icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Ερευνητές στο Μουσείο Field σάρωσαν με αξονικό τομογράφο μια μουμιοποιημένη γυναίκα που εκτίθεται στην έκθεση «Inside Ancient Egypt». Να τι ανακάλυψαν

Οι επιστήμονες του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Field του Σικάγο κοίταξαν κάτω από τα περιτυλίγματα αρχαίων αιγυπτιακών μουμιοποιημένων ανθρώπινων λειψάνων για να αποκαλύψουν νέες λεπτομέρειες σχετικά με την ταυτότητά τους και τον τρόπο με τον οποίο προετοιμάστηκαν για τη μετά θάνατον ζωή – κι όλα αυτά χωρίς να αφαιρέσουν ούτε ένα κομμάτι από το σεντόνι με το οποίο ήταν τυλιγμένοι.

Τον Σεπτέμβριο, μέλη του προσωπικού μετέφεραν 26 από τις μούμιες που εκτίθενται στο μουσείο, με ειδικά κατασκευασμένα καροτσάκια, στον χώρο στάθμευσης, για να σκαναριστούν από έναν αξονικό τομογράφο. Πραγματοποιήθηκαν χιλιάδες ακτινογραφίες, ενώ οι ακτίνες Χ δημιουργούσαν τρισδιάστατες εικόνες, οι οποίες αποκάλυπταν τους σκελετούς και τα αντικείμενα που βρίσκονταν στο εσωτερικό των τάφων.

Οι έρευνες συμβάλλουν στην αποκάλυψη των πρακτικών που ακολουθούσαν οι Αιγύπτιοι στις κηδείες τους, πριν από 3.000 χρόνια, καθώς και στο τι θεωρούσαν σημαντικό να μεταφέρουν στη μετά θάνατον ζωή.

Ενώ οι σαρώσεις χρειάστηκαν περίπου τέσσερις ημέρες για να ολοκληρωθούν, η επεξεργασία και η ανάλυση των τρισδιάστατων απεικονίσεων μπορεί να διαρκέσει έως και τρία χρόνια, δήλωσε ο JP Brown, ανώτερος συντηρητής ανθρωπολογίας στο μουσείο.

«Από αρχαιολογική άποψη, είναι απίστευτα σπάνιο να έχεις τη δυνατότητα να ερευνήσεις ή να δεις την ιστορία από την οπτική γωνία ενός ατόμου», δήλωσε η Stacy Drake, υπεύθυνη συλλογών ανθρώπινων λειψάνων στο Μουσείο Field. «Αυτός είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να δούμε ποιοι ήταν αυτοί οι άνθρωποι – όχι μόνο τα πράγματα που έφτιαχναν και τις ιστορίες που έχουμε επινοήσει γι’ αυτούς, αλλά τα πραγματικά άτομα που ζούσαν εκείνη την εποχή».

Προετοιμασία για τη μετά θάνατον ζωή

Το «Μέσα στην Αρχαία Αίγυπτο» είναι ένα από τα πιο δημοφιλή εκθέματα του μουσείου και περιλαμβάνει ένα τριώροφο αντίγραφο ενός τύπου τάφου που ονομάζεται mastaba. Οι ταφικοί θάλαμοι που χρονολογούνται στο 2400 π.Χ., περιέχουν 23 ανθρώπινες μούμιες και περισσότερες από 30 μούμιες ζώων.

Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι πίστευαν ότι η ψυχή παρέμενε μέσα στο σώμα μετά τον θάνατο, γι’ αυτό οι βαλσαμωτές μουμιοποιούσαν τα σώματα για να διατηρήσουν το πνεύμα για τη μετά θάνατον ζωή, σύμφωνα με τους επιστήμονες του Field Museum.

Το πνευματικό και βιολογικό τελετουργικό της μουμιοποίησης μπορούσε να διαρκέσει 70 ημέρες, συμπεριλαμβανομένης της αφαίρεσης των εσωτερικών οργάνων εκτός από την καρδιά, επειδή θεωρούσαν ότι αυτή ήταν το σπίτι της ψυχής. Οι ταριχευτές χρησιμοποιούσαν αλάτι για να στεγνώσουν τα σώματα και στη συνέχεια τα τύλιγαν σε λινά υφάσματα, γράφοντας μερικές φορές προσευχές ή συμπεριλαμβάνοντας προστατευτικά φυλαχτά. Η τελετουργική ταφή ήταν το τελευταίο βήμα για την αποστολή του μουμιοποιημένου ατόμου στη μετά θάνατον ζωή.

Πηγή: Morgan Clark/The Field Museum

Τα εσωτερικά όργανα που αφαιρούνταν κατά τη διαδικασία τοποθετούνταν συνήθως σε βάζα, καθένα από τα οποία είχε ένα εικονογραφημένο καπάκι με έναν από τους τέσσερις γιους του αιγυπτιακού θεού Ώρου, για την προστασία κάθε οργάνου. Ο Imsety ήταν ο θεός με ανθρώπινο κεφάλι που προστάτευε το συκώτι, ενώ ο Hapy είχε κεφάλι μπαμπουίνου και προστάτευε τους πνεύμονες. Ο Duamutef, με κεφάλι τσακαλιού, προστάτευε το στομάχι και ο Qebehsenuef με κεφάλι γερακιού τα έντερα.

Όμως οι νέες αξονικές τομογραφίες αποκάλυψαν ότι ορισμένοι ταριχευτές επέλεξαν να φτιάξουν πακέτα οργάνων για να τα επανατοποθετήσουν μέσα στις μούμιες. Μέσα στα πακέτα υπήρχαν κέρινα αγάλματα των γιων του Ώρου που ήταν υπεύθυνοι για την προστασία τους. Τα αγάλματα βοήθησαν τους επιστήμονες του μουσείου να ταυτοποιήσουν τα όργανα σε κάθε πακέτο, δήλωσε ο Brown.

Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι έβλεπαν τη μετά θάνατον ζωή όπως οι σύγχρονοι άνθρωποι σκέφτονται τις αποταμιεύσεις για τη σύνταξη, σύμφωνα με τον Brown.

«Είναι κάτι για το οποίο προετοιμάζεσαι, βάζεις χρήματα στην άκρη σε όλη τη διάρκεια της ζωής σου και ελπίζεις να έχεις αρκετά στο τέλος για να διασκεδάσεις πραγματικά», είπε. «Θέλεις να ζήσεις την καλύτερη μεταθανάτια ζωή σου».

Δεν μουμιοποιήθηκε κάθε αρχαίος Αιγύπτιος, αλλά η περιορισμένη πρακτική ήταν προφανώς κοινή μεταξύ της ανώτερης και της μεσαίας τάξης, αλλά και των ατόμων με υψηλό κύρος, είπε ο Brown. Οι ταφές για τους Φαραώ, τους ηγεμόνες της αρχαίας Αιγύπτου, ήταν συγκρίσιμες με το κύρος ενός κορυφαίου αυτοκινήτου.

Εν τω μεταξύ, η Lady Chenet-aa, ένα από τα πιο δημοφιλή μουμιοποιημένα άτομα του μουσείου, είχε μια κηδεία της κλίμακας ενός πολυτελούς αυτοκινήτου υψηλών προδιαγραφών, δήλωσε ο Brown.

Λύνοντας ένα μυστήριο

Η Lady Chenet-aa έζησε πριν από περίπου 3.000 χρόνια κατά τη διάρκεια της 22ης Δυναστείας στην Αίγυπτο. Οι νέες σαρώσεις βοήθησαν τους επιστήμονες να εκτιμήσουν ότι η γυναίκα αυτή, υψηλού κύρους, πέθανε γύρω στα 40, ενώ η φθορά στα δόντια της δείχνει ότι η τροφή που έτρωγε περιείχε κόκκους άμμου.

Στην τραχεία της τοποθετήθηκε “γέμισμα” για να διασφαλιστεί ότι ο λαιμός της δεν θα κατέρρεε και στις κόγχες των ματιών της τεχνητά μάτια για να τα έχει στη μετά θάνατον ζωή, δήλωσε ο Drake.

«Αν θέλεις μάτια, τότε πρέπει να υπάρχουν φυσικά μάτια, ή τουλάχιστον κάποια φυσική αναφορά σε μάτια. Θα βάλουν ένα προσθετικό για να βεβαιωθούν ότι έχεις όλα όσα χρειάζεσαι όταν πας στη μετά θάνατον ζωή» δήλωσε ο Brown.

Η Lady Chenet-aa τυλίχτηκε σε ακριβά λινά της εποχής προτού τοποθετηθεί σε ένα διακοσμημένο φέρετρο με χαρτοδεσία. Αλλά το μεγαλύτερο μυστήριο σχετικά με την Αιγύπτια ήταν το πώς τοποθετήθηκε στο κουτί.

Οι νέες σαρώσεις αποκάλυψαν για πρώτη φορά την κάτω πλευρά του κιβωτίου, δείχνοντας ότι ήταν ουσιαστικά κλεισμένο με κορδόνι στο πίσω μέρος, πριν επιχριστεί για να δημιουργηθεί μια απρόσκοπτη αισθητική, δήλωσε ο Brown.

Η ομάδα είπε ότι οι ταριχευτές έστησαν τη μούμια όρθια και ότι το cartonnage μαλάκωσε μέσω της υγρασίας για να γίνει εύκαμπτο, με στόχο να μπορούν να το πλάσουν στενά γύρω από το σώμα. Μια σχισμή δημιουργήθηκε στο πίσω μέρος ώστε να τοποθετηθεί το σώμα μέσα, και στη συνέχεια την έκλεισαν και το έδεσαν με κορδόνι.

Με πληροφορίες από CNN