icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Πως ένα λάθος σε μια υποδιαστολή τον 19ο αιώνα έφτιαξε έναν μύθο του 20ου

Όταν εμφανίστηκε για πρώτη φορά στις στις 17 Ιανουαρίου 1929 στη σειρά κόμικς «Thimble Theatre» ένας ήρωας κινουμένων σχεδίων με μυώδη χέρια, το τατουάζ της άγκυρας, το χαρακτηριστικό μάτι που συχνά είναι μισόκλειστο και τη μόνιμη πίπα στο στόμα, κανείς δεν φανταζόταν τη δημοφιλία που θα αποκτούσε ο Ποπάι.

Για την ακρίβεια, ο Ποπάι ήταν κάθε άλλο παρά ο πρωταγωνιστής του κόμικ. Η ιστορία «έτρεχε» ήδη εδώ και μία δεκαετία, με βασικούς χαρακτήρες την Όλιβ Όιλ, τον αδερφό της, Κάστορ Όιλ, και τον σύντροφό της, Χάρολντ Χαμγκρέιβι.

Όμως όταν ο δημιουργός της, E.C. Seegar, χρειάστηκε έναν ρωμαλέο ναύτη για μία από τις ιστορίες του, αυτός σύντομα θα εξελισσόταν σε έναν χαρακτήρα που επρόκειτο να επισκιάσει τους άλλους ήρωες της. Ο Ποπάι άρεσε τόσο πολύ στο κοινό, ώστε ενώ ο δημιουργός δεν είχε διστάσει να τον «σκοτώσει», αναγκάστηκε να τον επαναφέρει, μερικούς μήνες αργότερα, κάτω από την πίεση του κοινού.

Αργότερα, συγκεκριμένα από το μέσο της δεκαετίας του ’30, ο ήρωας θα συνδεόταν με το «μυστικό όπλο» του σε κάθε επεισόδιο. Όποτε βρισκόταν αντιμέτωπος με κάποια αδύνατη κατάσταση και κάποιο φοβερό κίνδυνο, άνοιγε μια κονσέρβα σπανάκι και αναλάμβανε δράση.

Ο μύθος με το σπανάκι

Ωστόσο, ο μύθος του σπανακιού, που επηρέασε τις ιστορίες του Ποπάι, βασίζεται σε ένα γνωστό λάθος σχετικά με την περιεκτικότητα του σπανακιού σε σίδηρο. Το λάθος αυτό ξεκίνησε από μια λανθασμένη μέτρηση του σιδήρου στο σπανάκι που έγινε από τον Γερμανό επιστήμονα Emil von Wolff το 1870.

Η τιμή του σιδήρου που δημοσίευσε ήταν δέκα φορές μεγαλύτερη από την πραγματική, λόγω ενός λάθους στα δεκαδικά ψηφία. Ειδικότερα, κατά την καταγραφή των ευρημάτων του, ο επιστήμονας ξέχασε την υποδιαστολή, και έτσι αντί να γράψει ότι τα 100 γραμμάρια σπανάκι περιέχουν 3,5 μιλιγκράμ σιδήρου, έγραψε ότι περιέχουν 35.

Αυτό οδήγησε στη διάδοση της εσφαλμένης αντίληψης ότι το σπανάκι είναι εξαιρετικά πλούσιο σε σίδηρο, γεγονός που αποτέλεσε τη βάση για τον χαρακτήρα του Ποπάι να αποκτά υπερφυσική δύναμη όταν τον τρώει.

Αν και το λάθος διορθώθηκε τελικά το 1937, όταν κάποιος τσέκαρε τα νούμερα του Von Wolfe, η ζημιά είχε ήδη γίνει, αφού ο Ποπάι έκανε το πέρασμα στην τηλεόραση και εκεί γνώρισε τεράστια επιτυχία, φτάνοντας σε ένα απίστευτα μεγαλύτερο κοινό.

Μάλιστα, οι πωλήσεις του σπανακιού στις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 30%. Τα παιδιά, που αντιπαθούσαν τα λαχανικά, πείστηκαν να τρώνε σπανάκι γιατί το έτρωγε ο Ποπάι. Και ο Γερμανός επιστήμονας, έστω άθελά του, είχε τουλάχιστον συντελέσει στην καλύτερη διατροφή των παιδιών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.