιάδες Κουβανοί.

Η εκτέλεση του Τσε Γκεβάρα καταδικάστηκε ευρέως από τη διεθνή κοινότητα και τις αριστερές ομάδες σε όλο τον κόσμο. Πολλοί την είδαν ως πολιτική δολοφονία και παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ο Γκεβάρα έγινε σύμβολο της αντίστασης και της επανάστασης και η εικόνα του εξακολουθεί να χρησιμοποιείται σε διάφορες μορφές πολιτικής και πολιτιστικής έκφρασης.

Η εκτέλεση του Τσε Γκεβάρα ήταν μια κρίσιμη στιγμή στην ιστορία της Λατινικής Αμερικής και του κόσμου. Ήταν μια χαρισματική και αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, οι ιδέες και οι πράξεις του οποίου εξακολουθούν να εμπνέουν και να διχάζουν τους ανθρώπους μέχρι σήμερα.

Ο θάνατός του αποτέλεσε σύμβολο της βίαιης καταστολής των επαναστατικών κινημάτων από τα στρατιωτικά καθεστώτα που υποστηρίζονταν από τις ΗΠΑ στη Λατινική Αμερική.

Η εκτέλεση του Γκεβάρα σήμανε το τέλος της επαναστατικής του πορείας, αλλά η κληρονομιά και οι ιδέες του συνεχίζουν να εμπνέουν ανθρώπους σε όλο τον κόσμο που αγωνίζονται για κοινωνική δικαιοσύνη και ισότητα.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα γεγονότα που οδήγησαν στην εκτέλεση του Γκεβάρα εξακολουθούν να αμφισβητούνται και να συζητούνται, με ορισμένους ιστορικούς να υποστηρίζουν ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ είχε άμεση συμμετοχή στη σύλληψη και την εκτέλεσή του, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι η κυβέρνηση της Βολιβίας ενήργησε ανεξάρτητα.

Σε κάθε περίπτωση, είναι σαφές ότι η εκτέλεση του Γκεβάρα ήταν ένα σημαντικό γεγονός στην παγκόσμια ιστορία, ένα τραγικό γεγονός στην ιστορία της Λατινικής Αμερικής, το οποίο συνεχίζει να μελετάται και να συζητείται μέχρι σήμερα.

Εξάλλου, όπως είχε δηλώσει και ο Φιντέλ Κάστρο στο άκουσμα της δολοφονίας του, «κάνουν λάθος όσοι πιστεύουν ότι ο θάνατός του είναι η ήττα των ιδεών του, η ήττα των τακτικών του, η ήττα των αντάρτικων αντιλήψεών του».

Διαβασε ακομα

Patria o muerte! Η ιστορική ομιλία του Τσε Γκεβάρα στα Ηνωμένα Έθνη

Το αντίο στα παιδιά και τους γονείς του

«Αν χρειασθεί μια μέρα να διαβάσετε τούτο το γράμμα, θα σημαίνει πως ο πατέρας σας δεν είναι πια ανάμεσά σας.

Ο πατέρας σας ήταν ένας άνθρωπος, που ενεργούσε όπως σκεφτόταν και που έμεινε απόλυτα πιστός στις πεποιθήσεις του.

Προπάντων, θέλω από σας να είστε ικανοί να νιώσετε βαθιά την κάθε αδικία σ’ οποιοδήποτε μέρος του κόσμου.

Αυτό είναι το πιο όμορφο προτέρημα ενός επαναστάτη…»

Αυτά ήταν τα τελευταία λόγια του Τσε Γκεβάρα στα παιδιά του, στην τελευταία επιστολή που πρόλαβε να τους γράψει πριν εκτελεστεί και η οποία δημοσιεύθηκε το 1986, στο περιοδικό «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ», όπου είχε μιλήσει ο πατέρας του Αργεντίνου επαναστάτη.

View this post on Instagram

A post shared by Ernesto Che Guevara (@che_guevara_photo)

Ο πατέρας του Τσε μοιράστηκε τότε και μια ακόμα επιστολή του παιδιού του, με αποδέκτες τον ίδιο και τη μητέρα του.

«Αγαπημένοι μου γονείς,

Για άλλη μια φορά, νιώθω κάτω από τις φτέρνες μου τα πλευρά του Ροσινάντε και ξαναπαίρνω το δρόμο με την ασπίδα στο χέρι.

Θα ‘ναι 10 χρόνια, περίπου που σας είχα στείλει ένα άλλο γράμμα αποχαιρετισμού.

Αν θυμάμαι καλά, παραπονιόμουν που δεν ήμουν καλύτερος στρατιώτης, καλύτερος γιατρός…

Γιατρός δεν μ’ ενδιαφέρει πια. Σαν στρατιώτης δεν είμαι κακός. Τίποτε δεν άλλαξε βασικά. Εκτός μόνο που ‘μαι πιο συνειδητός και ο μαρξισμός μου “βάθυνε” και μεταγγίζεται. Πιστεύω στον ένοπλο αγώνα, σαν την μοναδική λύση για τους λαούς, που αγωνίζονται για την απελευθέρωσή τους.

Είμαι συνεπής με τις πεποιθήσεις μου. Πολλοί θα με πουν τυχοδιώκτη και είμαι, αλλά ενός άλλου τύπου.

Είμαι από εκείνους, που διακινδυνεύουν την ζωή τους για να υπερασπισθούν τις αλήθειες τους.

Μπορεί αυτή τη φορά να ‘ναι η τελευταία. Δεν το αναζητώ. Μα είναι μέσα στον λογικό υπολογισμό των πιθανοτήτων. Αν γίνει αυτό, σας φιλώ για τελευταία φορά.

Σας αγάπησα πολύ. Μόνο που δεν ήξερα να εκδηλώσω την τρυφερότητά μου. Είμαι εξαιρετικά άκαμπτος στις πράξεις μου. Πιστεύω, ότι δεν με είχατε καταλάβει πάντοτε.

Δεν ήταν εύκολο να με καταλάβετε. Μα, σήμερα, το μόνο που σας ζητώ είναι να με πιστέψετε.

Τώρα, μια ευγενική θέληση και μια απόλαυση καλλιτέχνη, θα κρατήσουν αδύναμα πόδια και κουρασμένους πνεύμονες. Θα το κάνω.

Να με θυμάστε από καιρό σε καιρό. Ένα φιλί σε κάθε μου αδέλφι. Σε όλους.

Σας φιλώ

Ο άσωτος και δύστροπος γιος σας

Τσε»

Με πληροφορίες από Che Guevara Organization, History, Britannica, Washington Post