Ο Carlo Acutis, το παιδί-θαύμα των υπολογιστών, o επoνομαζόμενος και «influencer του Θεού» που βοήθησε στη διάδοση της ρωμαιοκαθολικής διδασκαλίας, έγινε ο πρώτος millenial άγιος, όταν την 1η Ιουλίου, το Βατικανό ενέκρινε την αγιοποίησή του, 18 χρόνια μετά τον θάνατό του, το 2006. Μεγάλη αίσθηση, ωστόσο, προκάλεσε η ανακοίνωση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, η οποία ανατρέπει την παραδοσιακή εικόνα ενός αγίου. Ο Acutis δεν ήταν μία αρχαία βιβλική μορφή ή ένας θρησκευτικός μάρτυρας – είχε απλώς σχεδιάσει έναν ιστότοπο για την καταγραφή των θαυμάτων.

«Η αγιοποίηση έχει να κάνει βασικά με την αγιότητα – αλλά είναι και κάτι σχετικό», λέει η Kathleen Sprows Cummings, καθηγήτρια ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Notre Dame και συγγραφέας του βιβλίου A Saint of Our Own.

Καθώς οι νέοι εγκαταλείπουν μαζικά την Καθολική Εκκλησία, δεν υπήρχε ίσως κανείς καταλληλότερος από τον Acutis, o οποίος έχασε τη μάχη με τη λευχαιμία στα 15 του χρόνια: «Είναι ένας άγιος στον οποίο [οι άνθρωποι] θα μπορούσαν να δουν τον εαυτό τους να αντανακλάται», λέει η Cummings. «Αυτό είναι πραγματικά το νόημα των αγίων».

Ποιος μπορεί να γίνει άγιος;

Στην Καθολική Εκκλησία, η αγιοσύνη είναι μια επίσημη επιβεβαίωση ότι ένα άτομο έχει εισέλθει στην αιώνια σκέπη του Θεού – βασικά, ότι κατάφερε να φτάσει στον ουρανό ζώντας «ηρωικά ενάρετη ζωή».

Οι άγιοι δεν διαφέρουν από οποιονδήποτε άλλον στον ουρανό. Ο τίτλος απλώς αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο τους τιμούν στη Γη: Η Εκκλησία μπορεί να τους ανεγείρει προσκυνήματα ή να ορίσει συγκεκριμένες ημέρες προς τιμήν τους.

Ένας υποψήφιος πρέπει να έχει πεθάνει τουλάχιστον πέντε χρόνια πριν την αγιοποίησή του

Όπως και να έχει, δεν είναι εύκολο να ανακηρυχθεί επίσημα άγιος όποιος απλώς έζησε μια ενάρετη ζωή: Θέλει προσπάθεια, γνωριμίες και στρατηγική. Ο καθένας μπορεί να ξεκινήσει μία εκστρατεία για να γίνει κάποιος άγιος, αλλά πρέπει πρώτα να πείσει τον επίσκοπό του ότι όντως ο άνθρωπος αξίζει να αγιοποιηθεί.

Ένας υποψήφιος πρέπει επίσης να έχει πεθάνει τουλάχιστον πέντε χρόνια πριν την αγιοποίησή του, αν και ο Πάπας μπορεί πάντα να κάνει εξαιρέσεις.

Μόλις ανοίξει μια υπόθεση, οι τοπικοί ερευνητές «χτενίζουν» τα γραπτά τους και παίρνουν συνεντεύξεις από όλους όσους γνώριζαν τον νεκρό για να επιβεβαιώσουν τις αρετές του, συμπεριλαμβανομένης της πίστης, της ελπίδας, της φιλανθρωπίας, της δικαιοσύνης και του θάρρους.

Εφόσον αυτές οι αρετές αποδειχθούν – και είναι σύμφωνος και ο Πάπας – ένα άτομο κηρύσσεται «σεβάσμιο».

Θαύμα! Θαύμα!

Η Καθολική Εκκλησία απαιτεί την απόδειξη ενός θαύματος για να μακαρίσει έναν υποψήφιο άγιο – το οποίο, στη συνέχεια, επιτρέπει στην τοπική εκκλησία να βγάλει σε προσκύνημα το άτομο και να του αποδώσει ιδιαίτερες τιμές. Όταν συμβεί και δεύτερο θαύμα σε αυτό το στάδιο, η Εκκλησία μπορεί πλέον να αγιοποιήσει τον νεκρό και επίσημα.

Για να πάρει τα εύσημα ο υποψήφιος άγιος, οι πιστοί πρέπει να ορκιστούν ότι προσεύχονταν μόνο σε αυτόν  και σε κανέναν άλλο

Τι όμως θεωρείται θαύμα στην εποχή της επιστήμης; Στον 20ό αιώνα, το 99% των θαυμάτων ήταν ιατρικά, γράφει η γιατρός και ιστορικός Jacalyn Duffin. Αυτό συμβαίνει επειδή είναι λίγο πιο εύκολο να υποστηριχθούν από ό,τι – ας πούμε – ο πολλαπλασιασμός των ψωμιών και των ψαριών.

Για να αποδειχθεί μια θαυματουργή θεραπεία, το Βατικανό συγκαλεί μια επιτροπή γιατρών για να αξιολογήσει τα ιατρικά αρχεία ενός ασθενούς και να καταθέσει ότι δεν υπήρχε επιστημονική εξήγηση για τη θεραπεία.

Το δυσκολότερο πράγμα που μπορεί να αποδειχθεί είναι ότι η θεραπεία θα μπορούσε να έχει συμβεί μόνο μέσω θεϊκής παρέμβασης. Η Cummings λέει ότι η Εκκλησία είναι πιο πιθανό να κηρύξει ένα θαύμα εάν ένας τραυματισμός ήταν πέρα από κάθε ελπίδα και θεραπεύτηκε γρήγορα. Για να πάρει τα εύσημα ο υποψήφιος άγιος, οι πιστοί πρέπει να ορκιστούν ότι προσεύχονταν μόνο σε αυτόν ή αυτήν και σε κανέναν άλλο.

Αλλά ακόμη και αυτά τα θαύματα γίνονται όλο και πιο περίπλοκα με τη σύγχρονη ιατρική, αναφέρει η Cummings. Παλιότερα, η προϋπόθεση για την αγιότητα ήταν τα τέσσερα θαύματα πριν ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β’ μειώσει τον αριθμό στο μισό το 1983.

Τι κάνει έναν άγιο σχετικό με κάτι τέτοιο;

Η αγιότητα είναι μία σπάνια τιμή, εν μέρει, επειδή μπορεί να είναι δύσκολο για μια υπόθεση να περάσει από τη γραφειοκρατία του Βατικανού, αλλά έχει επίσης να κάνει με το ποιον γνωρίζεις – και πώς μπορείς να πείσεις την Εκκλησία.

Η αγιοποίηση παίζει μεγάλο ρόλο στην ενεργοποίηση των μελών της Καθολικής Εκκλησίας: Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ Robert Barro και Rachel McCleary το απέδειξαν αυτό στην ανάλυσή τους το 2016 για όλες τις αγιοποιήσεις από το 1590 έως το 2009.

Καθώς ο προτεσταντικός πληθυσμός μιας περιοχής αυξανόταν, διαπίστωσαν ότι το ίδιο συνέβαινε και με τον αριθμό των καθολικών αγίων της. Από το 1900 περίπου, η Καθολική Εκκλησία ανακήρυξε πολλούς «αγιούς» για να απαντήσει στον ανταγωνισμό από τον Προτεσταντισμό ή τον Ευαγγελισμό.

Διαβασε ακομα

Ο πρώτος millennial Άγιος: Ποιος ήταν ο 15χρονος Carlo και ποια δύο θαύματα έκανε

Είναι λοιπόν η αγιοποίηση του Acutis ένα στρατηγικό παιχνίδι για να προσελκύσει τους millennials πίσω στην Καθολική Εκκλησία; «Φυσικά και είναι», λέει η Cummings. Αυτό, ωστόσο, δεν μειώνει την αγιότητά του – αλλά έχει νόημα, καθώς το ηλικιακό χάσμα στη θρησκεία αυξάνεται σε όλο τον κόσμο.

Ακόμη πιο χαρακτηριστικό, προσθέτει, είναι ότι το Βατικανό φαίνεται έτοιμο να επισημοποιήσει την απόφαση κατά τη διάρκεια του Ιωβηλαίου του 2025, μιας σημαντικής περιόδου προσκυνήματος. «Φανταστείτε μόνο όλους τους νέους που θα έρθουν σε αυτή την αγιοποίηση», λέει η Cummings. «Θα στείλει ένα ισχυρό μήνυμα».

Με πληροφορίες από National Geographic